Sənədlər

Ana səhifə → Layihə sənədləri

Ms Eve Eisenschmidt, Mr Hannu Apajalahti, Ms Tiia Bach Mission report of Activity: 4.5 Pilot Evaluations

Mission report of Activity: 4.5 Pilot Evaluations

TWINNING AZERBAIJAN

Support to the Ministry of Education of the Republic of Azerbaijan for Further Adherence of the Higher Education System to the European Higher Education Area (AZ-ad-EHEA)
AZ/14/ENP/OT/31

EU Short Term Expert Mission Report

1. Basic Information

Component and Activity:

Component: 4. Standards and Guidelines for QA in HE

Activity: 4.5 Pilot Evaluations

Name of the Expert: Ms Eve Eisenschmidt, Mr Hannu Apajalahti, Ms Tiia Bach

Dates of the Mission: 10 – 14 April 2017

Contractor: Finnish Education Evaluation Centre (FINEEC) /

Estonian Quality Agency for Higher and Vocational Education (EKKA)

2. Relevant Background Information/State of Affairs

The Twinning project offers an opportunity for applying the ESG in Azerbaijani higher education. One of the mandatory results of the project is to develop Standards and Guidelines for Quality Assurance in Higher Education in Azerbaijan (AzSG) in line with the ESG and to test them with three higher education institutions.

In April 2016 a Drafting Group was appointed by the Ministry of Education to work on a proposal for AzSG. A draft manual for the pilot evaluations was discussed with the Advisory Group in a seminar in June 2016. The draft was published on the Twinning project’s website in order to get feedback on the assessment areas and criteria. Amendments were made to the manual based on the feedback. The capacity of the pilot institutions to conduct a self-evaluation was supported through several trainings, which took place starting in September 2016. The self-evaluation reports were submitted by the three pilot universities in January-February 2017 and were translated into English. In February 2017 informative visits were conducted to all three higher education institutions participating in the pilot. Practical details of the upcoming site visits were discussed during these visits.
The main aims of the pilot evaluations have been set as: supporting the strategic management of institutions, providing external feedback to the institutions’ own internal quality assurance procedures as well as informing the internal and external stakeholders of the compliance of the institutions’ quality assurance with the ESG. The pilot evaluations will have an institutional approach with the focus on teaching and learning. The evaluation report will provide the pilot institutions with information regarding their strengths and good practices as well as recommendations for the institutions’ further development.

3. Objectives and Tasks of the Mission

The overall aim of the Component 4 is to develop Standards and Guidelines for Quality Assurance in Higher Education in Azerbaijan, in line with the European Standards and Guidelines for Quality Assurance (ESG). The objective of Activity 4.5 is to coordinate a trial/test run of the Standards and Guidelines at three higher education institutions in Azerbaijan. The first pilot was conducted at the Azerbaijan State Economic University during the STE mission of 3-7 April 2017.

The aim of the current mission was to conduct a pilot evaluation at Azerbaijan State Pedagogical University during the week of 10-14 April 2017. The first day of the mission focused on preparing the members of the evaluation group for the site visit. That followed by a three-day visit to the university, during which the evaluation team held interviews with the management, staff, students, alumni and external stakeholders of the institution. The outcome of the visit will be an evaluation report, which in addition to recommendations to the university under evaluation will also provide suggestions to the Ministry of Education regarding regulations governing the Azerbaijani higher education.

4. Time Schedule of the Mission

A detailed schedule of the mission is attached to the report (see Appendix 1).

5. Achievement of the Expected Results

The expected results for the mission were achieved: a practical testing of the Standards and Guidelines was carried out at Azerbaijan State Pedagogical University.

A long and thorough discussion about challenges and opportunities of Azerbaijan’s higher education was held among all participants during the kick-off meeting at the Ministry of Education on the first day of the mission. During the second half of the day the team had its meeting, which included a training for the team members by STEs Ms. Eisenschmidt (chair of the evaluation group) and Ms Bach (Project Coordinator) who reviewed the aims of the evaluation, the code of ethics guiding the evaluation team, and how to conduct the interviews and present questions. The team members then focused on formulating detailed questions for the interviews that were going to be held during the site visit with various stakeholders and developing the interview strategy.

The site visit was carried out successfully over three days and the team interviewed altogether nearly 80 members of the university on one of the campuses in Baku. Interview sessions were held with the management, deans, teaching staff, support and administrative staff, students, alumni and employers. During the interviews, the evaluation team was able to ask questions to verify and supplement observations that had been made on the basis of the self-evaluation report and other material submitted by the university. The interviews were conducted in English and translated into Azerbaijani. The interviews were held in a good and open atmosphere.
Three observers – one from Baku State University and two from the Accreditation and Nostrification Office (ANO) – accompanied the evaluation team in order to learn from such evaluation process.
The evaluation team had a good cooperation with the contact person and other representatives of the university who were extremely helpful during the entire site visit by providing everything that was necessary for the team to successfully complete its work.

6. Unexpected Results

None.

7. Issues Left Open After the Mission

None.

8. Recommendations for Future Missions

As recommendations for the next pilot evaluation, the STEs suggest the following:

- A detailed schedule of the site visit was sent only a day before arrival at the university. Thus, the evaluation group did not have a clear idea beforehand who exactly (people and their positions) they were going to meet. If possible, ensure that the team receives it earlier to better prepare for the interviews.

- It is highly recommended that even if the evaluation process is new for the local team members, all members do the preparation work on the Self-Evaluation Report of the institution under evaluation and give their initial input by sending to the Project Manager (STE from FINEEC/EKKA) questions that arise while reading the report, and list the topics that should be further discussed during the site visit. This would allow the Project Manager to do considerable amount of preparatory work by the first team meeting on Monday (collect the questions, sort them, etc.).

- It is important to allow ample time before the site visit for the team members to get to know each other better, and for the STEs take that opportunity to get to know the local context, culture, what kind of behaviour might be appropriate during the visit and what is not.

- The team leader should pay enough attention that everyone from the team has had enough time to share his/her own understanding of the situation before the site visit. Some extra time might be needed to figure out the best possible approach to asking the questions and dividing the roles among the team members. It is important to secure that each team member is actively involved in the whole process.

- The project manager (STE from FINEEC/EKKA) should use enough time to establish a shared understanding of the practical details (especially number of interviewees, interview settings, room arrangements, name labels for the interviews, and rules during the interviews) with the contact person of the university. If necessary, make re-arrangements during the site visit (e.g., if the rectorate has been prepared for the interviews, ask for a more appropriate, separate room where discussions can be held). In that sense the meeting with the university’s contact person was extremely helpful on the first day of the mission; the team could go through the practical details of the visit (some of which seemed to come as a surprise, although this had been shared by email earlier), clarify some issues and questions, request for additional materials, etc.

9. Conclusions and General Remarks Concerning the Project

The pilot evaluations are a pivotal point in the Twinning project. Two pilot evaluations have now been conducted. The pilot evaluation in Azerbaijan State Pedagogical University was conducted in good cooperation with the participating higher education institution. ANO has been actively involved in the process and these evaluations have been hopefully an interesting experience for the local observers. The evaluation team felt very well supported and taken care of by the Resident Twinning Adviser and other support staff during the whole week. We are equally thankful for excellent interpretation that was provided for the interviews during the site visit.

The Pilot Analysis has been planned for early June. Although the timeline for the pilots is quite short and the teams are pressed for time, they will likely provide plenty of useful feedback on the criteria and evaluation model of the Standards and Guidelines for Quality Assurance of Higher Education in Azerbaijan.

Ms. Kristiina Tõnnisson, Ms. Hilla Aurén, Mr. Mikko Vieltojärvi Mission report of Activity: 4.5 Pilot Evaluations

Mission report of Activity: 4.5 Pilot Evaluations

TWINNING AZERBAIJAN

Support to the Ministry of Education of the Republic of Azerbaijan for Further Adherence of the Higher Education System to the European Higher Education Area (AZ-ad-EHEA)

AZ/14/ENP/OT/31

EU Short Term Expert Mission Report

Basic Information

Component and Activity:

Component: 4. Standards and Guidelines for QA in HE

Activity: 4.5 Pilot Evaluations

Name of the Expert: Ms. Kristiina Tõnnisson, Mr. Mikko Vieltojärvi, Ms. Hilla Aurén

Dates of the Mission: 3 – 7 April 2017 (Ms. Kristiina Tõnnisson), 5 – 7 April 2017 (Ms. Hilla Aurén and Mr. Mikko Vieltojärvi)

Contractor: Finnish Education Evaluation Centre (FINEEC) /

Estonian Quality Agency for Higher and Vocational Education (EKKA)

Relevant Background Information/State of Affairs

International cooperation in quality assurance has been an essential element of the Bologna process aiming to create a European Higher Education Area. A central tool in this work has been the European Standards and Guidelines for Quality Assurance in the European Higher Education Area (also known as the ESG). The Twinning project offers an opportunity for applying the ESG in Azerbaijani higher education. One of the mandatory results of the project is to develop Standards and Guidelines for Quality Assurance in Higher Education in Azerbaijan (AzSG) in line with the ESG and to test them with three higher education institutions.

The main aims of the pilot evaluations have been set as: supporting the strategic management of institutions, providing external feedback to the institutions’ own internal quality assurance procedures as well as informing the internal and external stakeholders of the compliance of the institutions’ quality assurance with the ESG. The pilot evaluations will have an institutional approach with the focus on teaching and learning. The evaluation report will provide the pilot institutions with information regarding their strengths and good practices as well as recommendations for the institutions’ further development.

Objectives and Tasks of the Mission

The objective of Activity 4.5 is to coordinate a trial/test run of the Standards and Guidelines at three higher education institutions in Azerbaijan. The first pilot was conducted at the Azerbaijan State Economic University during the STE mission of 3-7 April 2017. The first two days of the mission focused on preparing the experts of the evaluation group for the site visit. During the last three days of the mission, the evaluation group conducted a site visit to the University, interviewing management, staff, and students of the University.

Time Schedule of the Mission

Date	Activities/Meetings BC experts met (title and institution)	Remarks
3 April 2017	Kick-off meeting at the Ministry of Education - Mr. Sülhaddin Gozalov (MoE), Mr. Tofig Ahmadov (ANO, RTA Counterpart), Mr. Elshan Nuriyev (ANO), Mr. Orkhan Sultanov (ANO), Mr. Raqif Gasimov (UNEC), RTA, RTA’s assistants - Evaluation team members: Mr. Anar Naghiyev, Ms. Aytan Mirzayeva, Mr. Shukur Sadikhov, STE Ms. Tõnnisson (Chair of the evaluation team)
4 April 2017	Meeting of the evaluation team at the Azcot Hotel - Mr. Anar Naghiyev, Ms. Aytan Mirzayeva, Mr. Shukur Sadikhov, STE Ms. Tõnnisson (Chair of the evaluation team) - Mr. Tofig Ahmadov (ANO, RTA Counterpart), Mr. Elshan Nuriyev (ANO), Mr. Orkhan Sultanov (ANO)
5 April 2017	Azerbaijan State Economic University - Evaluation team: Mr. Anar Naghiyev, Ms. Aytan Mirzayeva, Mr. Shukur Sadikhov, STE Mr. Mikko Vieltojärvi, STE Ms. Kristiina Tõnnisson (Chair of the evaluation team), STE Ms. Hilla Aurén (project manager of the pilot evaluation) - Observers: Mr. Tofig Ahmadov (ANO, RTA Counterpart), Mr. Elshan Nuriyev (ANO), Mr. Orkhan Sultanov (ANO) - Interviews of Top Management (Rector and Vice Rectors), Deans and Directors, Scientific Council, Teaching staff, Quality assurance centre staff and student representatives
6 April 2017	Azerbaijan State Economic University - Evaluation team and observers (same as above) - Interviews of Teaching staff, Support services staff and students from different faculties
7 April 2017	Azerbaijan State Economic University - Evaluation team and observers (same as above) - Interviews of Teaching staff, students, and other staff - Meeting with the Rector for initial feedback on the pilot evaluation - Final evaluation team meeting

Achievement of the Expected Results

The expected results for the mission were achieved: A practical testing of the Standards and Guidelines was carried out at the Azerbaijan State Economic University.

During the training, STE Ms. Tõnnisson reviewed the aims of the evaluation, the code of ethics guiding the evaluation team, and how to conduct the interviews and present questions. A long and thorough discussion about challenges and opportunities of Azerbaijan’s higher education was held among all participants during the kick-off meeting. Later the discussion focused on challenges of the site visits and possibilities of writing evaluation report. The second day focused more concretely on preparing the meeting with various stakeholders and on formulating the questions. The team worked the full day on forming and reforming, on structuring and restructuring, on focusing and refocusing the questions for all sessions for the meetings during the 3 days long site visit.

The site visit was carried out successfully over three days and the team interviewed altogether nearly 100 members of the university on three different campuses. Interview sessions were held with the management, teaching staff, support and administrative staff as well as students from different faculties. During the interviews, the evaluation team was able to ask questions to verify and supplement observations made based on the self-evaluation report and other material submitted by the university.

Observers from the Accreditation and Nostrification Office (ANO) accompanied the evaluation team. The interviews were conducted in English, translated into Azerbaijani.

The University contact person had expressed beforehand concerns about external stakeholders being unable to attend the interviews. The evaluation team used the time that was allocated for interviewing external stakeholders by interviewing personnel from the Career Centre, the Internship Centre and the Communication and Marketing Department. The ability of the evaluation team to quickly adapt to changing conditions during the interview process was a key to making the site visit successful. The cooperation with the University was carried out in a good atmosphere.

Unexpected Results

The site visit had to be rescheduled with very short notice, and as a result the original mission plan was adjusted. The evaluation team ended up having one additional day for an all-day meeting among the evaluation team, which provided very useful. Under the guidance and instruction of STE Kristiina Tõnnisson, the team was able to create a common understanding of the most important issues for the interviews and to prepare the final list of interview questions. Although this day was not part of the original mission plan, due to the other two STEs’ difficulties in obtaining visas during the Nowroz holiday, the site visit was moved toward the end of the week (Wednesday-Friday) and this opened up one more day for the team to prepare.

Issues Left Open After the Mission

The request of compensation for local participants of the evaluation team is being processed at the Ministry of Education. In addition, the participation of the evaluation team members in the Pilot Analysis has to be confirmed.

Recommendations for Future Missions

As recommendations for the next two pilot evaluations, the STEs suggest the following:

Reserve considerable amount of time for creating a common understanding among the evaluation team before the interviews. It is important that team members are prepared and they have thought about what are the main issues to find out during interviews, since time in-country before the site visit will be limited.
The project manager (STE from FINEEC/EKKA) should use enough time to establish a shared understanding of the practical details (especially number of interviewees, interview settings, room arrangements and rules during the interviews) with the contact person of the university.
There are several terms which the STEs realized have different meanings or lack meaning in the local context, and it is crucial to establish shared understanding of such concepts (e.g. course, syllabus, curricula, study programme, subject, learning outcome etc.); It would be useful to have some short written introduction to national higher education system before the visit.
The team leader should pay enough attention that everyone from the team has had enough time to share his/her own understanding of the situation before the site visit. Some extra time might be needed to figure out the best possible approach to asking the questions and dividing the roles among the team members. It is important to secure that each team member is actively involved in the whole process.

Conclusions and General Remarks Concerning the Project

The Pilot Evaluations are a pivotal point in the Twinning project. One Pilot Evaluation has now been conducted and two more are to take place within the month of April. The Pilot was conducted in good cooperation with the participating higher education institution. ANO has also been actively involved and will be sending observers to all three site visits.

The Pilot Analysis is set to take place in early June. Although the timeline for the Pilots is quite short and the teams are pressed for time, the Pilots will likely provide plenty of useful feedback on the criteria and evaluation model of the Standards and Guidelines for Quality Assurance of Higher Education in Azerbaijan.

Mr. Heikki Malinen, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti Mission report of Activity: 4.5 Pilot Evaluations

Mission report of Activity: 4.5 Pilot Evaluations

TWINNING AZERBAIJAN

Support to the Ministry of Education of the Republic of Azerbaijan for Further Adherence of the Higher Education System to the European Higher Education Area (AZ-ad-EHEA)

AZ/14/ENP/OT/31

EU Short Term Expert Mission Report

Basic Information

Component and Activity:

Component: 4. Standards and Guidelines for QA in HE

Activity: 4.5 Pilot Evaluations

Name of the Experts: Mr. Heikki Malinen, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti

Dates of the Mission: 24 – 28 April 2017

Contractor: Finnish Education Evaluation Centre (FINEEC) /

Estonian Quality Agency for Higher and Vocational Education (EKKA)

Relevant Background Information/State of Affairs

Objectives and Tasks of the Mission

The objective of Activity 4.5 is to coordinate a trial/test run of the Standards and Guidelines at three higher education institutions in Azerbaijan. The objective of this mission was to conduct the third pilot at the Azerbaijan Technical University during the STE mission of 24-28 April 2017.

Time Schedule of the Mission

Date	Activities/Meetings BC experts met (title and institution)	Remarks
24 April 2017	Kick-off meeting at the Ministry of Education - Mr. Elchin Jafarov (ANO), Ms.Tarana Mammadova (ANO), Mr. Natiq Akhmadov (ATU), RTA, RTA’s assistants - Evaluation team members: Mr. Heikki Malinen (chair), Mr. Ragif Gasimov, Ms. Elmira Ismayilova, Mr. Elshan Mirzazade, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti Meeting of the evaluation team at the Hotel Sapphire Inn - Mr. Heikki Malinen (chair), Mr. Ragif Gasimov, Ms. Elmira Ismayilova, Mr. Elshan Mirzazade, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti
25 April 2017	Azerbaijan Technical University - Evaluation team: Mr. Heikki Malinen (chair), Mr. Ragif Gasimov, Ms. Elmira Ismayilova, Mr. Elshan Mirzazade, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti - Observers from The Accreditation and Nostrification Office: Mr. Tofig Ahmadov, Mr. Elchin Jafarov, Ms.Tarana Mammadova, - Interviewees: see attached site visit programme
26 April 2017	Azerbaijan Technical University - Evaluation team: Mr. Heikki Malinen (chair), Mr. Ragif Gasimov, Ms. Elmira Ismayilova, Mr. Elshan Mirzazade, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti - Observers from The Accreditation and Nostrification Office: Mr. Elchin Jafarov, Ms.Tarana Mammadova, - Interviewees: see attached site visit programme
27 April 2017	Azerbaijan Technical University - Evaluation team: Mr. Heikki Malinen (chair), Mr. Ragif Gasimov, Ms. Elmira Ismayilova, Mr. Elshan Mirzazade, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti - Observers from The Accreditation and Nostrification Office: Mr. Elchin Jafarov, Ms.Tarana Mammadova, - Interviewees: see attached site visit programme
28 April 2017	Meeting of the evaluation team at the Hotel Sapphire Inn - Mr. Heikki Malinen (chair), Mr. Ragif Gasimov, Ms. Elmira Ismayilova, Mr. Elshan Mirzazade, Mr. Tauno Otto, Mr. Touko Apajalahti

Achievement of the Expected Results

The expected results for the mission were achieved: A practical testing of the Standards and Guidelines was carried out at the Azerbaijan Technical University.

The first day of the mission focused on preparing the experts of the evaluation group for the site visit. During the following three days of the mission, the evaluation group conducted a site visit to the University, interviewing management, staff, and students of the University. On the last day, the evaluation team began the drafting of the review report.

During the first day, first a kick-off meeting was organised at the Ministry of Education in order to discuss the Azerbaijani higher education system with the evaluation team.

In the afternoon’s meeting of the evaluation team, STEs reviewed together with the rest of the team the aims of the evaluation, the code of ethics guiding the evaluation team, and how to conduct the interviews and present questions. Also, during the meeting the team finalised preparations for the meetings with various stakeholders during the site visit.

The site visit was carried out successfully over three days and the team interviewed altogether nearly 100 members of the university community. Interview sessions were held with the management, teaching staff, support and administrative staff as well as students from different faculties, graduates and external stakeholders. During the interviews, the evaluation team discussed various topics with the interviewees to verify and supplement observations made based on the self-evaluation report and other material submitted by the university.

Observers from the Accreditation and Nostrification Office (ANO) accompanied the evaluation team. The interviews were conducted in English, translated into Azerbaijani.

Unexpected Results

No unexpected results were encountered.

Issues Left Open After the Mission

No issues were left open.

Recommendations for Future Missions

Conclusions and General Remarks Concerning the Project

All pilot evaluations have now been conducted. Also the third pilot was conducted in good cooperation with the participating university. ANO has also been actively involved in all three pilot evaluations.

It is recommended that ANO and other project participants will take advantage of the experience and of the upcoming analysis week in order to further building of the capacity of the universities to undertake such evaluations. Special attention should be paid into the self-evaluation phase, in order to have a comprehensive self-evaluation and to include all the necessary annexes. Also, it would be good to have more systematic training for the evaluators in an early phase of the evaluation process: both for those new team members for whom it is the first experience of such process, and for international members who do not have deep knowledge of the local higher education system before the process. However, in conclusion, based on the third pilot, the university and the local experts are fully capable of carrying out such processes in a fruitful and beneficial manner.

Ms Sille Uusna, Ms Heli Mattisen Mission report of Activity: 1.2 Revisions of the Legislative Framework

Mission report of Activity: 1.2 Revisions of the Legislative Framework

TWINNING AZERBAIJAN

Support to the Ministry of Education of the Republic of Azerbaijan for Further Adherence of the Higher Education System to the European Higher Education Area (AZ-ad-EHEA

AZ/14/ENP/OT/31

EU Short Term Expert Mission Report

Basic Information

Component and Activity:

Component: 1. Legal and Regulatory

Activity: 1.2 Revisions of the Legislative Framework

Name of the Experts: Ms Sille Uusna, Ms Heli Mattisen

Dates of the Mission: 1-5 May 2017

Contractor: Finnish Education Evaluation Centre (FINEEC) /

Estonian Quality Agency for Higher and Vocational Education (EKKA)

Relevant Background Information/State of Affairs

During the first missions of Activity 1.2, in 2016 the STEs gave to MoE some concrete recommendations regarding the new State standard and program for higher education (State standard) draft, in order to ensure its compatibility with the principles of the European higher education area and create consistency between different regulations concerning the HE subject area. The next 1.2. mission was focused on the Statute of higher education institutions (Statute of HEIs) and led to recommendations. The third mission of 1.2. concentrated to accreditation rules.

Recently, the MoE introduced to STE’s updated drafts of:

the State Standard for HE;
the Accreditation standards for evaluating the activities of HEIs;
the Accreditation rules of HEIs and study programs.

Objectives and Tasks of the Mission

This mission purpose was to evaluate the progress that have been made by implementing STEs recommendations and to provide concrete input into legislative drafts based on the recommendations and to support the elaboration process of the legislation relevant to QA and the AzQF sections relevant for higher education, and adherence to the EHEA.

Time Schedule of the Mission

Date	Activities/Meetings BC experts met (title and institution)	Remarks
01.05.2017	- Meeting of STEs. - Meeting at the MoE with MoE HE department Discussing the state of the draft of State standard and other activities and plans concerning new legal initiatives. Participants: Sulhaddin Gozalov, Aygun Mammadzade, RTA team.
02.05.2017	- Meeting at the ANO. Workshop and discussion with the ANO experts on the theme of accreditation rules and standards and STE comments. Participants: Tofig Ahmadov, Elshan Nuriyev, Tarana Mammadova, Konul Fatiyeva, Farida Huseynova, Orkhan Sultanov, RTA team.
03.05.2017	- Meeting of STEs to prepare concrete recommendations to the draft of State standard.
04.05.2017	- Meeting at the MoE with MoE legal expert. Discussion about drafting process. Participants: Aygun Mammadzade - Meeting at the MoE with MoE HE department. Participants: Sulhaddin Gozalov, Nargiz Garakhanova, Vusala Gurbanova, Tarana Mammadova, Elshan Nuriyev, RTA team.
05.05.2017	- Preparation of the report. - Meeting at the MoE. Participants from MoE: Emin Nazirov, RTA team.

Achievement of the Expected Results

The expected results of the mission were achieved. In workshops, the recommendations were comprehensively discussed.

Unexpected Results

There were no unexpected results.

Issues Left Open After the Mission

According to the representatives of the MoE, the new draft of the Statues of HEIs is under preparation. The new draft should consider most of the recommendations made previously by the STEs. The MoE continues work with the draft of State standard.

Recommendations for Future Missions

The cooperation between experts from different departments in MoE should be fully recognized and strongly encouraged also during future Missions. State standards about doctoral education and learning outcomes and general quality requirements.

Conclusions and General Remarks Concerning the Project

Considerable efforts have been made by the Ministry of Education (MoE) in adopting the principles of European higher education area. The draft of the new State standard takes into account several recommendations that STEs have made during previous missions. However, the STEs still have recommendations which include some unevitable ones regarding the overall drafting process and further developments of the Statute of HEIs and the State standard, and accreditation rules and standards.

We were impressed by improvements made in both accreditation documents developed by ANO - Accreditation standards for evaluating the activities of higher education institutions and Accreditation rules of higher education institutions and study programs. The document providing the standards for accreditation is in sound accordance with ESG while taking into account national context. Pilote evaluations conducted in the framework of Twinning project will certainly give an evidence based input for further development of both documents.

URGENT RECOMMENDATIONS

Cooperation

During the mission, STEs have met with highly competent and motivated experts from HE Department, ANO and Legal Department. We strongly recommend promoting cooperation between MoE experts to combine competence in different fields. It is also advisable to use the format of joint brainstorming, working groups and also more informal communication during working process for discussing future initiatives of HE issues the MoE. Joint effort and promoted cooperation, also in other manner than formal feedback in official consulting process, could lead to an excellent result.

It would be most advisable to promote cooperation with stakeholders in HE field. For example, supporting the establishment of Rectors Conference or form a higher education advisory board, led by the MoE.

Hierarchy of legislation

At the moment there seems to be indistinctness about the hierarchy of different legal acts and provisions. We recommend that MoE experts from different departments could in a form of joint brainstorming draft a possible structure and hierarchy of reasonable HE legislation system, aiming to avoid overlapping while assuring coherence.

Some efforts have been made in reviewing the existing legislation and repealing the provisions not needed anymore (consolidation of accreditation regulations, a new draft for Scientific Board etc). We strongly recommend continuing with that kind of activities. For example, the separate regulations for each study level (BA, MA, PhD) should be consolidated in the State standard.

According to the representatives of MoE, a new draft of Statutes of HEIs will be prepared. The STEs recommend to develop the Statutes of HEIs to comprehensive higher education (HE) framework regulation which includes all basic principles of HE.

Quality requirements

At the moment, the quality requirements for establishing new HEIs/study programs have not been included in any general framework regulation yet. The link between opening a new study program and accreditation seems to be not clear.

In order to ensure the continuity, the quality requirements for opening new study program should be in accordance with the requirements later taken into account for accreditation. There may be a need for more detailed regulation how to initially evaluate the quality of a new curricula. The STEs recommend to use as much as possible the competence and recourses of ANO to provide continuity between initial and following evaluations.

We recommend:

Add to the Statute for HEI (framework act)

Basic principles for opening a new curriculum, including initial quality control;
Basic principles for accreditation, including the object of accreditation (institutions or study programs or both); accreditation period; accrediting body and it’s general formation principles, composition (incl. limitations); consequences of a negative accreditation.

Add to the State Standard of HE

Basic quality standards describing in general terms the societal expectations towards the quality of HE in Azerbaijan. Based on the general quality standards ANO will specify the quality requirements and assessment criteria at the next level.

An example of general quality standards which are in line with ESG and could be the bases for more detailed requirements and criteria in the framework of external assessment:

educational values

The higher education institution shall develop students’ ability to adapt to modern requirements and conditions, to be competitive, independent and creative individuals and responsible citizens, to live and act in information society and to build communication.
The institution shall support academic integrity and is vigilant against academic fraud; it supports guarding against intolerance of any kind or discrimination against the students and staff.

learning outcomes and ECTS

The design and development of study plans is in line with areas of activity and educational objectives of the institution, expectations of the society, labour market needs, and the latest research.
Objectives, intended learning outcomes, admission and graduation requirements of the programs are clearly defined.

Expected student workload is defined in credit point system at all levels of higher education.
Qualification resulting from the program is referred to the appropriate level of the European qualifications framework in order to assure the comparability of qualifications.

academic staff

Academic staff with adequate qualifications ensure the achievement of the objectives and learning outcomes of the study program, as well as the quality and sustainability of teaching and learning.
The distribution of full-time teaching staff by age and qualifications facilitates the sustainability of studies.

teaching and learning process

Teaching and learning takes into account the educational needs of students, provides flexible learning opportunities and encourages active participation of students in creating the learning process.
Practical work/internship supports the achievement of the learning outcomes of the program.
Student assessment is objective, consistent, transparent and supports the achievement of learning outcomes.
Up-to-date teaching materials, innovative, creative and interactive learning methods and educational technology are used in teaching and learning process.

resources and support services

Resources (teaching and learning environments, teaching materials, teaching aids and equipment, premises, financial resources) support the achievement of objectives in the study program.
Students are provided academic, career and psychological counselling by the higher education institution. Students’ academic progress is monitored and supported; the institution has processes and tools to support special educational needs.
Information technology tools for studies and research and development activities and connections to domestic and international information networks are accessible and necessary data bases are available.

Learning outcomes

The STEs recommend to include the HE level descriptors (levels 6-8) from the draft of NQF in an Annex to the State Standards for HE and to refer to their correspondence with a respective level in EQF. It gives a clear reference point to curriculum developers and supports Azeri HE to meet the objectives of the Bologna process.

As there is no differentiation of learning outcomes at level 8 between PhD and Doctor of Sciences, and the compulsory credit point system is not applicable for the program of Doctor of Sciences, therefore we recommend not to describe the DSc program in the State standards for higher education.

The principles of the student assessment are very well described (e.g., transparency, objectivity, fairness, self-evaluation, diverse methods and tools of assessment). In addition, the main aim of assessment should also be clearly stated: to measure whether the learning outcomes have been achieved as well as to support students’ learning. The assessment methods and criteria should be in full accordance with the learning outcome(s).

Accreditation rules and standards

According to clause 3.3 of the ESG, agencies should be independent and act autonomously. This includes organizational and operational independence and independence of formal outcomes. Currently, ANO enjoys a fair amount of operational independence. However, as ANO is a part of the MoE and the final decisions are made by the Accreditation Council chaired by the minister of education, organizational independence is clearly lacking.

As soon as the full trust of the Ministry has been gained, we recommend giving ANO full organizational and operational autonomy regarding its procedures and formal outcomes of the quality assurance processes. Implementing this recommendation definitely requires some fundamental changes on legislative level, but is essential.

The rules for the composition of the Accreditation Council have been removed from the last draft of the Accreditation Rules and Procedures, as they will be defined in another document Regulation of the Accreditation Council approved by the Ministry of Education. However, it is important to clarify the rules and principles (incl the number of Council members and the election period) for selection of the member of the Accreditation Council and make the inclusion of a student member in the Council obligatory. An example of composition rules for the council applied by EKKA can be found here.

According to clause 3.5. of ESG agencies should have adequate and appropriate resources, both human and financial, to carry out their work. It is in the public interest that agencies are adequately and appropriately funded, given higher education’s important impact on the development of societies and individuals. Therefore, it is essential to provide financial resources needed for conducting quality assurance activities in an objective, effective and efficient manner and for involving best experts.

There are different practices regarding financing of external quality assurance activities. The most common practice is, that the basic funding of agencies (covering permanent staff, premises and other permanent costs) is offered by the state and institutions are paying fees covering variable costs connected to the single accreditation procedures (expert fees, transport, accommodation). While ANO’s permanent costs are fairly covered by the MoE sources for covering variable costs depending on the scope of accreditations are clearly lacking. We recommend to develop and approve the accreditation fees for higher education institutions depending on the scope (size of the institution, number of programs etc) of the accreditation procedure.

Highly qualified and trained experts are the key actors in the accreditation procedure. In addition to their academic competence they have to be aware of their role in the procedure, follow the code of ethics of experts and have a common understanding of the quality standards (see also ESG 2.4). Therefore, it is essential to add to the requirements for a member of an expert group the participation in a training offered by ANO.

According to the clause 2.7. of ESG complaints and appeals processes should be clearly defined as part of the design of external quality assurance processes and communicated to the institutions.

A complaints procedure allows an institution to state its dissatisfaction about the conduct of the process or those carrying it out. In an appeals procedure, the institution questions the formal outcomes of the process, where it can demonstrate that the outcome is not based on sound evidence, that criteria have not been correctly applied or that the processes have not been consistently implemented. We recommend to include the description of the complaints and appeal procedures in the Accreditation Rules of Higher Education Institutions and Study Programs.

ADDITIONALLY, TO CONSIDER OTHER RECOMMENDATIONS PROVIDED IN PREVIOUS REPORTS

As there is still no legal framework regarding the possible use of foreign agencies in the accreditation process, no further developments can be detected regarding the use of foreign agencies in the accreditation process in ANO regulations. Presumably, changes should first be made on legislative level. Thus, we strongly recommend including the conditions and procedure for the use of foreign agencies in the Statute of HEIs and mention this possibility also in the Accreditation Rules. Whether or not to officially recognize the results of any kind of cross-border evaluation is obviously a policy decision for the MoE, i.e. Accreditation Council headed by the Minister. However, we believe that allowing these kinds of activities would create a positive incentive for further internationalization of the HEIs and also ANO. It would also help to disseminate best practices of other agencies.

The STEs, taking into account the recommendations of previous missions, point out the need to clarify in framework act the main division of responsibilities between Rector and Scientific Board. The STEs also recommend to consider some performance indicators to universities and to regulate the structure of self-administration of student unions in a centralized manner. Also, the STEs recommend to include the basic criteria and characteristics of a research university in either the Education Law or the Statute of HEIs.

Mr Olav Aarna, Ms Maiki Udam, Ms Aune Valk Mission report of Activity: 3.4 Further Implementation of the AzQF

Mission report of Activity: 3.4 Further Implementation of the AzQF

TWINNING AZERBAIJAN

Support to the Ministry of Education of the Republic of Azerbaijan for Further Adherence of the Higher Education System to the European Higher Education Area (AZ-ad-EHEA)

AZ/14/ENP/OT/31

EU Short Term Expert Mission Report

Basic Information

Component and Activity:

Component: 3. Developing AzQF

Activity: 3.4 Further Implementation of the AzQF

Name of the Expert: Mr Olav Aarna, Ms Maiki Udam, Ms Aune Valk

Dates of the Mission: 8-12 May 2017

Contractor: Finnish Education Evaluation Centre (FINEEC) /

Estonian Quality Agency for Higher and Vocational Education (EKKA)

Relevant Background Information/State of Affairs

The development of Azerbaijani National Qualifications Framework (AzQF) for lifelong learning started already in 2011 supported by the World Bank and the European Training Foundation (ETF) projects. By 2012, the draft Decree on establishing the AzQF was developed, stipulating the main principles, institutions involved, level descriptors, placement of types of qualifications, and quality assurance of qualifications. In 2012 the draft AzQF was submitted to the Council of Europe for expertise. Recommendations proposed by the Council of Europe expert have been taken into account while designing the AzQF final draft. Seminars introducing the AzQF to stakeholders and international partners were held in 2012 and 2014. Until recently, the Decree has still been a draft form.

In 2014, ETF prepared a comprehensive document “Analysis of existing qualification standards in Azerbaijan”, containing the descriptions of different qualifications' levels as well as concrete recommendations for further actions for 2015-2017 with division of roles and responsibilities in development, revision, approval and application of AzQF. A draft of the implementation plan for the AzQF has also been prepared by the ETF and Azerbaijani counterparts.

In November 2015 the Minister of Education introduced the draft AzQF document to the line ministries and other stakeholders. Feedback from different ministries included several recommendations for amendments in the text.

During the last two years the Ministry of Education (MoE) staff has been renewed fundamentally. Only one person, Mr. Azad Ahundov, has been involved in the development of AzQF from the very beginning. As a result, the new staff members, incl. the heads of departments and units of the MoE have limited understanding about the AzQF purpose, objectives, guiding principles, and the way to implement it. More importantly, until recently there has been no clear ownership of the AzQF in the MoE.

The current state of affairs is the following. In the first week of May 2017 the Minister of Education submitted the draft Decree on establishing the AzQF with minor changes to the Cabinet of Ministers for approval. Following the decisions taken at the meeting with the minister on 22 July 2016, a secretariat headed by the deputy head of Apparatus Mr. Farzali Gadirov has been established at the MoE to administer further development and implementation of the AzQF. National expert Mr. Ilkin Nazarov has also prepared a draft “Action Plan on Implementation of National Qualifications Framework for Lifelong Learning of the Republic of Azerbaijan (2018-2025)”, and a “Concept of establishment of National Commission and Secretariat for implementation of AzQF” commissioned by the MoE.

Objectives and Tasks of the Mission

Objective:

The elaboration of a roadmap for the further implementation of the AzQF sections relevant for higher education (leading towards a successful self-certification).

Tasks (methods):

An one-day workshop on further implementation of the AzQF HE sections for the representatives of MoE and universities has been conducted for 10-20 people;
A roadmap with objectives, responsibilities, timelines and an indication of required resources for the self-certification process has been drafted.

Time Schedule of the Mission

Date	Activities/Meetings BC experts met (title and institution)	Remarks
8 May	Meeting with RTA and MoE representatives: Mr Sülhaddin Gözalov - Head of Higher and Secondary Professional Education Unit, MoE; Ms Vusala Gurbanova - BC Component Leader II, Leading advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE; Mr Azad Akhundov - BC Component Leader III, Senior advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE Preparation of the mission
9 May	Victory Day – A Public Holiday Independent work in the hotel: preparing the NQF seminar
10 May	Interview with Mr. Farzali Godirov - Deputy Chief of Staff, AzQF Coordinator, MoE; Mr Sülhaddin Gözalov - Head of Higher and Secondary Professional Education Unit, MoE; Mr Azad Akhundov - BC Component Leader III, Senior advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE Topics: Current status of the AzQF, future plans regarding the implementation of the AzQF Elaborating the presentation for AzQF implementation seminar, based on the information gained from Mr Gadirov
11 May	AzQF Implementation seminar Participants: 1. Ms Vusala Gurbanova - BC Component Leader II, Leading advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE 2. Mr Azad Akhundov - BC Component Leader III, Senior advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE 3. Mr Elvin Nasibov - Chief of Staff, Institute of Education, MoE 4. Mr Eldar Salahov - Head of Department, VET Agency, MoE 5. Ms Shalala Salimova - Leading advisor at Law Department, MoE 6. Mr Zohrab Kalbaliyev - Senior advisor at Human Resources Department, MoE 7. Mr Firidin Hamzayev - Head of Unit at Preschool and General Education Department, MoE 8. Ms Tarana Mammadova - Senior advisor, Accreditation Department, ANO 9. Mr Emin Nasirov - Head of Nostrification Office, ANO 10. Ms Nigar Ismayilzade - Deputy head of Department, VET Agency	Although in the initial task description also the university representatives were expected to participate, it became clear during the process that at this stage it is too early to invite HEI-s to this very preliminary information dissemination seminar. Seminar slides are in Annex 1.
12 May	Report writting Mission review with RTA and MoE representatives: Mr. Ilkin Nazarov – Independent consultant who contributed to developing AzNQF and Action Plan; Ms. Lala Ganiyeva – education expert involved in AzNQF and Action plan development; Ms Vusala Gurbanova - BC Component Leader II, Leading advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE; Mr Azad Akhundov - BC Component Leader III, Senior advisor at Science, Higher and Secondary Professional Education Department, MoE

Achievement of the Expected Results

All expected results were achieved.

Unexpected Results

There were no unexpected results.

Issues Left Open After the Mission

There are no issues that have been left open after this mission.

Recommendations for Future Missions

As it has been the final mission week of the Component 3 then there are no more missions coming.

For future projects we would recommend to deal especially with the following issues concerning the implementation of the AzQF:

Developing the system for recognition of prior (including non-formal and informal) learning;
Creating databases/IT system(s) for managing the information about students, staff, study progress, admission, graduation etc;
Training teachers in innovative teaching and assessment methods.

Conclusions and General Remarks Concerning the Project

The mission has proved to be successful. The AzQF development and implementation process has gained new momentum. The draft “Action Plan on Implementation of National Qualifications Framework for Lifelong Learning of the Republic of Azerbaijan (2018-2025)”, and the “Concept of establishment of National Commission and Secretariat for implementation of AzQF” are a good starting point for launching the AzQF implementation.

A general recommendation would be to add also wider impact indicators to the action plan, e.g., increased mobility of students and staff, increased participation of adult people in lifelong learning, employment rate of graduates of VET and higher education, etc.

The recommendations concerning further development of the Action Plan are incorporated into the text of the document and in the column under the title Note (cf. Annex 2).

Discussions with the employees of the MoE and participants of the seminar on 11 May 2017 revealed the following overarching problem areas requiring special attention for the success of the AzQF implementation process:

Timeframe of implementation

Implementation of the AzQF means developing a new and contemporary National Qualifications System, with the AzQF serving as a nucleus of this system. The Action Plan encompasses the period 2018-2025. It foresees actions in five groups:

Improving legislative framework in connection with implementation of AzQF.
Creating institutional system coordinating AzQF implementation.
Bringing content of qualifications into conformity with the labor market requirements.
Improving and strengthening quality assurance system.
Promoting implementation of result-based qualification system.

Many activities cover very long period, e.g. 4.1. Creating National Qualifications Register (2018-2025). Obviously the creation of the Register does not take seven years. More important is to know by which time the Regiser will become functional.

We recommend to define intermediate milestones of the AzQF implementation, e.g. self-certification of the AzQF in reference to the Qualifications Framework of the European Higher Education Area (and European Qualifications Framework) by 2020 (p.5.8).

Institutional structure for the AzQF implementation

The Concept foresees establishing two new bodies for coordinating the implementation process:

National Commission,

The Secretariat is envisaged as an independent structural unit of the MoE, performing three functions:

Management of qualifications;
Development of qualification standards;
Development of the National Qualifications Register.

The functions and structure of the Secretariat seem appropriate. However, performing these functions is a full-time job for substantial number of employees. Therefore, the experts strongly recommend:

Establish the Secretariat as an independent department of the MoE with permanent staff (gradually growing in number);
Consider changing the name for more appropriate one, because the present one is misleading. It rather refers to the secretarial support for the National Commission.
Formalise the roles of the institutional partners involved in the different aspects of the AzQF implementation, incl. functions performed for different types of qualifications, on an appropriate level.

It is of utmost importance to engage all partners and stakeholders (ministries and agencies, educational institutions, student unions, employers’ organisations) into the implementation process of the AzQF. It requires regular communication not only in formal setting of meetings of the National Commission and other decision making bodies, but also different less formal means of informing each other about the developments and problems with respect to the AzQF implementation.

Qualifications standards

In the draft Action Plan on Implementation of National Qualifications Framework for Lifelong Learning of the Republic of Azerbaijan (2018-2025) development of different qualification standards is foreseen (see 3.2, 3.5, 3.6). We recommend to have two sets of standards:

Level standards for eight levels of the AzQF;
Sectoral standards for specific occupations/professions, including tasks and competences of a particular occupation/profession. These standards could also include assessment standards for assessing, validating and certification persons’ competence.

Based on the level standards and sectoral standards both the national and institutional curricula can be developed. There is no need for separate qualification standards on formal education (3.6.1) and qualification standards for non-formal and informal education (3.6.2).

Human resource development: training and networking

It is obvious that engagement of people, training and supporting them is crucial in the successful application of any new initiative.

Besides classical training that is necessary for several groups and topics, we recommend to create and support networks of practitioners. Professional networks have proved to be better teacher training method than traditional face to face training (see additional Measure 2.7).

For developing and applying outcomes-based curricula, introducing new teaching and assessment methods, developing systems for recognition of prior (informal and non-formal) learning

(counselling, assessment and accreditation), supporting mobility and academic recognition, developing lifelong learning opportunities at universities etc, there must be people responsible for these topics in the HEIs. In the starting phase, there is often just one person in the institution who shall introduce it. For him/her it is very difficult if there is no support. The best supporters are people with similar tasks and experience in other institutions. Helping these people to get together and create a network is very important if you want that the best practices are shared. Centralised leading and support system may be not enough in these cases.

As the largest target group in applying the changes are university teachers, it would be useful to set up centre(s)/units that are responsible for teaching academic staff (see additional Measure 2.6).

Recognition of prior learning

Recognition of prior (informal and non-formal) learning (RPL) is a corner stone of lifelong learning mindset. Currently this topic is covered at two levels in the action plan: legislation and promotion to end-users. The most difficult target group is, however, universities. Preparing their systems and training their people (counselling and assessment of RPL) are even more crucial and recommended to add to the action plan.

Quality Assurance

Quality assurance, both internal and external, is an important part of national qualifications systems. One objective in the action plan is Improving internal and external quality assurance system and linking it with ESG and EQAVET (4.3).

The topics that need further consideration with respect to the ESG are among others:

Independence of ANO (especially in regard to decision-making process, i.e the accreditation/assessment decisions should not be influenced by any third body, including MoE);
Follow-up procedures and activities during review cycles.

In addition, it is necessary to train institutions on internal quality assurance, including self-evaluation, and review experts on external quality assurance.

Creation of databases and IT systems would help to collect and monitor data about study programmes, staff, students and alumni.

Kristiina Tõnnisson, Anar Nağıyev, Aytən Mirzəyeva, Mikko Vieltojärvi, Şükür Sadıqov, Hilla Aurén Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ HESABATI

Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ HESABATI

İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ HESABATI

Universitet: Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC)

Beynəlxalq qiymətləndirmə qrupu: Kristiina Tõnnisson (sədr), Anar Nağıyev, Aytən Mirzəyeva, Mikko Vieltojärvi, Şükür Sadıqov

Layihə meneceri: Hilla Aurén

Qiymətləndirmə qrupunun hesabat layihəsini universitetə göndərmə tarixi: dd/mm/yyyy

Qiymətləndirmə qrupunun univesitetin qeydlərini aldığı tarix: dd/mm/yyyy

Hesabat Tvinninq layihəsinin rəhbərləri tərəfindən təsdiqlənib

Tarix: 12/05/2017

I Qiymətləndirmə prosesinin təsviri

Keyfiyyət təminatı sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq Avropa Ali Təhsil Məkanı (AATM) yaratmağı hədəfləyən Bolonya prosesinin mühüm elementlərindəndir. Bu işin həyata keçirilməsində əsas alət Avropa Ali Təhsil Məkanında Keyfiyyət Təminatı üzrə Avropa Standartları və Təlimatlarıdır (ESG). 2015-ci ildə başlanılan Ali təhsil sisteminin Avropa Ali Təhsil Məkanının tələblərinə daha da uyğunlaşdırılması məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinə dəstək göstərilməsi üzrə Tvinninq layihəsi ESG-nin Azərbaycan ali təhsilində tətbiq edilməsi imkanı verdi. Layihənin icbari nəticələrindən biri Azərbaycan ali təhsilində ESG-yə uyğun keyfiyyət təminatı üzrə standartların və təlimatların (AzST) hazırlanması və sənədin üç ali təhsil müəssisəsində sınaqdan keçirilməsidir. Azərbaycan Dövlət Iqtisad Universiteti (UNEC) seçilmiş üç ali təhsil müəssisəsindən biridir.

2016-cı ilin aprel ayında Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi AzST-nin hazırlanması üzrə Layihə Qrupu yaratdı. Pilot qiyməltəndirmələr üçün hazırlanan sənəd layihəsi 2016-cı ilin iyun ayında Məşvərətçi Qrup tərəfindən müzakirə olundu. Qiymətləndirmə sahələri və meyarları üzrə rəy almaq üçün sənəd layihəsi Tvinninq layihəsinin veb səhifəsində yerləşdirildi. Pilot universitetlərə özünütəhlilil aparması üçün 2016-cı ilin payızında bir neçə təlim keçirildi. UNEC-in özünütəhlil hesabatı (ÖH) 23 yanvar 2017-ci il tarixində Tvinninq layihəsinə təqdim edildi və tərcümə olunmuş versiyası 16 fevral 2017-ci il tarixində beynəlxalq qiymətləndirmə qrupuna təqdim edildi. 2017-ci ilin fevral ayında hər üç pilot universitetə məlumatlandırma səfərləri təşkil olundu. Bu səfərlər çərçivəsində sahə səfərinin praktiki detalları müzakirə edildi.

Pilot qiymətləndirmənin hədəfləri aşağıdakı kimi müəyyənləşdirildi: müəssisələrin strateji idarəetməsinin dəstəklənməsi, universitetin daxili keyfiyyət təminatı prosedurları üzrə kənardan rəyin verilməsi eləcə də müəssisənin keyfiyyət təminatının ESG-yə uyğunluğu barədə daxili və xarici maraqlı tərəflərin məlumatlandırılması. Pilot qiymətləndirmə əsas diqqətin tədris və təlimə yönəldildiyi institusional yanaşmaya əsasən həyata keçirildi.

Beləliklə, ekspert qrupu Azərbaycan ali təhsilində keyfiyyət təminatı üzrə standartların və təlimatların 7 qiymətləndirmə sahəsi (Starteji planlaşdırma, İdarəetmə, İnsan Resursları, Təhsil proqramları və onların hazırlanması, Tələbələr, Tədqiqat fəaliyyəti, Tədris və təlim resursları, Dəstək xidmətləri) əsasında Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini qiymətləndirdilər.

Qiymətləndirmə qrupu beynəlxalq və yerli ekspertlərdən ibarət 5 üzvdən ibarət idi. Bundan əlavə, qrupa layihə meneceri daxil idi. Qrupun sədri Kristiina Tõnnisson Estoniyanın Tartu Universitetində Johan Skytte Siyasətşünaslıq İnstitunun rəhbəridir. Anar Nağıyev Azərbaycan Dillər Universitetinin dosentidir. Aytən Mirzəyeva Azərbaycan Dillər Universitetinin Təhsilin Keyfiyyəti üzrə ekspertidir. Mikko Vieltojarvi Finlandiyada Peşəkar Biznes Məzunları İttifaqının məsləhətçisidir. Şükür Sadıqov Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetinin son kurs bakalavr tələbəsidir. Hilla Auren Finlandiya Təhsilin Qiymətləndirilməsi Mərkəzinin qiymətləndirmə üzrə eksperti və qiymətləndirmə qrupunun layihə meneceridir.

Hazırlıq mərhələsindən sonra qrup 3 aprel 2017-ci il tarxində Bakıda yerləşən Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyində Azərbayacan ali təhsil sistemi ilə tanış olmaqla və sahə səfəri ilə bağlı razılaşdırılmış təlimatların nəzərdən keçirilməsi ilə işə başladı. 14 aprel 2017-ci il tarxidində qrup universitetə səfər etməyə hazırlaşdı və səfər 5-7 aprel tarixində (sahə səfərinin proqramı Əlavə 1-də təqdim olunub) baş tutdu. Üç günlük səfər çərçivəsində rəhbərlik, Elmi Şuranın üzvləri, akademik və tədqiqat heyəti, tədris köməkçi heyətin nümayəndələri, tələbələr və tələbə təşkilatlarının nümayəndələri ilə görüşlər keçirildi. Səfərin son günü qrupun gəldiyi ilkin rəy UNEC-in rəhbərliyinə təqdim edildi. Bundan əlavə, səfərin son günü qrup görüşü keçirildi və hər qiymətləndirmə sahəsinin inkişaf səviyyəsi üzrə razılığa gəldi. Qiymətləndirmə hesabatı əməkdaşlıq şəraitində və ekspertlərin səriştə sahəsi üzrə iş bölgüsü əsasında hazırlandı. Bu proses əməkdaşlıq şəraitində hər qiymətləndirmə sahəsi üzrə üzvlərin fərdi rəyinin müzakirə edilməsi ilə həyata keçirildi. UNEC-ə qiymətləndirmə hesabatı dərc olunmadan öncə onu yoxlamaq imkanı verildi.

Qiymətləndirmə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin hazırladığı özünütəhlill hesabatı və əlavələrə əsasən aparılıb. Qrupun xahişi əsasında sahə səfərindən əvvəl və səfər zamanı əlavə məlumat təqdim olunub. Qrup üzvləri universitetin binalarından birində gəzinti keçirib və mühazirə otaqları, kitabxana, idman zalları, auditoriyalar və digər məkanlarla tanış olublar. Cari hesabat universitetə və xarici maraqlı tərəflərə universitetin güclü tərəfləri və öncül praktikaları barədə məlumat, eləcə də universitetin daha da inkişaf etdirilməsi üçün tövsiyələr təqdim edəcək.

II Universitetin təsviri

1930-cu ildə əsası qoyulmuş Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti (UNEC) Cənubi Qafqazın iqtisadyönümlü ən böyük ali təhsil ocaqlarından biridir. Hal-hazırda, UNEC-in 4 binasında 6 fakültə (Maliyyə və mühasibatlıq, İqtisadiyyat, Bisnes və İdarəetmə, Texnologiya və Dizayn, Əmtəəşünaslıq və Türk Dünyası İşlətmə) və 36 kafedrası fəaliyyət göstərir. 4 mərkəz və 1 məktəbdə 21 ixtisas üzrə 18 mindən çox tələbə və magistr təhsil alır. Bundan əlavə, UNEC-də SABAH mərkəzi, Rus İqtisad Məktəbi, Beynəlxalq İqtisad Məktəbi, UNEC Biznes Məktəbi təhsil təmin edir. Unversitetə altı prorektorun köməkliyi ilə rektor rəhbərlik edir. UNEC-in ali qərarverici orqanı 44 üzvdən ibarət Elmi Şuradır.

2016-2017 tədris ilində UNEC-də ümumilikdə (bakalavr, magistr və doktorantura tələbələri) 17857 tələbə təhsil alır. UNEC azərbaycan, türk, ingilis və rus dillərində təhsil verir. Bundan əlavə, UNEC-in Beynəlxalq İqtisadiyyat Məktəbində 5 ixtisas üzrə təhsil tamamilə ingilis dilində aparılır. Hal-hazırda, xarici tələbələrin sayı 470-dən çoxdur. 14 ölkədən bakalavr və magistr tələbələri vardır. UNEC-in 537 tam ştat və 362 yarım ştat akademik işçi heyəti vardır. Tədris-köməkçi heyətin sayı 180-dir.

Milli təhsil kontekstində UNEC-in rolu, missiyası və vəzifələri Prezident İlham Əliyev tərəfindən müəyyənləşdirilib. Prezidentin UNEC üçün müəyyən etdiyi missiya ölkənin iqtisadiyyatının inkişafına töhfə vermək və iqtisadçıların hazırlanması sahəsində “dünya səviyyəli universitet” olmaqdır.

UNEC 2015 və 2016-da bir neçə reytinq cədvəllərində Azərbaycanın aparıcı universiteti olub. UNEC ISO 9001:2008 “Keyfiyyəti İdarəetmə Sistemi” üzrə beynəlxalq sertifikat əldə etmiş ilk dövlət universitetidir. Eləcə də biznes məktəblərinin akkreditasiyasını aparan Menecmentin İnkişafı üzrə Avropa Fondunun tamhüquqlu üzvü olan ilk Azərbaycan universitetidir.

UNEC xarici təhsil müəssisələri, Erasmus+ proqramları, 41 türk universiteti ilə mübadilə proqramları, rus və alman təhsil müəssisələri ilə yay və qış məktəbləri və London İqtisadiyyat Məktəbi və Montpellier Universiteti ilə ikili dərəcə proqramları sahəsində fəal əməkdaşlıq edir.

III Qiymətləndirmənin icmalı (‘X’ ilə işarələnib):

	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir
1. Strateji planlaşdırma			X
2. İdarəetmə		X
3. İnsan resursları		X
4. Təhsil proqramları və onların hazırlanması			X
5. Tələbələr		X
6. Tədqiqat fəaliyyəti			X
7. Tədris və təlim resursları və dəstək xidmətləri		X

Ekspert qrupunun qiymətləndirməsi universitetin özünütəhlil hesabatında təqdim olunan sübutlara, universitetdən alınan əlavə məlumatlara və UNEC-də 3 gün ərzində keçirilmiş müsahibələrə əsaslanır. Aşağıdakı qiymətləndirmə sahələri əsasən AzST-də əks olunan tələblərə cavab verir: İdarəetmə, İnsan resursları, Tələbələr və Tədris və təlim resursları və dəstək xidmətləri. Qrup bu qiymətləndirmə sahələri üzrə bir neçə güclü tərəf və öncül praktika, o cümlədən rəhbərliyin müəssisənin strateji hədəflərinin əldə edilməsi öhdəliyini, fəal beynəlxalq əməkdaşlıq, yüksək ixtisaslı işçi heyət, e-universitet kimi innovativ praktika müşahidə etdi. Qrup bu sahələr üzrə inkişaf etmək üzrə tövsiyələr də təqdim edib. Məsələn, tələbələrin və xarici maraqlı tərəflərin universitetin qərarvermə prosesinə və təhsilin inkişaf etdirilməsinə daha çox cəlb edilməsi.

Strateji planlaşdırma, Təhsil proqramları və onların hazırlanması və Tədqiqat fəaliyyəti sahələri AzST-də əks olunan meyarların tələblərinə qismən cavab verir. Bu sahələr üzrə güclü tərəflər və öncül praktikalar da var. Məsələn, həm rəhbərliyin, həm də işçi heyətin bu sahələrdə uğur qazanmaq öhdəliyi və iradəsi. Qrup əsas tələblər üzrə təkmilləşdirilməli sahələr də müəyyənləşdirdi. Məsələn, rəsmi inkişaf strategiyasının təsdiqlənməsi, tələbələrin və xarici maraqlı tərəflərin UNEC-də təhsilin inkişafına cəlb edilməsi, təhsil proqramlarının məzmunun müntəzəm olaraq qiymətləndirilməsi və işçi heyətin və tələbələrin tədqiqat potensialının gücləndirilməsi. Əlavə sübutlar və təhlil aşağıdakı fəsillərdə verilib.

Qiymətləndirmə qrupu sahə səfərini müvəffəqiyyətlə həyata keçirməyə imkan verən qonaqpərvərliyə və praktiki hazırlıqların təşkil olunmasına görə UNEC rəhbərliyinə təşəkkür edir. Eləcə də ekspert qrupu yekun hesabatı hazırlamaq üçün sübut və məlumat toplamaq imkanı verən açıq və səmimi müsahibələrə görə bütün müsahiblərə təşəkkürünü bildirir.

Ekspert qrupu əsas güclü tərəflərin və tövsiyələrin icmalını aşağıda təqdim edir. Hesabatın hər fəsli güclü tərəfləri, öncül praktikaları və tövsiyələri ətraflı təsvir edəcək.

Güclü tərəflər:

Universitet rəhbərliyi UNEC-in strateji seçimləri baxımından nəyə və nə üçün nail olmaq istədikləri barədə aydın hədəfə və realistik yanaşmaya malikdir. Universitetin rəhbərliyi arasında dərin strateji düşüncə mövcuddur.
Universitetin rəhbərliyi təhsil müəssisəsinin strateji hədəflərini dəstəkləməsi üçün təşkilati strukturda islahatlar aparmağa hazırdır.
UNEC-in bir neçə beynəlxalq və regional təşkilatlara və assosiasiyalara üzvlüyü təhsil sahəsində yeni tendensiyalar və siyasətlər barədə məlumatlı olmaq eləcə də digər universitetlərlə bilik mübadiləsi aparmaq və ikitərəfli əməkdaşlığın qurulmasına imkan verir. Universitet yeni beynəlxalq tərəfdaşlar tapmaq istiqamətində fəal çalışır və tələbələrə bir çox mübadilə imkanları verir və bu, milli kontekstdə UNEC-in güclü tərəfidir.
Çox sayda yüksək ixtisaslı və peşəkar işçi heyətin olması UNEC-in böyük üstünlüyüdür.
İşçi heyətin əksəriyyəti UNEC-də təhsilin keyfiyyətinin artırılmasını istəyir və bu, universitetə dünya səviyyəli universitet olmaq hədəfinə nail olmağa yardım edəcək əsas faktordur.
Diferensial Əmək haqqı Sistemi (DƏHS) akademik işçi heyətin mükafatlandırılması və dəyərləndirilməsi üçün sistematik yanaşma yaratmaq səylərini nümayiş etdirir və işçi heyətin əksəriyyəti tərəfindən müsbət qarşılanıb.
E-kitabxana və e-universitet vasitəsilə tədris materiallarına elektron çıxış ekspert qrupunun alqışladığı öncül praktikalardandır.
UNEC tədris və təlim prosesində maksimum şəffaflığı təmin etmək məqsədi ilə tədbirlər görür.
İşçi heyəti və tələbələr Karyera Mərkəzi barədə yaxşı məlumatlıdırlar və mərkəzin işəgötürənlərlə əlaqələr vasitəsilə tələbə məşğulluğunu dəstəkləmək kimi tədbirləri təqdirəlayiqdir.
UNEC tədris-köməkçi heyətin rolunu inzibati yardım təminatından tədrisin dəstəklənməsinə transformasiya edən ilk Azərbaycan universitetlərindəndir.

Tövsiyələr:

Bütn işçi heyətin tanıması və məlumatlı olması üçün rəsmi inkişaf strategiyası hazırlanmalı və yekunlaşdırılmalıdır.
Rəhbərlik və işçi heyət əmək bazarında olan dəyişiklikləri, cəmiyyətin ehtiyaclarını və maraqlı tərəflərin daha geniş şəkildə cəlb olunmasını izləmək lazım olduğunu bilsələr də, bu məsələlərin həll olunması əlavə tədbirlər tələb edir. Universitet hansı maraqlı tərəfləri cəlb etməli olduğu və hansı növ iştirakın UNEC üçün faydalı olacağını nəzərdən keçirməlidir.
UNEC təhsil proqramlarının və silabusların müntəzəm olaraq qiymətləndirilməsini nəzərdən keçirməlidir. Tələbələr və xarici maraqlı tərəflər bu qiymətləndirmələrə cəlb olunmalıdırlar.
Qiymətləndirmə qrupu universitetə tədris materiallarının aktuallığını önə çəkməyi və müasir texniki resursları və tədris və təlim prosesində texniki avadanlıqlardan səmərəli istifadəni təkmilləşdirməyi tövsiyə edir. UNEC tədris və təlim metodlarının istifadəsi üzrə vahid standartlar və ya təlimatlar işləyib hazırlamağı nəzərdən keçirməlidir.
Tədris heyəti universitetdə tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi üçün daha çox pedaqoji təlim keçməlidir. Heyətin kompetensiyalarının yaxşılaşdırılması daha sistematik olmalı və yaxşılaşmanı monitorinq etmək zəruridir.
Tələbələr UNEC-də təhsilin inkişaf etdirilməsinə cəlb olunmalıdırlar.
UNEC beynəlxalq cəhətdən rəqabətə davamlı elmi tədqiqata töhfə verən strategiya formalaşdırmalı və elmi tədqiqatın keyfiyyətini təmin edəcək prosedurlar tətbiq etməlidir. Tədqiqat yönümlü universitet olmaq hədəfinə nail olmaq üçün maliyyə resurslarını təmin etmək zəruridir.
Qiymətləndirmə qrupu elmi tədqiqatın aparılması sahəsində işçilərin kompetensiyaları və bacarıqlarını, eləcə də resursları dəstəkləyəcək sistematik mexanizmlərin yaradılmasını tövsiyə edir.
Beynəlxalq tədqiqat məlumat bazalarına çıxışın təminatı tədqiqat fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasının tərkib hissəsidir.
Tələbələrə tədqiqat metodologiyaları və bacarıqları üzrə kurslar və təlimlər keçirilməlidir.
Tələbələrin e-universitetə çıxışı internet və ortaq komputerlərin təmin edilməsi ilə bütün binalarda asanlaşdırılmalıdır.
Karyera Mərkəzində məzunların məşğulluğu və əmək bazarının ehtiyaclarına dair məlumat var və bu məlumat təhsil proqramlarının strukturunun planlaşdırılmasında istifadə edilməlidir.

Pilot qiymətləndirmənin tapıntılarına əsasən Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinə tövsiyələr:

Ali təhsil müəssisələrinə daha böyük azadlıq və muxtariyyət verilməlidir ki, təhsil proqramlarını ehtiyaclara uyğun müntəzəm şəkildə dəyişdirsinlər və yeniləsinlər.
Təşkilati strukturu və qərarverici orqanları barədə qərarlar qəbul etmək üçün ali təhsil müəssisələrinin daha geniş azadlıq və muxtariyyətə ehtiyacları vardır.
Təhsil prosesini və onun təşkilini yaxşılaşdırmaq universitetlər daxili müstəqil qərarvermə səlahiyyətini zəruri edir.
Azərbaycanın bütün ali təhsil müəssisələrində elektron məlumat bazaları vasitəsilə müasir akademik tədqiqatlara çıxış təmin olunmalıdır.

IV Qiymətləndirmə sahələri üzrə nəticələr

1 STRATEJİ PLANLAŞDIRMA
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: § Müəssisənin rolu (missiya və gələcəyə baxışı) milli təhsil kontekstində aydın şəkildə müəyyənləşdirilib və müvafiq (daxili və xarici) maraqlı tərəflər tərəfindən dəstəklənir. § Müəssisənin Elmi Şurası tərəfindən təsdiqlənən inkişaf strategiyası müəssisənin missiya bəyannaməsi və məqsədlərinə uyğundur. Onun həyata keçirilməsi üçün qısa və ortamüddətli planlar mövcuddur. § Müəssisənin inkişaf strategiyası onun resusrlarına (maliyyə, işçi heyət, infrastruktur), yeni resurslar cəlb etmə potensialına, əmək bazarında baş verən dəyişikliklərə və cəmiyyətin ehtiyaclarına uyğundur. § Müvafiq maraqlı tərəflər (professor-müəllim heyəti, tələbələr və işəgötürənlər) müəssisənin strateji inkişafı prosesinə cəlb olunurlar. § Strategiyada qoyulan məqsədlərin əldə olunmasını qiymətləndirmək üçün proseslər mövcuddur, qısa və ortamüddətli planlar tətbiq olunur və həyata keçirmə prosesi monitorinq edilir. § Ali təhsil müəssisənin missiyası, gələcəyə baxışı və məqsədləri barədə məlumat ictimaiyyətə açıqdır (veb səhifə, mətbuat və digər kanallar).
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar Universitetin ÖH-nə əsasən milli təhsil kontekstində UNEC-in missiyası və gələcəyə baxışı Prezident İlham Əliyevin bəyanatı “…UNEC-in missiyası ölkənin iqtisadiyyatının inkişafına töhfə vermək və iqtisadçıların hazırlanması sahəsində “dünya səviyyəli universitet” olmaqdır.” Bəyanata əsaslanaraq demək olar ki, ölkə rəhbərliyində güclü dəstək var, lakin eyni zamanda UNEC-in rolu kifayət qədər aydın müəyyənləşdirilməyib. Belə ki, missiya və gələcəyə baxış bəyanatları yoxdur. Akademik müəssisə kimi missiya və gələcəyə baxış bəyannamələri üzərində işləməyi tövsiyə edirik. Bəyannamələrin məzmunu akademik olmalı və müəssisənin irəlilədiyi istiqamətləri və strateji seçimləri əks etdirməlidir. UNEC-də strateji planlaşdırmanın hazırki statusu ilə bağlı rektor strateji planlaşdırma üzrə komissiyanın yaradılması üçün əmr verib, lakin təsdiqlənmiş strategiya hələ ki, yoxdur. Qiymətləndirmə zamanı, komissiya strateji inkişaf planının layihəsini hazırlayıb UNEC-in Elmi Şurasına göndərib, lakin qısa və orta müddətli planlar daxil olmadığından Elmi Şura planı təsdiqləməyib. Bu səbəbdən, UNEC-də hələ ki, təsdiqlənmiş inkişaf strategiyası yoxdur və hazırlanma prosesi yalnız indi başlayıb. Eyni zamanda, UNEC-in rəsmi olaraq təsdiqlənmiş inkişaf strategiyası olmasa da, qiymətləndirmə komandası universitetin ali rəhbərliyində strateji düşünmə və planlaşdırmanın mövcud olduğunu müşahidə etdi. Bir çox rəhbər şəxslər, yüksək və orta səviyyəli menecerlər strateji düşünmə üzrə vahid baxışa və yanaşmaya malikdir. Vəziyyəti belə təsvir etmək mümkündür: yazılı inkişaf strategiyası olmasa da, UNEC mütərəqqi ali rəhbərliyin zehnində olan yazılmamış və qeyri-rəsmi strateji plana uyğun olaraq idarə olunur. Bu müsbət əlamət olsa da, rəsmi inkişaf strategiyası mütləq təsdiqlənməlidir, belə ki, yalnız müəyyən qrup deyil, bütün heyət sənədlə tanış olmalı və onun barəsində məlumatlı olmalıdır. Hal-hazırda, əksər strateji seçimlər rektor və ya praktikada universitetin idarəedici və ya idarəetmə qurumu olan Elmi Şura tərəfindən edilir. UNEC-in missiyası, gələcəyə baxışı və məqsədləri ictimaiyyətə açıq olsa da, (məsələn, universitetin veb səhifəsi, dövlət sənədləri və məlumat materialları) universitet bu materialların keyfiyyəti, məzmunu və məlumatlandırma aspektləri üzərində iş aparmalıdır. Ali rəhbərliklə müsahibələr zamanı rəsmi inkişaf strategiyasının hazırlanmasına tələsməmək lazım olduğuna dair tutarlı arqumentlər səsləndirildi. Hazırki vəziyyəti belə izah etmək olar ki, universitetin ali rəhbərliyi akademik heyət arasında əsaslı islahatların aparılması üçün geniş dəstək bazasının formalaşdırılmasını, ən yaxşı qərb universitetlərində təhsil almış idarəetmə heyəti cəlb etməyi və mümkün strateji seçimləri maraqlı tərəflər arasında müzakirə etməyi gözləyə bilər. Yüksək səviyyələi menecerlərdən bir çoxu UNEC-in strateji planlaşdırmaya və qərarverməyə realistik yanaşma tətbiq etdiyi fikrindədir. Bundan əlavə, strateji seçimlərin müzakirəsindən və qərarlaşdırılmasından öncə universitet üçün əsaslı missiya və ya gələcəyə baxış bəyannaməsinin olması faydalıdır. Beləliklə, qiymətləndirmə qrupu müəssisənin missiya bəyannaməsi və məqsədlərinə uyğun olan inkişaf strategiyası olmadığını, eləcə də qısa və orta müddətli planların tətbiq edilmədiyini qeyd etsə də, kontekstin və təməlin yaradılmasına vaxtın ayrılması faydalı olar. Təməlin yaradılması real missiyanın, gələcəyə baxışın və inkişaf strategiyasının yaranması üçün münbit şərait yarada bilər. Müəssisənin strategiyasının hazırlanması üçün kifayət qədər resurs olmasa da, rəhbərliyin strateji düşünmə səviyyəsini dəstəkləyə bilən insanlar baxımından prosesə davam etmək üçün iradə vardır və universitet bu mərhələdə prosesi dəstəkləmək üçün kifayət qədər maliyyəyə və infrastruktura malikdir. Müsahibələr aşkarladı ki, qərarvermə üçün strateji çərçivəni formalaşdıran və inkişaf strategiyası əvəzi kimi istifadə oluna biləcək iki strateji sənədə malikdir: 1) UNEC-də tədris və təlimin keyfiyyətinin yüksəldilməsi planı və 2) UNEC-in beynəlmiləlləşdirilməsi planı. Bundan əlavə, müxtəlif müzakirələrdə və qərarvermə proseslərində tez-tez istinad edilən ölkə prezidenti tərəfindən hazırlanan Azərbaycanda ali təhsilin inkişafı üzrə milli strategiya və yol xəritəsi çox vurğulanır. Eləcə də dekanlarla və direktorlarla aparılan müsahibələrdə qrup əksər fakultələrin öz strateji planlarının olmasını aşkarladı. UNEC-də də alt-yanaşmalar və alt-hədəflər var və bunlara səfər müddətində tez-tez toxunuldu: daha səmərəli Məktəb-Kollec-Universitet modelinin yaradılması, „e-universitetin“ yaradılması və London İqtisad və İctimai Siyasət Məktəbi kimi mühüm beynəlxalq oyunçularla tərəfdaşlıq etmək. Bundan əlavə, universitetin strateji baxış və iddiasını ÖH-də açıq-aydın görmək mümkündür. İlk növbədə, UNEC ISO 9001:2008 “Keyfiyyəti İdarəetmə Sistemi” üzrə beynəlxalq sertifikat əldə etmiş ilk dövlət universitetidir. İkincisi, bisnes məktəblərinin akkreditasiyasını aparan Menecmentin İnkişafı üzrə Avropa Fondunun tamhüquqlu üzvü olan ilk Azərbaycan universitetidir. Üçüncüsü, “The Ranking Web” və “Webometrics” kimi reytinqlərdə tanınır. Bundan başqa, UNEC 6 beynəlxalq və regional universitet assosiasiyasının üzvüdür. Müsahibələr zamanı UNEC-in rektoru ortamüddətli gündəliyinin əsasını təşkil edən 3 konkret məqsədi qeyd etdi: regionda dünyanın ən yaxşı universiteti olmaq, məzunların 80%-nin məzun olduqdan üç ay müddətində məşğulluq tapması və 70% məzunların ingilis dilində danışa bilməsi. Rektor eləcə də təkmilləşdirilməli olan 3 sahəni qeyd etdi: müəllimlərin keyfiyyəti, Azərbaycanın ən yaxşı şagirdlərini cəlb etmək və təhsil müəssisəsindən tədqiqat yönümlü müəssisəyə çevrilmək. Qərb standartlarına əsasən UNEC-in hələ də xarici maliyyə resursları cəlb etmək potensialının çatışmamasına baxmayaraq, qiymətləndirmə qrupu yerli standartlar baxımından UNEC-in fəaliyyətinin yaxşı olduğu xülasəsinə gəldi. UNEC tərəfindən əldə olunan bəzi maliyyələşmə və xarici layihələrdən əlavə, rəhbərlik və işçi heyətin tədqiqata əsaslanan yanaşma və düşüncə tərzinə malikdir və onun vacibliyini anlayır. İşçi heyəti müəssisəyə maliyyələşdirilən tədqiqatın gətirilməsinin dəyərini anlayır. Bu praktika hal-hazırda geridə qalır. Əmək bazarında və cəmiyyətin ehtiyaclarında olan dəyişikliklərin monitorinq edilməsinin lazım olduğunu anlayırlar. UNEC bu ehtiyacların monitorinq edilməsi üçün konkret sistemə malik olmamasın və məlumatın əsasən xüsusi tədbilərdən (karyera yarmarkalarından və praktikalardan rəy, işçi heyət və iş həyatının nümayəndələri arasında söhbətlər, ictimaiyyətə açıq olan statistika) toplanmasına baxmayaraq, rəhbərlik və işçi heyət bu dəyəri anlayır. Qiymətləndirmə qrupu müvafiq maraqlı tərəflərin prosesə cəlb edilməsi ilə bağlı UNEC-in göstərdiyi səyləri müşahidə etdi, lakin bununla belə universitet sistemin rəsmiləşdirilməsinə daha çox diqqət göstərə bilər. Maraqlı tərəflər vaxtaşırı və müəyyən tədbirlərə cəlb olunur, lakin bütün universitetdə tətbiq olunan ortaq sistem yoxdur. Bundan əlavə, universitetin müvafiq işçi heyəti xarici maraqlı tərəflərin cəlb olunması ehtiyacı üzərində işləməlidir: maraqlı tərəflərin harada, nə zaman və hansı qisimdə cəlb olunması UNEC-ə daha faydalı olar. Universitetin müxtəlif səpkili bir çox tərəfdaşı var (məsələn, tələbələrin praktikaya yerləşdirilməsi, layihə və assosiasiyalarda tərəfdaş ölkələr, tətbiqi təhsil sifarişçiləri və akademik heyətin şəxsi əlaqələri), lakin universitet onların strateji inkişaf proseslərinə eləcə də UNEC-in gündəlik fəaliyyətinə cəlb etmək üçün formalaşmış və daha asan platform təmin etməlidir. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · Universitet rəhbərliyi UNEC-in strateji seçimləri baxımından nəyə və nə üçün nail olmaq istədikləri barədə aydın hədəfə və realistik yanaşmaya malikdir. Universitetin rəhbərliyi arasında dərin strateji düşüncə mövcuddur. · Universitet inkişaf strategiyasının hazırlanmasını dəstəkləmək üçün kifayət qədər maliyyəyə və infrastruktura malikdir. · İnkişaf strategiyasının yoxluğunda əvəz kimi istifadə oluna biləcək iki strateji sənədə mövcuddur: 1) UNEC-də tədris və təlimin keyfiyyətinin yüksəldilməsi planı və 2) UNEC-in beynəlmiləlləşdirilməsi planı. · Tədqiqat yanaşmasının və düşüncə tərzinin önəmini bir çox rəhbərlər yaxşı anlayır. Tövsiyələr · Universitet məzmunda akademik olan və strateji seçimlər üçün ümumi çərçivəni müəyyənləşdirən missiya və gələcəyə baxış bəyannamələri və ümumi məqsədləri üzərində iş aparmalıdır. · Bütün işçi heyətin tanış və məlumatlı olması üçün rəsmi inkişaf strategiyası hazırlanmalı və yekunlaşdırılmalıdır. · Rəhbərlik və işçi heyət əmək bazarında olan dəyişiklikləri, cəmiyyətin ehtiyaclarını və maraqlı tərəflərin daha geniş şəkildə cəlb olunmasını izləmək lazım olduğunu bilsələr də, bu məsələlərin həll olunması əlavə tədbirlər tələb edir. Bundan əlavə, Universitet hansı maraqlı tərəfləri cəlb etməli olduğu və hansı növ iştirakın UNEC üçün faydalı olacağını nəzərdən keçirməlidir.

2 İDARƏETMƏ
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	X	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Müəssisənin idarəetmə strukturu inkişaf strategiyasında qeyd olunan institusional hədəflərin əldə edilməsinə şərait yaradır. · Struktur vahidlərinin (Elmi Şura, kafedra və digərləri) hüquq və vəzifələri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib və verilən qərarlar səmərəli şəkildə həyata keçirilir. · Rəhbər vəzifələri tutan işçi heyət müvafiq kvalifikasiyalara malikdir, onların hüquq və vəzifələri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; müəssisə onların rəhbərlik bacarıqlarının və səriştələrinin inkişaf etdirilməsini dəstəkləyir. · Müəssisə daxilində maliyyə resurslarının ayrılması müəssisənin inkişaf strategiyasının (o cümlədən qısa və/və ya ortamüddətli planların) həyata keçirilməsini dəstəkləyir. · Ali təhsil müəssisənin struktur vahidləri arasında qarşılıqlı və işlək əlaqələr (daxili əməkdaşlıq) mövcuddur və onlar digər müəssisələr və təşkilatlarla (xarici əməkdaşlıq) əməkdaşlıq edirlər. · Rəhbərlik, professor-müəllim heyəti və tələbələr arasındakı daxili kommunikasiya (formal və qeyri formal) məqsədyönlü və səmərəlidir. · Daxili keyfiyyət təminatı sistemi (o cümlədən monitorinq, təhlil, qiymətləndirmə və proqnozlaşdırma) müəssisənin streteji idarəetməsini dəstəkləyir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar UNEC-in idaretmə strukturu 1) rektor və Elmi Şuradan 2) prorektorlardan və 3) fakültələrdəki kafedra və mərkəzlərdən ibarətdir. Prorektorlar müxtəlif köməkçi funksiyalar, şöbələr və bölmələrə rəhbərlik edir. Hər fakültəyə dekan rəhbərlik edir. O, fakültənin işlərini idarə edir və dekan müavinlərinin yardımı vasitəsilə fakültənin işlərinə məsuldur. Tutorinq, qeydiyyat və sənədləşmə kimi idarəetmə və inzibati vəzifələrin həyata keçirilməsinə yardım etmək məqsədi ilə fakültələr daxilində Katiblik institutu yaradılıb. Bununla da dekan müavinləri akademik məsələlərə daha çox diqqət ayıra biləcəklər. 44 üzvdən ibarət Elmi Şura universitetin ali qərarverici orqanıdır və rektor tərəfindən rəhbərlik olunur və fakültə dekanlarından, kafedra müdirlərindən, şöbə rəhbərlərindən və tələbə təşkilatlarının 6 üzvündən ibarətdir. Elmi Şura tədris və tədqiqatla bağlı bütün qaydaları və qərarları təsdiqləyir. Elmi Şura tərəfindən verilən və təsdiqlənən qərarlar müvafiq şöbələrə göndərilir. Onlar öz növbəsində icraatla bağlı hər il Elmi Şuraya hesabat verirlər. Bundan əlavə, fakültə elmi şuraları universitetin Elmi Şurası tərəfindən təsdiqlənən strateji planlaşdırma və qərarlar çərçivəsində fakültə ilə bağlı məsələlərlə məşğul olur. Daxili intizamı gücləndirmək üçün UNEC üçün təsdiqlənmiş son qaydalara misal olaraq “İşçi heyət üçün yeni cədvəl”, “Tələbələrin universitetdaxili intizam Qaydaları” və “İşçi heyətin universitetdaxili intizam Qaydaları” göstərmək olar. Qiymətləndirmə qrupu Elmi Şura tərəfindən verilən qərarların əsasən riayət olunduğunu və həyata keçirildiyinə dair sübutlar aşkarladı. Qeyd olunduğu kimi UNEC-in əsas hədəfi dünya səviyyəli universitet olmaqdır. Sahə səfəri zamanı universitetin ali rəhbərliyi qrupu UNEC-in institusional hədəfləri barədə məlumatlandırdı: · Təhsil yönümlu müəssisədən tədqiqat yönümlü müəssisəyə çevrilmək · Təhsil keyfiyyətinin yüksəldilməsi və milli və qərb kontekstində potensialın artırılmasına diqqət yönəltməklə qlobal əmək bazarı üçün iqtisadçıların hazırlanması · Dünyanın aparıcı universitetləri ilə əməkdaşlıq etmək ÖH və müsahibələrə əsasən bu hədəflərə nail olmaq məqsədi ilə son zamanlar UNEC-də struktur islahatları aparılır. Fakülətələrin sayı 10-dan 6-ya kimi azaldılaraq meqa fakültələr yaradılıb. Fakültələr və kafedralar arasında təkrarçılıq kafedraların sayının 44-dən 36-yadək azaldılması ilə aradan qaldırılıb. Bəzi mühasiblər bildirdilər ki, kafedraların sayı işçi heyət arasında əməkdaşlığı artırmaq məqsədi ilə daha da azaldıla bilər. Struktur və funksional islahatlar nəticəsində 3 kafedra hal-hazırda funksiyalarını yenidən nəzərdən keçirir. Ekspert qrupu rəhbərliyə struktur vahidlərinə fəaliyyətlərini qiymətləndirmək üçün ölçü parametrləri təmin etməyi tövsiyə edir. Universitet rəhbərliyinin təhsil müəssisənin hədəflərinə nail olmaq üçün təşkilati strukturda islahatlar aparılmasına dəstək verməsi güclü tərəf kimi qəbul etmək olar. Təhsil müəssisəsindən tədqiqat müəssisəsinə keçid həyata keçirilən zaman idarəetməyə mərkəzləşdirilmiş yanaşmanı əsaslandırmaq olar. Təşkilati islahatlar davam etdiyindən bəzi struktur vahidlərinin hüquq və vəzifələri inkişaf etdirilir. İnkişaf mərhələsində olmasına baxmayaraq qiymətləndirmə qrupu qərarların səmərəli həyata keçirildiyinə dair sübutlar aşkarladı. Struktur vahidinin vəzifələri və iş təsvirləri inkişaf qərarlarının daha səmərəli həyata keçirilməsi məqsədi ilə yenidən nəzərdən keçirilir. İdarəetmə vəzifələrini tutanların kvalifikasiyaları, hüquq və vəzifələri ÖH-də təkmilləşdirilməli sahə kimi qeyd olunub. UNEC tərəfindən dəstəklənən idarəetmə heyəti bir çox beynəlxalq və yerli təlimlərdə, seminarlarda, konfranslarda və tədbirlərdə iştirak edir. UNEC eləcə də hər ixtisas üzrə spesifik şöbənin rəsmi olaraq müəyyənləşdirilməsi üçün “1 İxtisas 1 Kafedra” modeli yaradıb. Digər tərəfdən “Məktəb-Kollec-Universitet” modeli iqtisadiyyata marağı olan tələbələri erkən yaşdan universitetə cəlb etməyi hədəfləyir. Qiymətləndirmə qrupu bu yeni modellərin faydalılığına dair hər hansı sübut tapmasa da, islahatlar institusional məqsədlərlə uzlaşır və bu səbəbdən təqdirə layiqdir. Rəhbərliyin inkişaf yönümlü yanaşması da tərifə layiqdir. İdarəetmənin səmərəliliyini və UNEC-in 4 binasında qərarların həyata keçirilməsini yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə universitet Elektron sənədlərin məlumat bazası və dövriyyəsi sistemi olan “DocNet”i qurub. Rəhbərlik və idarəetmə ilə bağlı sənədlər müvafiq menecerin və ya struktur vahidi rəhbərlərinin görə və təsdiqləyə biləcəyi DocNet-də yerləşdirilir və paylaşılır. Qiymətləndirmə qrupu müxtəlif binalarda işçi heyət arasında inzibati məsələlər üzrə səmərəli kommunikasiya təmin etməyə yardım etdiyini aşkarlayıb. ÖH və sahə səfərinə əsaslanaraq qiymətləndirmə qrupu universitetin maliyyə resurslarının paylaşılması üzrə strateji hədəfləri dəstəkləyir. Belə ki, əsasən müasir texnologiyalar, tədris resursları və tədqiqat, tədris heyətinin potensialının artırılması və yeni təşkilati modellərin yaradılmasına sərf olunur. Maliyyənin strateji hədəflərini dəstəkləyən sahələrə ayrıldığına dair nümunələrdən biri diferensial əmək haqqı sistemidir (DƏHS). Tədris heyəti bildirdi ki, DƏHS onları tədris və tədqiqat fəaliyyətlərini yaxşılaşdırmağa ruhlandırır. Bununla belə, ekspert qrupu UNEC-in DƏHS-i daha da təkmilləşdirərək reytinqdə geri qalan müəllimləri də əhatə etməsi üçün imkanların olduğunu düşünür. DƏHS eləcə də keyfiyyət sistemi və fəaliyyətin idarəedilməsi arasında əlaqə rolunu oynayır. Universitetin Təhsilin Keyfiyyətinin Qiymətləndirilməsi və İdarəediləməsi Mərkəzinin (bəzi yerlərdə Keyfiyyət Təminatı Mərkəzi kimi istinad edilir) keyfiyyət menecerləri tədris, tədqiqat və nəşrləri eləcə də akademik heyətin özünüinkişaf fəaliyyətini monitorinq və idarə edir. Akademik heyət tərəfindən qəbul olunmasına baxmayaraq, keyfiyyət prosesinin səmərəliliyini artırmaq məqsədi ilə təkmilləşdirilməlidir. Qrup etimada əsaslanan yanaşmaya keçməyi və sistemdən işçi heyət arasında rəqabəti artıran alət kimi deyil, monitorinq, qiymətləndirmə və ruhlandırma aləti kimi istifadə etməyi tövsiyə edir. Qiymətləndirmə qrupunun tapıntılarına əsasən universitetin keyfiyyətin idarəedilməsi sisteminin əsasları bunlardır: · Universitet və struktur vahidi səviyyəsində strateji məqsədlərə nail olmanı asanlaşdırmaq; · Akademik heyətin tədqiqat, tədris və özünüinkişaf fəaliyyəti ilə bağlı işlək monitorinq və qiymətləndirmə sistemi və tələbələr və keyfiyyət elçilərindən müntəzəm rəy toplanması; · İnfrastrukturun, təlim mühitinin, tədris və təlim resurslarının və yardımçı xidmətlərin inkişaf etdirilməsi; · Akademik heyət və inzibati/yardımçı heyət üçün ruhlandırıcı prosedurlar (maaşların artırılması, mükafatlandırma); · Beynəlxalq mobillik, yerli təlimlər və konfranslar vasitəsilə akademik heyətin potensialının artırılması. UNEC-in işlək keyfiyyətin qiymətləndirilməsi mexanizmləri tətbiq etməsinə baxmayaraq ekspert qrupu tədris prosesinin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsini təmin etmək üçün təkmilləşdirilməli sahələr müəyyənləşdirdi. Katiblik institutunun rolu aydınlaşdırılmalıdır və keyfiyyət elçilərinin hədəflərindən fərqli rola malik olmalıdır. Universitetin 34 keyfiyyət elçisinin rolunu da təkmilləşdirmək olar. Keyfiyyət elçiləri işçi heyətdən seçilir və Keyfiyyət Təminatı Mərkəzi nəzdində dərslər zamanı tədris metodlarının monitorinqini həyata keçirirlər. Onlara müntəzəm təlimlər keçirilməlidir və onların vəzifəsi monitorinqdən mentorluğa doğru dəyişməlidir. Keyfiyyət elçiləri DƏHS-i izləmək və aşağı reytinqə malik olan heyət üzvləri ilə işləmək üçün ən müvafiq əməkdaşlar ola bilərlər. Qiymətləndirmə qrupu UNEC-də həm daxili, həm də xarici əməkdaşlığı müşahidə etdi. UNEC-in xarici əməkdaşlığı aşağıdakı assosiasiyalara üzvlük vasitəsilə həyata keçirilir: · Avropa Universitetlər Assosiasiyası (EUA) · Beynəlxalq Universitetlər Assosiasiyası (İAU) · İslam Dünyası Universitetləri Federasiyası (FUİW), · Avraziya Universitetləri Assosiasiyası (EAU) · Qara Dəniş Universitetləri Şəbəkəsi (BSUN) · İdarəetmənin İnkişafı üzrə Avropa Fondu UNEC-in London İqtisadiyyat və Siyasətşünaslıq Məktəbi ilə əməkdaşlığı UNEC tələbələrinə UNEC-də oxuduqları müddətdə London Universitetindən bakalavr dərəcəsi almaq imkanı verir. UNEC-in eləcə də Fransanın Montpellier Universiteti ilə ikili dərəcə proqramı var (bakalavr səviyyəsində) və digər Avropa, Asiya və Şimali Amerika universitetləri ilə əməkdaşlıq edir. Bu əməkdaşlığın məqsədlərindən biri UNEC işçi heyətinin kompetensiyasını artırmaqdır. Erasmus+, Tempus və Fullbright kimi müxtəlif beynəlxalq layihələr və proqramlar akdemik heyət və tələbələr üçün beynəlxalq mobillik imkanları açır. Tədrisin dörd dildə təşkili UNEC-in beynəlmiləlləşmək üzrə strateji hədəfinə çatmağa yardım edir. UNEC eləcə də müəllim, tələbə və praktika mübadiləsinin təşkili ilə yerli universitetlərlə əməkdaşlıq edir. Elektron məlumat bazalarının mübadiləsi Azərbaycan Dövlət Neft və Sənayeuniversiteti, Azərbaycan Texniki Universiteti, Qərb Universiteti, Xəzər Universiteti, Gəncə Dövlət Universiteti və digərləri ilə aparılır. Ümumilikdə, UNEC-in digər ali təhsil müəssisələri ilə yerli və beynəlxalq əməkdaşlığı güclü tərəf kimi qəbul oluna bilər. Bundan əlavə, UNEC praktika imkanları yaratmaq və məzunlarının məşğulluğunu artırmaq məqsədi ilə yerli işəgötürənlərlə əməkdaşlıq edir. Xarici maraqlı tərəflər laboratoriyalar vasitəsilə universitetdə təhsilin yaxşılaşdırılmasına cəlb olunur. Bu, Tədris və təlim resurslarının və dəstək xidmətləri üzrə qiymətləndirmə sahəsində daha ətraflı təsvir olunub. UNEC daxili müxtəlif struktur vahidləri arasındakı əməkdaşlıq ortaq silabusların hazırlanması və kurikulumların yenilənməsi, fakültələr arasında akademik heyətin və tələbələrin mübadiləsi vasitəsilə baş tutur. Tələbələr müxtəlif fakültələrdən dəsrslər götürə və kredit qazana bilərlər, lakin Tələbələr üzrə qiymətləndirmə sahəsində daha sonra qeyd olunduğu kimi semester ərzində tələbələrin ala biləcəyi kredit sayı məhduddur. Bundan əlavə, struktur vahidləri məlumatların idarəedilməsi baxımından universitetin Marketinq və Kommunikasiya şöbəsinin ictimaiyyətlə əlaqələr sektoru ilə yaxından əməkdaşlıq edir. UNEC-in Marketinq və Kommunikasiya şöbəsi tərəfindən idarə olunan veb səhifəsi işçi heyət, tələbələr və ictimaiyyət üçün universitetin fəaliyyəti ilə bağlı məlumat kanalı rolunu oynayır. Tədris və təlim, 2015-2016 tədris ilində tətbiq olunmuş e-universitetlə bağlı daxili kommunikasiya səmərəli ünsiyyət yolu kimi qəbul edilə bilər. Elektron kommunikasiya universitet üçün təhsilin keyfiyyətinin idarəedilməsində yeni imkanlar açır. Tələbələrin rəhbərliklə ünsiyyət qurmaq imkanları var, məsələn, universitetdə fəaliyyət göstərən üç tələb təşkilatı vasitəsilə (Tələbə Gənclər Təşkilatı, Tələbə Elmi Cəmiyyəti və Tələbə Həmkarlar İttifaqı Komitəsi). Tələbələr müəllimləri və tədris prosesi barədə onlayn rəy verirlər və dekanlar və rektorlar şifahi və onlayn ünsiyyət qurmaqda kifayət qədər fəaldırlar. Tələbələrin eləcə də imtahan müddətində universitetin qaynar xətti vasitəsilə imtahan prosesi və onun nəticələri barədə rəy vermək imkanı vardır. ÖH və müsahibələrə əsaslanaraq qiymətləndirmə qrupu belə qənaətə gəldi ki, idarəetmə heyəti, müəllim-professor heyəti və tələbələr arasında müəyyən səviyyələrdə fəal daxili ünsiyyətin olması universitetin güclü tərəfi kimi qəbul oluna bilər. İdarəetmə heyətinin əksəriyyəti strateji təşkilati islahatlar və strateji qərarlar barədə yaxşı məlumatlı idilər. Universitet struktur dəyişiklikləri barədə ətraflı məlumatların yaxşı sənədləşdirilməsini və işçi heyətə çatdırılmasını təmin etməyə davam etməlidir. UNEC daxili daxili keyfiyyət və əməkdaşlıq hədəfləri qoymaqla kommunikasiya və əməkdaşlığın səmərəliliyini artıra bilər. Keyfiyyətin idarəedilməsi universitetin strateji inkişaf hədəfləri arasında çətin məqsədlərdən biri olaraq qalır. Müsahibələr zamanı aşkarlandı ki, bütün işçi heyət tədrisin keyfiyyətinin önəmini anlayır və qəbul edir. Bununla belə, işçi heyət keyfiyyətin yüksəldilməsini məxsus olduqları struktur vahidinin və özlərinin işi kimi deyil rektorun strategiyası kimi təsvir etdi. İşçi heyətin keyfiyyətin idarəedilməsi baxımından diqqət yetirdiyi əsas sahə tədrisin keyfiyyəti idi. Müsahibələrə və ÖH-ə əsaslanaraq keyfiyyətin idarəedilməsi, keyfiyyət mədəniyyəti və ümumilikdə keyfiyyət sistemi barədə ümumilikdə aydın mənzərə formalaşdıra bilmədi. ÖH tam təhlili və müsahibələrə əsaslanaraq demək olar ki, UNEC-in keyfiyyət siyasətinin əsas məqsədləri aşağıdakılardan ibarətdir: təhsil proqramlarını, silabusları, tədrisin ümumi keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq; akademik heyətin potensialını artırmaq; məzunların təlim nəticələrini yerli və beynəlxalq əmək bazarına uyğun olaraq təkmilləşdirmək; tələbə və müəllim heyətini beynəlmiləlləşdirmək; və idarəetmə məqsədi ilə fəaliyyəti monitorinq etmək və qiymətləndirmək. UNEC ÖH-də qeyd olunduğu kimi Keyfiyyət Təminatı üzrə Avropa Standartları və Təlimatları istiqəmətində irəliləyir. Qİymətləndirmə qrupu keyfiyyət dəyərləri üzərində diqqəti cəmləməyi və keyfiyyət mədəniyyətini hər fəaliyyət sahəsinə inteqrasiya etməyi təklif edir. Növbəti addım hesabatvermə sistemində keyfiyyətin idarəedilməsi üçün müqayisə standarlarının və ölçü parametrlərinin hazırlanması ola bilər. Bu, keyfiyyətin idarəedilməsinə məsul olan heyətin, eləcə də bütün UNEC heyətinin məlumatlılığına yardım etmiş və universitetin hər bölməsində keyfiyyətli işin faydasına dair anlayış yaratmış olar. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · Universitetin rəhbərliyi təhsil müəssisəsinin strateji hədəflərini dəstəkləməsi üçün təşkilati strukturda islahatlar aparmağa hazırdır. · İdarəetmə heyəti, müəllim-professor heyəti və tələbələr arasındakı daxili kommunikasiya fəaldır. · UNEC yerli və beynəlxalq təhsil müəssisələri ilə geniş sürətdə əməkdaşlıq edir. · UNEC DƏHS-in vasitəsilə işçi heyətin dəyərləndirilməsinə sistematik yanaşma qurub. · DocNet və e-universitet kimi elektron platformalardan istifadə idarəetmə üçün yeni imkanlar açır. Tövsiyələr · DƏHS təkmilləşdirilə bilər və universitetin fəaliyyətinin monitorinqi üçün əsas sistemə çevrilə bilər. · Universitet müvafiq qərarvermə proseslərinə daha çox maraqlı tərəflərin cəlb edilməsini nəzərdən keçirməlidir. · Qiymətləndirmə qrupu UNEC-ə nəzarət əsaslı idarəetmədən etimad əsaslı yanaşmaya keçməyi tövsiyə edir. · İdarəetmə prosedurları işçi heyət üçün aydın şəkildə təsvir edilməli və sənədləşdirilməlidir. · Keyfiyyətin idarəedilməsi üçün müqayisə standarları və parametrləri hazırlanmalıdır. · Qiymətləndirmə qrupu UNEC-i keyfiyyət mədəniyyətini bütün universitetdə tətbiq etməyə doğru səy göstərməyə çağırır.

3 İNSAN RESURSLARI
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	X	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · İşçi heyətin hüquq və vəzifələri eləcə də tələb olunan kvalifikasiyalar tutduqları vəzifəyə uyğun (məs., iş təsviri) müəyyənləşdirilib. İşəgötürmə prosesi şəffafdır. · Tamştatlı professor-müəllim heyətinin sayı milli tələblərə uyğundur. · Tamştatlı professor-müəllim heyətinin yaşa və kvalifikasiyalara əsasən paylanılması müəyyən sahə üzrə təhsilin dayanaqlılılğına yardım edir. · Ali təhsil müəssisəsində professor-müəllim heyətinin tədris fəaliyyətinin (keyfiyyət və peşəkarlıq) monitorinqini və qiymətləndirilməsini həyata keçirmək üçün mexanizm mövcuddur. · Ali təhsil müəssisəsində tədris-köməkçi heyət normativ-hüquqi tələblərə (sayı, ixtisası və s.) uyğundur; · Müəssisə akademik işçi heyətin peşəkar və tədris bacarıqlarını müntəzəm olaraq artırmalarını monitorinq edir, dəstəkləyir və təşviq edir. · Akademik heyət beynəlxalq mübadilə proqramlarında, layihələrdə və konfranslarda iştirak edir. · Müəssisədə İR inkişaf etdirilməsi (o cümlədən motivasiya edilməsi) sistemi tətbiq edilir. Professor-müəllim heyətinin işinin qiymətləndirilməsi zamanı onların tədrisinin və tədqiqatının keyfiyyəti, o cümlədən tədris və tədqiqat bacarıqlarının inkişaf etdirmələri və beynəlxalq mobillikləri nəzərə alınır.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar UNEC-in özünütəhlil hesabatına əsasən insan resursları sahəsində bir sıra güclü tərəflər vardır, lakin bu sahədə təkmilləşdirməyə ehtiyac da vardır. UNEC-də çalışan yüksək ixtisaslı və peşəkar heyət UNEC-in güclü tərəfidir, lakin universitet işçi heyət tədris və tədqiqat bacarıqlarını yaxşılaşdırmaq üçün təlim təmin etməyi yaddan çıxarmamalıdır. Universitetin insan resursları siyasətini təkmilləşdirmək üçün ümumi iradə vardır və universitet artıq İnsan Resursları şöbəsinin yaradılması və yüksək menecerlər üçün iş təsvirlərinin yaradılması kimi islahatlara başlayıb. İşəgötürmə ilə bağlı UNEC-də anlayırlar ki, vəzifələrə müvafiq təcrübəsi olan şəxslər təyin olunmalıdır və işçi heyət hüquq və vəzifələrini bilməlidir. Müsahibələrə əsasən demək olar ki, universitet işəgötürmə prosesində şəffaflığı təmin etməyə çalışır. Vakansiyalar UNEC-in veb səhifəsi, qazetlər və digər mətbuat kanalları vasitəsilə bütün ölkəyə elan olunur. Bütün namizədlərin (işə götürülməyənlərin də) göndərdiyi tərcümeyi-hallar UNEC-in məlumat bazasında saxlanılır. Gələcəkdə vakansiya yarandıqda məlumat bazasından potensial namizədləri müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunur. İşə götürülmədən öncə xüsusi işəgötürmə komissiyası potensial namizədlərlə müsahibə keçirir. Səriştəli şəxslərin universitetə işə götürülməsinin UNEC üçün önəmi hiss olunur. Struktur vahidləri və şöbələr öz işəgötürmə siyasətlərini planlaşdırmağa ruhlandırılmalıdır. Hal-hazırda, UNEC-də iş təsvirlərindən istifadə sistematik xarakter daşımır və müsahibə götürülən bütün heyətin heç də hamısı iş təsvirləri və ya hüquq və vəzifələri barədə məlumatlı deyildi. Qiymətləndirmə qrupu tövsiyə edir ki, iş tələbləri əlçatan olsun və universitet heyəti üçün sistematik olaraq sənədləşdirilsin. Bundan əlavə, Müəllim Həmkarlar İttiqaqının rolu daha da artırıla bilər. ÖH-də qeyd olunduğu kimi müəllim-professor heyətinin sayı 845-dir, onlardan 537-si tam ştat, qalanları isə yarım ştat işləyir. Bu rəqəmlər milli standartlara uyğundur. Standartlarda qeyd olunur ki, fakültələrə ayrılan akademik saatların 10%-i saathesabı tədrislə həyata keçirilə bilər. Bundan əlavə, ÖH-də qeyd olunur ki, tədris heyətinin orta yaşı 53.3-dür, ən yüksək orta yaş həddi fizika və kimyadadır (63.8 yaş) və ən aşağı orta yaş Beynəlxalq İqtisadiyyatdadır (35.3 yaş). UNEC-in ali rəhbərliyi işə yüksək ixtisaslı müəllim-professor heyəti cəlb etməyi hədəfləyir. Onlar müasir tədris texnikası sahəsində səriştəli olmalı, yaxşı dil bacarıqlarına malik olmalı və xarici universitetlərlə əməkdaşlıq etməyi bacarmalıdırlar. Bəzi tələbələr daha gənc müəllimlərin olmasını istədiklərini bildirdilər. Rəqəmlər göstərir ki, UNEC üçün çağırışlardan biri müəllim-professor heyətinin yaşa görə qeyri-bərabər paylanmasıdır və bu, gələcəkdə bir neçə ixtisas və şöbələr üçün çətinlik olaraq qalacaq. UNEC-in “1 kafedra 1 ixtisas” islahatı daha səmərəli və təşkilatlanmış şöbələrin yaradılmasını, müəllim-professor heyətinin peşəkarlığını artırmağı və onların kvalifikasiyalarını yüksəltməyi hədəfləyir. Bu eləcə də kvalifikasiyaların paylaşılmasını təmin edəcək. Ekspert qrupu hal-hazırda fakültələr və şöbələr arasında kvalifikasiyaların paylaşılmasına dair problem aşkarlamadı və qrup bu siyasəti iddialı olduğuna görə təqdirəlayiq hesab edir. ÖH-də tədris fəaliyyətinin monitorinqi və qiymətləndirilməsi sahəsində təkmilləşdirməyə ehtiyacın olduğu qeyd olunub. Qeyd etməyə dəyər ki, UNEC tədris heyətinin fəaliyyətlərini monitorinq və qiymətləndirmək üçün bir çox mexanizmlər və alətlər həyata keçirir. İlk növbədə, tədrisin keyfiyyətini qiymətləndirmək məqsədi ilə UNEC “açıq dərslər” vasitəsilə ənənəvi monitorinq metodları və təqdimatlar, biliyin paylaşıldığı sessiyalar və seminarlar həyata keçirir. Müəllim-professor heyəti bir-birinin dərslərində iştirak etməyə və keyfiyyət və metodlar barədə qeydlər etməyə ruhlandırılır. Bununla belə, qiymətləndirmə qrupu açıq dərslərin nəticələrinə əsaslanaraq sonradan hər hansı tədbirlərin görülməsi mexanizminə dair sübut tapmadı. İkincisi, fakültələr və Keyfiyyət Təminatı Mərkəzi tədris metodologiyalarını qiymətləndirmək üçün müxtəlif alətlərdən istifadə edir. Dekan müavinləri dərslərin monitorinqi və qiymətləndirməyə məsul olublar, lakin hal-hazırda bu məsuliyyət fakültə katiblərinə ötürülür. Katiblik institutu fakültə dekanlarına dərsləri monitorinq etməyə yardım etməyi hədəfləyir. Tədris fəaliyyətini qiymətləndirməklə məşğul olan əlavə struktur keyfiyyət elçiləridir. Onlar müəllim-professor heyətinin dərs zamanı istifadə etdiyi metodları və texnikanı qiymətləndirir. Keyfiyyət elçiləri və Katiblik institutuna bir çox məsuliyyətlər verilib və vəzifələrini həyata keçirmək üçün müvafiq təlim almaları vacibdir. Ekspert komandası qrupların idarəedilməsində müəllimlərə yardım etmək məqsədi ilə şöbələrdə müəllim köməkçisi vəzifəsinin yaradılmasını tövsiyə edir. Üçüncüsü, universitetin tədris fəaliyyətini monitorinq etdiyi əsas alət tələbə sorğusudur. Sorğu müntəzəm şəkildə onlayn aparılır. Sorğuda tələbələr müəllimlərinin tədris fəaliyyətini qiymətləndirir. Müəllimlər müsahibələrdə qeyd etdilər ki, onlar dərslərində tələbə məmnuniyyətinə çox diqqət verirlər, çünki tələbələrin qiymətləndirilməsi onların DƏHS ballarına və reytinqinə təsir edir. ÖH-də qeyd olunur ki, akademik heyətin tədris bacarıqlarının yaxşılaşdığını müntəzəm monitorinq etmək üçün sistem tətbiq edilmir. Qiymətləndirmə qrupu bu məsələni bir neçə müsahibədə qaldırdı və ziddiyyətli məlumatlar aldı. Ali rəhbərlik dünya səviyyəli universitet yaratmaq üçün müəllim-professor heyətinin potensialının artırılmasının əsas meyar kimi təkmilləşdirilməsinə sadiqdir. UNEC beynəlxalq mobillik, yerli təlimlər, seminarlar və konfranslar kimi bir sıra tədbirlərin keçirilməsi ilə akademik heyətin potensialının artırılmasını dəstəkkəyir. Məsələn, 2015 və 2016-cı illərdə Sarbon Universiteti interaktiv tədris metodları və tədris materiallarının hazırlanması üzrə müvafiq olaraq 120 və 130 müəllimə təlim keçib. Dərslərin interaktiv idarəedilməsi, yay və qış məktəbləri və dissertasiyalar üzrə əlavə təlimatlar vasitəsilə müəllimlərin rəhbərlik bacarıqları inkişaf etdirilir. Bununla belə, müəllim-professor heyətinin kompetensiyalarının yaxşılaşdırılması üzrə illik plan yoxdur. Təlimlər və seminarlar spesifik tələblərə uyğun keçirilir. Heyətin kompetensiyasının artırılması daha sistematik olmalıdır və yaxşılaşmanın olmasını monitorinq etmək ehtiyacı vardır. İşçi heyətə hər əməkdaş üçün fərdi inkişaf imkanı təmin edilib-edilmədiyi barədə sual verdikdə, onlar adətən DƏHS-i və xüsusi hallarda fərdi mükafatları qeyd edirdilər. DƏHS-in məqsədi akademik heyətə tədqiqat, akademik nəticə və özünüinkişaf baxımından nailiyyətlərini nümayiş etdirməyə yardım etməkdir. DƏHS bir çox əməkdaşı ruhlandırsa da, yüksək reytinqə nail olmayanlara ruhlandırıcı stimullarla təmin etmək məqsədi ilə sistem əməkdaşların fərdi inkişaf ehtiyaclarını ünvanlamalı və fərdi əməkdaşların peşəkar inkişafının monitorinqini və qiymətləndirilməsini əhatə etməlidir. Hal-hazırda, işçi heyətin kompetensiyasının inkişafına fərdi yanaşma yoxdur. İnsan Resursları şöbəsinin funksiyaları artırılmalıdır və şöbə ali rəhbərliklə yaxından əməkdaşlıq edərək fəaliyyət göstərməlidir. UNEC rəhbərliyi qeyd etdi ki, İnsan Resursları siyasəti qaydalarının mahiyyəti barədə anlayış aşağıdır. UNEC əməkdaşları üçün ehtiyacların qiymətləndirilməsi və inkişaf planlarının həyata keçirilməsini nəzərdən keçirməlidir. UNEC-in tədris-köməkçi heyəti qiymətləndirmə qrupunun müəyyənləşdirdiyi digər güclü tərəfdir. ÖH-ə əsasən UNEC-də olan tədris-köməkçi heyətin sayı milli tələblərə uyğundur. Tədris-köməkçi heyət inzibati vahidlərə, fakültələrə və kafedralara texniki yardım təmin etmək üçün işə götürülür. UNEC tədris-köməkçi heyət anlayışını və xarakterini müvəffəqiyyətlə dəyişməyə başlayıb. UNEC tədris-köməkçi heyətin rolunu kafedralara yardım təminatından tədrisin dəstəklənməsinə transformasiya edən ilk Azərbaycan universitetlərindəndir. UNEC bir çox beynəlxalq layihələr başlayıb və işçi heyəti bir çox beynəlxalq mübadilə proqramlarında iştirak edib. ÖH-də qeyd olunur ki, UNEC Siegen Universiteti (Almaniya), Mikolos Romeris (Litva), Montpellier (Fransa) və CEFAM (Fransa) kimi universitetlərlə əməkdaşlıq edir. Mövlana proqramı çərçivəsində UNEC 41 türk universiteti ilə müqavilələr imzalayıb. Avropa universitetləri ilə əməkdaşlıq Erasmus Mundus və Erasmus+ layihələri çərçivəsində baş tutur. Müəllimlər Makedoniya və Almaniyada mübadilə proqramlarında iştirak edib, 21 müəllim 2015-2016-cı illərdə Zikko Universiteti ilə mübadilə proqramında iştirak edib. UNEC beynəlxalq aləmdə tanınmaq istəyir və heyətin dil biliklərinin artırılması bu hədəfə nail olmağın yollarından biridir. UNEC-in hədəfi “MDB-nin Harvardı” olmaqdır. Aydındır ki, beynəlmiləlləşmə UNEC üçün prioritetdir və bu, yalnız sözdə qalmır, hərəkətlərdə də hiss olunur. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · UNEC-də çalışan yüksək ixtisaslı və peşəkar heyət UNEC-in güclü tərəfidir. · İşəgötürmə ilə bağlı UNEC-də anlayırlar ki, vəzifələrə müvafiq təcrübəsi olan şəxslər təyin olunmalıdır və işçi heyət hüquq və vəzifələrini bilməlidir · Universitetin tədris fəaliyyətini monitorinq etdiyi əsas alətlərdən biri tələbə sorğusudur. · UNEC tədris-köməkçi heyət anlayışını və xarakterini müvəffəqiyyətlə dəyişməyə başlayıb. UNEC tədris-köməkçi heyətin rolunu kafedralara yardım təminatından tədrisin dəstəklənməsinə transformasiya edən ilk Azərbaycan universitetlərindəndir. · Beynəlmiləlləşmək UNEC üçün bir nömrəli prioritetdir və bu beynəlxalq layihələrdə və proqramlarda iştirakdan hiss olunur. · UNEC-in “1 kafedra 1 ixtisas” siyasəti eyni sahənin peşəkarlarını səfərbər etməyə, daha səmərəli və təşkilatlanmış şöbələrin yaradılmasına, müəllim-professor heyətinin peşəkarlığının artırılmasına və onların kvalifikasiyalarının yüksəldilməsinə yardım edəcək. Tövsiyələr · Müəllim-professor heyətinin kompetensiyalarının yaxşılaşdırılması, eləcə də yaxşılaşmanın monitorinqi daha sistematik olmalıdır. · İnsan resursları şöbəsi heyətin kompetensiyalarının artırılmasına sistematik yardım təmin etmək üçün müvafiq resurslarla təchiz olunmalıdır. · İş tələbləri əlçatan olmalı və universitet heyəti üçün sistematik olaraq sənədləşdirilməlidir. · Katiblik institutunun və keyfiyyət elçilərinin rolu aydınlaşdırılmalıdır və universitetin insan resurslarının, xüsusilə müəllim-professor heyətinin kompetensiyalarının inkişafının dəstəklənməsi üçün təkmilləşdirilməlidir.

4 TƏHSİL PROQRAMLARI
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Təhsil proqramları institusional strategiya, ali təhsil üzrə milli standartlar, cəmiyyətin, iqtisadiyyatın və əmək bazarının gözləntilərinə uyğun olan məqsədlərlə hazırlanıb. · Təhsil proqramının məzmunu ixtisas üzrə son tədqiqatlar nəzərə alınmaqla yenilənib. · Proqramların məqsədləri, nəzərdə tutulan təlim nəticələri və qəbul və məzun olmaq üçün zəruri olan tələblər aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; proqramı bitirdikdən sonra əldə olunacaq kvalifikasiya aydın şəkildə müəyyənləşdirilib, müvafiq tərəflərin diqqətinə çatdırılıb və MKÇ-nin müvafiq səviyyəsi ilə əlaqələndirilib. · Tələbənin dərs yükü AKTS-də müəyyənləşdirilib. · Praktika/stajkeçmə proqramın təlim nəticələrinin əldə edilməsinə kömək edir. · Tədris və təlim prosesində müasir tədris materiallarından, innovativ, yaradıcı və interaktiv metodlardan və təhsil texnologiyalarından istifadə edilir. · Təhsil proqramları müntəzəm olaraq monitorinq edilir və qiymətləndirilir; müvafiq maraqlı tərəflər (o cümlədən tələbələr) bu proseslərə cəlb edilir. · Təhsil proqramlarının keyfiyyəti ilə bağlı məzunların məmnunluğu sorğu vasitəsilə yoxlanılır və sorğunun nəticələri təhlil edilir; nəticələr təhsil proqramlarının hazırlanması zamanı nəzərə alınır.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar Azərbaycanda təhsil proqramlarının hazırlanmasına Təhsil Nazirliyi nəzarət edir. UNEC-in təhsil proqramları ali təhsilin dövlət standarlarına əsaslanır və 5 ildən bir yenilənir. UNEC cəmiyyətin gözləntiləri və əmək bazarının ehtiyacları barədə məlumatlıdır, lakin məlumatın toplanılması və istifadəsini daha sistematik etmək olar. UNEC-in Karyera Mərkəzi məzunların məşğulluğu, işəgötürənlərin rəyi və tələbələrin təhsillərinin bir hissəsi kimi tamamladıqları praktika barədə məlumat toplayır. Bununla belə, bu məlumat proqramların hazırlanmasında daha sistematik şəkildə istifadə oluna bilər. İşçi heyət təhsil proqramlarının hazırlanması ilə müqayisədə silabusların hazırlanmasında daha geniş sərbəstliyə malikdir. Qiymətləndirmə qrupu UNEC-in bir neçə tərcümə olunmuş silabusunu nümunə kimi nəzərdən keçirdi və onların yaxşı hazırlandığı, aydın müəyyənləşdirilmiş təlim nəticələrinə, kurs materiallarına və qiymətləndirmə standartlarına malik olduqları qənaətinə gəldi. Müsahibələr zamanı qrup UNEC-in müəllim-professor heyətinin silabusları əmək bazarının ehtiyaclarına və tələbələrin rəyinə əsasən müntəzəm olaraq yenilədiyinə dair sübut aşkarladı. Bununla belə, əmək bazarının ehtiyacları barədə işəgötürənlərdən rəyin toplanılması və istifadəsinə dair hər hansı təlimatlar aşkarlanmadı. Müsahibələrə əsasən UNEC daxili təkmilləşdirilməli məsələlərdən biri təhsilin keyfiyyətinin artırılmasıdır. Elmi Şura tərəfindən təsdiqlənmiş inkişaf strategiyasının olmamasına baxmayaraq, işçi heyət təhsilin keyfiyyətini necə təkmilləşdirmək lazım olduğuna dair aydın baxışa malikdir. Təhsilin keyfiyyətinin artırılması üzrə ortaq baxışın olmasına baxmayaraq, təhsilin keyfiyyəti dedikdə nəyin nəzərdə tutulduğuna dair ortaq anlayış yoxdur. Bununla belə, işçi heyətin təhsilin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına sadiq olması güclü tərəf kimi qəbul oluna bilər və bu, universitetin dünya səviyyəli universitet olmaq üzrə strateji hədəfinə uyğundur. Ümumilikdə, təhsil proqramlarının məzmunu silabusların yenilənməsi vasitəsilə aparılır. İngilis dilində tədris olunan təhsil proqramlarında proses azərbaycan dilində olan təhsil proqramlarından fərqlidir. İngilis dilində olan proqramlar Azərbaycanın dövlət standartlarına deyil, xarici universitetlərin proqramlarına uyğun hazırlanır. Nəticədə UNEC ingilis dilində olan təhsil proqramlarını daha tez-tez dəyişə bilir. Müsahibələr zamanı qeyd olundu ki, UNEC xarici proqramlara uyğunluğu təmin etmək üçün ingilis dilində olan təhsil proqramlarında təxminən 5-6 dərsi hər il dəyişir. Müsahibələrdə qeyd olundu ki, UNEC tədqiqat nəticələrinin təhsildə istifadəsini təkmilləşdirməlidir. Ekspert qrupu UNEC-də tədqiqat və təhsil arasındakı əlaqəni gücləndirməyin və hər təhsil proqramı sahəsində tədrisin həmin sahə üzrə son tədqiqata uyğun təşkil olunduğu yollarını nəzərdən keçirmək tövsiyə edir. Müəllimlərin tədqiqat apardıqları sahədə dərs demək imkanları olmalıdır. Bu, universitetin təhsil müəssisəsindən tədqiqat yönümlü müəssisəyə çevrilməsinə fayda verəcək. Məqsədlər və gözlənilən təlim nəticələri silabuslarda aydın müəyyənləşdirilib. Müsahibələr zamanı tələbələr “təlim nəticələri” termini ilə tanış olmadığı aydınlaşdı, lakin onlar fənnin keçildiyi müddətdə nə öyrənmək lazım olduğu barədə məlumatlı idilər və bu, düzgün termini bilməkdən daha vacibdir. Müsahibələrdə iştirak edən tələbələr təhsil proqramlarını bitirmək üzrə tələblər barədə məlumatlı deyildilər. Bəlkə də bu, müsahibə götürülən tələbələrin əksəriyyətinin 1-ci və ya 2-ci kurs tələbəsi olması və məzun olmağa hələ uzun müddətin qalması ilə bağlı idi. Bununla belə, tələbələrin məzun olmaq üzrə tələblərlə erkəndən tanış olmaları faydalı olar və UNEC bu məsələdə tələbələrin məlumatlandırılmasının təkmilləşdirilməsini nəzərdən keçirməlidir. Universitetə qəbul Təhsil Nazirliyi tərəfindən aparılır və UNEC-in buna təsiri məhduddur. UNEC-də keçilən kursların yükü Avropa Kredit Transferi və Toplanması Sisteminə (ECTS) uyğun müəyyənləşdirilib. Bəzi tələbələr qeyd etdilər ki, kredit sayı eyni olsa da, yük həmişə eyni olmur. Kursların yükündəki fərq məsələsi tələbələr üçün önəm kəsb etməsə də, UNEC hər kursun yükünün verilən kreditlərə uyğun olmasını təmin etməlidir. UNEC tələbələrin praktika keçə biləcəyi şirkətləri təsdiqləməklə və praktikalara rəhbər müəllim təyin etməklə praktikanın təlim nəticələrinin əldə edilməsini dəstəklədiyini təmin edir. Tələbələr praktikanı özləri tapa bilər, lakin UNEC-in praktika şöbəsi praktikanın gözlənilən təlim nəticələrinin əldə olunması üçün münasib yer olduğunu yoxlayır. Tələbələr UNEC-lə praktika müqaviləsi olmayan şirkətlərdə praktika keçə bilməzlər. Praktikadan sonra Kafedra şirkətdən rəy alır və rəyi Praktika şöbəsinə və ya Dekanatlığa təqdim edir. Praktikanın keyfiyyət təminatı prosesi işlək görünür. Bununla belə, praktika keçdiyi şirkətdə işləyən tələbələrin sayı təəccübləndirici dərəcədə aşağıdır və ekspert qrupu UNEC-ə praktikanı təkmilləşdirərkən bu məsələyə diqqət göstərməyi tövsiyə edir. Tələbələr onlayn sistem olan e-universiteti çox təriflədilər. E-universitet Tədris və təlim resursları və dəstək xidmətləri hissəsində dah geniş müzakirə olunur, lakin qeyd etmək olar ki, təhsil proqramları baxımından e-universitet təhsil texnologiyası deyil, daha çox tədris üçün dəstəkverici xidmət və təhsillə bağlı məsələlər üzrə kommunikasiya kanalı kimi fəaliyyət göstərir. UNEC e-universitetin və ya hər hansı digər proqram təminatının təlim prosesini daha interaktiv etmək üçün istifadə imkanlarını araşdırmalıdır. Müsahibələr zamanı bəzi müəllimlər qeyd etdilər ki, onlar interaktiv tədris və nümunələrlə iş kimi müxtəlif tədris metodlarından istifadə edirlər. UNEC hər müəllimə belə metodlara dair təlim keçməli və mümkün olduğu təqdirdə belə metodlardan istifadəni monitorinq etməlidir. Hal-hazırda, müasir və innovativ tədris və təlim metodlarından istifadənin UNEC-in sistematik yanaşmasından deyil, fərdi müəllimdən asılı olduğu görünür. Yeni tədris metodlarının müəllimlərə aşılanmasından əlavə, UNEC-də müxtəlif tədris və təlim metodlarından istifadə üçün vahid standartlar və təlimatların hazırlanmasını nəzərdən keçirməlidir. UNEC tədris və təlim metodlarından istifadə üçün standartlar yaradarkən və bu metodların istifadəsini monitorinq edərkən keyfiyyət elçilərindən istifadə edə bilər. İngilis dilində tədris olunan proqramlar istisna olmaqla (onlar hər il nəzərdən keçirilir və zəruri olduqda dəyişikliklər edilir) UNEC təhsil proqramlarının müntəzəm olaraq qiymətləndirilməsi üzrə sistemə malik deyildir. İngilis dilində tədris olunan proqramlarda belə tələbələrin və digər maraqlı tərəflərin proqramların nəzərdən keçirilməsi prosesində iştirak edib-etmədikləri məlum deyil. UNEC hər təhsil proqramının və silabusun müntəzəm olaraq nəzərdən keçirilməsi üçün proses qurmalı, eləcə də tələbələri və xarici maraqlı tərəfləri bu prosesə cəlb etməlidir. Hər təhsil proqramının hər il nəzərdən keçirilməsi ağır yük ola bilər, lakin müntəzəmlik olmalıdır. Nəzərdən keçirmə prosesində təhsil proqramlarına deyil, silabuslara daha çox diqqət yetiriləcək, belə ki, təhsil proqramları dövlət standartlarına bağlıdır. Təhsil proqramlarının nəzərdən keçirilməsindən başqa UNEC təhsil proqramları barədə maraqlı tərəflərin rəyini toplamaq üçün mexanizm yaratmaq barədə düşünməlidir. Müsahibələrə əsasən Karyera Mərkəzi işəgötürənlərdən praktika ilə bağlı rəy toplayır. Sistemdən eləcə də məzunların işəgötürənlərindən rəy toplamaq üçün istifadə olunmalıdır və toplanan rəyin istifadəsi üçün proses qurulmalıdır. Xarici maraqlı tərəflər və ya ən azı onların rəyi təhsil proqramlarınn və silabusların hazırlanmasına əlavə olunmalıdır. UNEC məzunların məşğulluğu barədə statistik məlumatları toplayır, lakin hal-hazırda məzunların UNEC-də aldıqları dərəcə və təhsil ilə bağlı məmnunluğu üzrə rəy toplama sistemi mövcud deyildir. Tələbələr məzun olduqda və ya daha yaxşı olar ki, məzun olduqdan bir neçə il sonra onlardan rəy toplamaq olar. Məzunlardan əldə olunan məlumat təhsil proqramlarının hazırlanmasında faydalı ola bilər. Karyera Mərkəzi məzunların məşğulluğunu artırmağı hədəfləyən bir çox fəaliyyətlər həyata keçirir, lakin onun rolu daha çox strukturlaşdırılmalıdır. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · İşçi heyətin təhsilin keyfiyyətini artırmaq istəyi UNEC-in güclü tərəfidir. · Silabuslar UNEC-in güclü tərəfidir və onlarda tələb olunan bütün məlumatlar var. · Praktikanın keyfiyyətinə zəmanət vermək üçün seçilmiş şirkətlərdə hər proqram üzrə icbari praktikanın olması öncül praktikadır. Tövsiyələr · UNEC müxtəlif təlim metodlarının istifadəsi üzrə vahid standartlar və ya təlimatlar işləyib hazırlamağı nəzərdən keçirməlidir. · Tədris heyəti universitetdə tədrisin keyfiyyətinin yüksəldilməsi üçün daha çox pedagoji təlim keçməlidir. · UNEC təhsil proqramlarının və silabusların müntəzəm olaraq qiymətləndirilməsini nəzərdən keçirməlidir. Tələbələr və xarici maraqlı tərəflər bu qiymətləndirmələrə cəlb olunmalıdırlar. · Ekspert qrupu UNEC-də tədqiqat və təhsil arasındakı əlaqəni gücləndirməyin və hər təhsil proqramı sahəsində tədrisin həmin sahə üzrə son tədqiqata uyğun təşkil olunması yollarını nəzərdən keçirməyi tövsiyə edir. · Karyera Mərkəzində məzunların məşğulluğu və əmək bazarının ehtiyaclarına dair məlumat var və bu məlumat təhsil proqramlarının strukturunun planlaşdırılmasında istifadə edilməlidir.

5 TƏLƏBƏLƏR
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	X	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Tələbələrin hüquq və vəzifələri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; tələbələrin şikayətlərinin və təkliflərinin nəzərdən keçirilməsi üçün prosedurlar və imtahan nəticələri ilə bağlı appelyasiya mexanizmi mövcuddur. · Akademik saxtakarlığın aşkarlanması və qarşısının alınması (o cümlədən anti-plagiarizm mexanizmləri) üzrə sistem mövcuddur. · Tələbələr qərarverici qurumlarda eləcə də tələbə ittifaqları seçkilərində iştirak edirlər. · Tələblərin qiymətləndirilməsi obyektiv, düzgün və şəffadır və təlim nəticələrinin əldə edilməsini dəstəkləyir. · Tələbələr çevik təlim imkanları ilə təmin edilir. Əvvəlki ali təhsil kvalifikasiyaları, xaricdə təhsil müddəti və əvvəlki təlim tanınır. · Ali təhsil müəssisəsi tələbələrin beynəlxalq mobilliyini dəstəkləyir və tələbələrin beynəlxalq mobillikdə iştirakı artır. · Müəssisə tələbə kontingentinin beynəlmiləlləşdirilməsini dəstəkləmək üçün mexanizmlərə malikdir. · Məzunlar ixtisas sahələri üzrə əmək bazarında rəqabətədavamlıdırlar və müəssisə məzunlarının məşğulluğunu monitorinq edir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar Hal-hazırda, UNEC-də ümumilikdə (bakalavr, magistr və doktorantura tələbələri) 17857 tələbə təhsil alır. UNEC azərbaycan, türk, ingilis və rus dillərində təhsil verir. UNEC eləcə də Distant, Qiyabi və Əlavə Təhsil Mərkəzinin koordinasiya etdiyi distant və qiyabi təhsil təklif edir. Universitet iqtisadiyyat və biznes təhsili almaq istəyənlər arasında populyardır. Sahə səfəri zamanı alınan rəyə əsasən demək olar ki, universitet yalnız abuturientlər arasında deyil, eləcə də cari tələbələr arasında populyardır. Əksər tələbələr universitetləri barədə müsbət rəy verdilər və universitetlərini dəstəklədiklərini ifadə etdilər. Universitet yüksək qiymətləndirilmək üçün çoxlu səy göstərir. Tələbələrlə bağlı aspektlərin müşahidəsi əsasında qeyd etmək olar ki, universitet əsasən meyarlardan qoyulmuş tələblərə uyğundur. Ekspert qrupu yardım, beynəliləlləşmə və tələbələrə konsultasiya ilə bağlı bir çox layihələr vasitəsilə təlim mühitini yaxşılaşdırmağa səy göstərdiyini müşahidə etdi. Universitetdə müsbət yanaşma olsa da, qiymətləndirmə qrupu müəyyən təkmilləşdirilməli sahələr müəyyənləşdirdi. Qrup təkliflər və şikayətlər sisteminin tələbələr üçün olduqca faydalı olduğunu aşkarladı. Tələbələr qeyd etdi ki, bir çox hallarda rəhbərlik onların təkliflərinə qulaq asır və tədbir görür. Tələbələr təklifləri əsasında rəhbərliyin tədbir gördüyünə dair bir sıra nümunələr göstərdilər. Məsələn, tələbələr yeməkxananın darısqal olduğundan şikayətləndikdə binanın hər mərtəbəsində kiçik yeməkxanalar açıldı. Digər nümunədə tələbənin imtahanların vaxtının və Bakıda keçirilən mühüm beynəlxalq tədbirdə könüllülük fəaliyyətinin üst-üstə düşməsi ilə bağlı şikayəti imtahanların vaxtının dəyişdirilməsi yolu ilə həll olundu. Şikayətlər və təkliflər sisteminin mövcud olmasına və tələbələrin universitetdə dəyişikliklərlə bağlı təkliflərin edilməsi üsulları və şikayətlərin verilməsi yolları barədə məlumatlı olmalarına baxmayaraq, təklifləri və şikayətləri birbaşa rektora yönləndirmək ən çox müraciət olunan vasitə olduğu görünür. Tələbələr bu sistemi səmərəli hesab etsələr də, bu ali rəhbərlik üçün ağır ola bilər və məsələlərin bəziləri bilavasitə fakültələrə və şöbələrə yönləndirilə bilər. Qiymətləndirmə qrupu rəytoplama sistemini dayanıqlı formada təkmilləşdirməyi və tələbələrin rəhbərliyin aşağı səviyyəsinə də rəy verməsi üçün prosedurların nəzərdən keçirilməsini tövsiyə edir. Tələbələrin universitetdə qərarvermə prosesinə cəlb olunmasının əsas yolu universitetin Elmi Şurasında təmsil olunan tələbə təşkilatları vasitələridir. Tələbə Gənclər Təşkilatı universitetdə ən böyük tələbə təşkilatıdır və onların seçkiləri aşağıdakı kimi aparılır: · Hər fakültə daxilindəki tələbə təşkilatlarının rəhbərləri fakültə dekanının və təşkilatın prezidentinin adından təyin olunurlar. · Təşkilat Komitəsi hər fakültənin rəhbərindən formalaşır. · Yeni prezidentin seçilməsi üçün universitetdə seçki günü elan edilir. Komitə və bütün tələbələr seçki gününə dəvət olunurlar. · Seçki gününün başlanğıcında tələbələr Komitəni öz səsləri ilə təsdiqləyir. · Komitə təsdiqlənən kimi o, təşkilatın yeni prezidenti barədə qərar verir. Tələbə təşkilatları əsasən tələbələr üçün sosial tədbirlər və fəaliyyətlərin təşkili ilə məşğuldur. Ekspert qrupu tövsiyə edir ki, tələbə təşkilatları illik planlarına UNEC-də təhsilin inkişafı üzrə layihələr əlavə etsin. Tələbələrin rolu tələbələrə tələbə təşkilatlarına birbaşa üzvlər seçmək imkanı verməklə də gücləndirilə bilər. Bundan əlavə, Tələbə Rektor layihəsi tələbələrin idarəetməyə cəlb edilməsi istiqamətində əlavə addımdır. ÖH-ə əsasən, Tələbə Rektor layihəsi tələbələri universitetin idarəedilməsinə cəlb etmək məqsədi ilə ötən tədris ilində başlanılıb. Ekspert qrupu Tələbə Rektor layihəsinin tələbələrin akademik və sosial məsələlərdə dəstəklənməsi və onlara məsləhət verilməsində və rəhbərlik və tələbələr arasında kommunikasiya kanalı kimi səmərəli olduğuna dair sübut aşkarladı. Müsahiblər layihəni yüksək qiymətləndirirlər. Ekspert qrupu Tələbə Rektor layihəsini öncül praktika kimi təqdirəlayiq hesab edir. UNEC tədris və təlimdə maksimum şəffaflığı təmin etmək məqsədi ilə tədbirlər görür. Universitetdə tezisləri yoxlamaq üçün anti-plaqiarizm sistemi tətbiq olunur. UNEC icmasının əksər üzvləri anti-plaqiarizm sistemi ilə tanışdırlar. Müsahibə alınan heyət üzvləri sistemin yaxşı işlədiyini qeyd etdilər. Qiymətləndirmə qrupu UNEC-ə anti-plaqiarizm sisteminin genişləndirilərək yalnız tezislərə deyil, eləcə də kurs işlərinə tətbiq edilməsini tövsiyə edir. Şəffaflığa ayrı bir nümunə aralıq və yekun imtahanları ilə bağlıdır. UNEC-in imtahanların keçirilməsi sahəsində uzunmüddətli təcrübəsi vardır. Təhsil proqramlarının 80%-ində imtahanlar kömputer vasitəsilə keçirilir. İmtahanların keçirilməsi sistemi müntəzəm olaraq monitorinq edilir. Hal-hazırda tətbiq olunan çoxcavablı test sistemi şəffaflığı təmin edir. Bununla belə, əksər hallarda fənnin təlim nəticələrini dəstəkləmir. Tələbələr qeyd etdilər ki, adətən fənnin məzmunu öyrənmədən sadəcə cavabları əzbərləyirlər. Universitet müxtəlif fənn imtahanları üçün fərqli imtahanlar keçirməklə təlim nəticələrinin dəstəklənməsini nəzərdən keçirməlidir. Tələbələrin UNEC-dəki təlim təcrübəsi UNEC-də təklif olunan bir sıra beynəlxalq mübadilə proqramları (artıq hesabatda toxunulub) vasitəsilə daha da yaxşılaşdırılır. Ekspert qrupunun səfər zamanı görüşdüyü tələbələrin demək olar ki, hamısı bu proqramlar barədə məlumatlı idilər. Universitet xaricdə əldə edilmiş kreditləri tanıyır. Bununla belə, tələbələr xaricdəki təhsil kurikulumunun UNEC-dəki təhsilə uyğun olmadığı təqdirdə çətinliklərlə qarşılaşa və bəzi fənləri yenidən oxumalı ola bilərlər. Təəssüf ki, qrup mübadilə proqramlarında iştirak edən tələbələrin sayı ilə bağlı məlumat əldə edə bilmədi. Buna baxmayaraq qrupa qeyd olunan proqramların yeni başlanıldığı bildirildi. Bundan əlavə, universitet yalnız tələbələrini xarici ölkələrə göndərmək istiqamətində deyil, eləcə də digər ölkələrdən universitetə tələbə cəlb etmək istiqamətində iş aparır. Sahə səfəri zamanı qrup Beynəlxalq İqtisadiyyat Məktəbi və UNEC Biznes Məktəbinin ingilis dilində tədris olunan proqramlarının heyətindən müsahibə aldı. Dekanlara əsasən beynəlxalq tələbələrin hazırki faizi 5%-dir və artmaqda davam edir. Yeni yaradılmış onlayn müraciət sistemi xarici abuturiyentlərin UNEC-ə qəbul üçün müraciət etmələrini asanlaşdırır. Bundan başqa, universitet tərəfindən tamamlanmış vacib layihələrdən biri sahəsinin aparıcı universitetləri ilə (London İqtisadiyyar və Siyasətşünaslıq universiteti onlardan biridir) ikili diplom razılaşmasının imzalanmasıdır. Beləliklə, universitet xarici abuturiyentlər üçün daha cəlbedicidir. Tələbələri təhsillərində ruhlandıran mühüm faktorlardan biri çevik təlim imkanlarıdır. Müsahiblərə əsasən universitet tələbələrə semestr müddətində istədikləri miqdarda fənnin götürmələrinə imkan vermir. Beləliklə, belə qənaətə gəlmək olar ki, universitet təhsilin çevikliyini artıra bilər. UNEC Azərbaycanda maliyyə və iqtisadiyyat sahəsində mütəxəssis hazırlığı həyata keçirən aparıcı təhsil müəssisəsidir, bu səbəbdən, bu sahədə işləyən dövlət və özəl sektordakı mütəxəssislər əsasən UNEC-in məzunlarıdır. ÖH-ə əsasən 2015-2016 tədris ilinin bakalavr məzunlarının məşğulluq səviyyəsi 30%-dir, eyni tədris ilinin magistr tələbələrinin 43%-i məşğulluqla təmin olunub. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi UNEC-in Karyera Mərkəzi vardır və sahə səfərindən toplanan məlumata görə, universitet hər il 100 şirkətin nümayəndəsinin iştirak etdiyi karyera yarmarkası keçirir. Karyera yarmarkasından başqa, Karyera Mərkəzi məzunlar üçün konsultasiya xidmətlərini təkmilləşdirmək üçün müəyyən fikirlər təqdim edib. Bundan əlavə, Karyera Mərkəzinin heyəti veb səhifənin (jobs.unec.edu.az) yaradılmasını təklif edib. Bu səhifə tələbələr və işəgötürənlər arasında portal rolunu oynaya bilər. Tələbələr müsahibələrdə məşğulluq imkanlarını artırmaq üçün daha çox praktiki bacarıqların əldə olunmasına ehtiyaclarının olduğunu bildirdilər və universitet bu məqamı nəzərə almalıdır. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · Təkliflər və şikayətlər sistemi mövcuddur və tələbələr üçün faydalıdır. Tələbələr qeyd etdi ki, bir çox hallarda rəhbərlik onların təkliflərinə qulaq asır və tədbir görür. · UNEC tədris və təlim prosesində maksimum şəffaflığı təmin etmək məqsədi ilə tədbirlər görür. · Universitet bir çox universitetlə yaxın əlaqələrə malikdir və fəal şəkildə yeni beynəlxalq tərəfdaşlar axtarışındadır. Bu, tələbələrə mübadilə imkanları təmin edir və milli kontekstdə UNEC üçün güclü tərəfdir. · Getdikcə universitetin xarici tələbələr üçün cəlbediciliyici artır. · Ekspert qrupu Tələbə Rektor layihəsini öncül praktika kimi təqdirəlayiq hesab edir. Tövsiyələr · Tələbələr UNEC-də təhsilin inkişafına daha yaxından cəlb oluna bilər. · Universitet tələbələrin təkmilləşdirilmə üzrə fikirlərini və şikayətlərini bilavasitə rəhbərliyin aşağı səviyyəsinə çatdırması üçün rəytoplama sistemi qurmağı nəzərdən keçirməlidir. · İmtahanlar hər fənnin gözlənilən təlim nəticələrinə uyğun hazırlanmalı və həmin təlim nəticələrinin əldə olunmasını dəstəkləməlidir. · Universitet tələbələrin götürə biləcəyi kredit sayı məhdudiyyəti ilə bağlı qaydaları yenidən nəzərdən keçirməli və daha çevik təlim imkanları təmin etməyə diqqət verməlidir. · Qiymətləndirmə qrupu UNEC-ə anti-plaqiarizm sisteminin genişləndirilərək yalnız tezislərə deyil, eləcə də kurs işlərinə tətbiq edilməsini tövsiyə edir.

6 TƏDQİQAT FƏALİYYƏTİ
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Elmi və tədqiqat fəaliyyətinin məqsədləri müəssisənin missiyası, strategiyası və inkişaf planında əks olunub. Ali təhsil müəssisəsi cəmiyyətin və iqtisadiyyatın ehtiyaclarını diqqət mərkəzində saxlayır və tədqiqat fəaliyyətinin planlaşdırılmasında onları nəzərə alır. · Tədqiqat fəaliyyətinin məqsədlərinin əldə edilməsi və təsiri müntəzəm olaraq yoxlanılır və təhlil edilir (elmi və təhsilyönümlü nəşrlər, doktorantura tələbələri, patentlər və s.) · Müəssisə tədqiqatın yüksək keyfiyyətli akademik və etik standartlarını təşviq və riayət edir; tədqiqat saxtakarlığı ilə bağlı iddialarla məşğul olmaq üçün prosedurlar müəyyənləşdirilib və bu prosedurlara riayət edilir. · Ali təhsil müəssisəsi akademik heyətin elmi tədqiqat üzrə fəaliyyətini dəstəkləmək üçün səmərəli sistemə malikdir (məs., tədqiqatın aparılması üçün stimul, əqli mülkiyyətlə bağlı məsləhətlər, beynəlxalq jurnallarda nəşr olunmaq üçün dəstək, işəgötürənlərlə əməkdaşlığa ruhlandırmaq və s.) · Tələblərə tədqiqat və işləmələr üzrə fəaliyyətə cəlb olunurlar; Tələbələrin tədqiqat işlərinə (referatlar, tətbiqi layihələr, yekun tezislər) rəhbərlik yaxşı təşkil olunub. · Ali təhsil müəssisəsi akademik fəaliyyət sahələrinə uyğun olaraq müxtəlif regional və beynəlxalq elmi tədqiqat şəbəkələrində iştirak edir. · Ali təhsil müəssisəsi elmi tədqiqat fəaliyyəti üçün zəruri hesab olunan maliyyə resurslarına və eləcə də beynəlxalq səviyyədə rəqabətədavamlılığın təmin edilməsi məqsədilə maliyyənin cəlb edilməsi üzrə müvafiq strategiyaya malikdir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar UNEC-in rektoru vurğuladı ki, universitetin missiyalarından biri UNEC-in tədqiqat yönümlü universitetə çevrilməsini təmin etməkdir. Bu tələb Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2013-cü ilin oktyabrında imzalanmış Azərbaycan Respublikasında Təhsilin İnkişafı üzrə Dövlət Strategiyasında qeyd olunub. UNEC-in rektoru eləcə də qeyd etdi ki, cəmiyyətin və əmək bazarının ehtiyaclarını aşkarlamaq üçün müxtəlif metodlar tətbiq edilməlidir və maraqlı tərəflərin maraqları nəzərə alınmalıdır. Yuxarıda qeyd edildiyi kimi UNEC hələ ki, təsdiqlənmiş inkişaf strategiyasına malik deyil və bu səbəbdən, elmi tədqiqat fəaliyyətinin missiyanın və inkişaf planının bir hissəsi kimi müəyyələnləşdirildiyi heç bir strateji sənəd yoxdur. Rəhbərliyin bəzi nümayəndələrinə əsasən elmi və tədqiqat fəaliyyəti akademik heyət üçün prioritetdir. UNEC artıq müəyyən tədqiqat layihələri həyata keçirir. Misal kimi SOCAR (Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti) və Milli Elm Fondu kimi maraqlı tərəflərlə birlikdə həyata keçirilən yeddi layihəni göstərmək olar. Cənubi Qafqaz regionunda iqtisadiyyat sahəsində təhsil təmin edən ən böyük universitetlərdən biri olmaqdan savayı, UNEC Azərbaycanın ən böyük üç universitetindən biridir. Universitetin elmi tədqiqat potensialı sezilir və bu potensialın istifadəsini artırmaq olar. ÖH-də qeyd olunur ki, UNEC-də 2015-2016-cı illərdə 1068 məqalə və 30 monoqrafiya, eləcə də Thomson Reustrers siyahısında olan beynəlxalq jurnallarda 265 məqalə nəşr olunub. UNEC işçi heyətini yüksək reytinqi olan jurnallarda nəşr olunmağa ruhlandırır. ÖH-ə əsasən, UNEC-in işçi heyəti hsabat dövrü ərzində 509 elmi konfransda iştirak edib. Elmi iş əsasən iki istiqamətdə aparılır: a) heyətin tədqiqat sahələri (doktorantura dissertasiyaları və dərəcə müdafiələri) və b) heyətin tədris fəaliyyətinə əsaslanan tədqiqat fəaliyyəti. Tədqiqat fəaliyyətinin birinci istiqaməti elmi işlər üzrə prorektorun nəzarəti altında Doktorantura şöbəsi vasitəsilə aparılır. Hal-hazırda, 131 əyani və qiyabi doktorant və dissertant vardır. Tədqiqat fəaliyyətinin ikinci istiqaməti əsasən kafedrada aparılır və müəllim-professor heyəti kafedra və ya şöbəyə hesabat verir. Akademik heyət üzvləri tədris sahələri əsasında tədqiqat fəaliyyətlərini illik planlaşdırır. Bu istiqamətdə aparılan tədqiqat fəaliyyəti adətən jurnal məqalələri və konfrans təqdimatları formasından olur. DƏHS müəllim-professor heyətinin elmi, tədris və özünüinkişaf fəaliyyətini qiymətləndirməyi hədəfləyir. Məqalələr dərc edənlər daha yüksək reytinq alır. İlk 100-lüyə daxil olan heyət üzvlərinin maaşı artırılır. Ekspert qrupu UNEC-in mükafatlandırma və təşviqat sistemi yaratması ilə yanaşı UNEC-də tədqiqatın yüksək keyfiyyət standartlarını təmin etmək ehtiyacı vardır. UNEC tədqiqatın keyfiyət standartlarına töhfə vermək üçün alətlər və metodlar tətbiq etməlidir. UNEC polşa şirkətindən anti-plaqiarizm proqram təminatı alıb. Məqsəd fırıldaqçılıq hallarının müəyyənləşdirilməsi və akademik və tədqiqat fəaliyyətində fırıldaqçılığın qarşısının alınmasıdır. UNEC akademik heyət üçün müxtəlif ixtisaslaşmış kurslar təşkil edir. Məsələn, Sarbanes Universitetinin təlimçiləri Quba istirahət mərkəzində heyət üçün müntəzəm təlimlər keçir. Təlimlər interaktiv tədris metodları kimi mövzularda keçirilir, lakin işçi heyətin tədqiqat bacarıqlarının artırılması istiqamətində də təlimlərin keçirilməsi faydalı olar. Qrup məlumatlıdır ki, beynəlxalq tədqiqat məlumat bazalarına çıxış bahalıdır. Qrup işçi heyətdən Thomson Reuters məlumat bazasına çıxışın olub-olmadığına dair ziddiyyətli məlumat aldı. Qrup universitetə bütün tədris və tədqiqat heyətinə nüfuzlu tədqiqat məlumat bazalarına çıxışın təmin edilməsini tövsiyə edir. UNEC rəhbərliyi iqtisadiyyat, təhsil və tədqiqat sahəsində tələbə layihələri üçün fandreyzinq fəaliyyəti planlayır. Biznes Mərkəzi konsultasiya xidmətləri, o cümlədən qısa təlimlər və konsultasiya təklif edir. UNEC müxtəlif beynəlxalq və regional təşkilatların və assosiasiyaların üzvüdür və bu, təhsil sahəsində yeni tendensiyalar və siyasətlər barədə məlumat əldə etməyə və məlumat mübadiləsi aparmağa imkan verir. Beynəlxalq üzvlük UNEC-ə qısamüddətli xidmətlər təmin edir. Universitet 5 assosiasiya konfransına ev sahibliyi edib və 200-dən çox universitet rektoru UNEC-ə səfər edib. UNEC müxtəlif universitetlərlə ikitərəfli əməkdaşlıq qurmaqla üzvlükdən faydalanıb. ÖH-də tədqiqat və elmi fəaliyyətlə məşğul olmaq üçün maliyyənin əldə olunmasına dair nümunələr verilib. Bununla belə, qiymətləndirmə qrupu UNEC-də elmi tədqiqat fəaliyyətinin aparılmasını dəstəkləyən oturuşmuş mexanizmlər aşkarlamadı. Beynəlxalq tədqiqatın əksəriyyəti müəllim-professor heyətinin fərdi nailiyyətləri və ya universitetin beynəlxalq proqramlarda iştirakı (Mpvlana layihəsi, Erasmus+ layihələri, alman və makedoniya unviersitetləri ilə əməkdaşlıq) səbəbindən baş tutub. UNEC tədqiqat və elmin beynəlxalq rəqabətədavamlılığına töhfə vermək üzrə strategiyası yoxdur. UNEC-də aparılan tədqiqat əmək bazarı və sənaye ilə yaxın əlaqələr qurulmuş mərkəzlərin, laboratoriyaların və tədqiqat institutlarının gücləndirilməsi və UNEC tədqiqatçıları tərəfindən aparılan tədqiqat layihələrinə maliyyənin təmin edilməsi vasitəsilə inkişaf etdirilə bilər. UNEC tələbələr üçün müntəzəm olaraq elmi görüşlər və dəyirmi masalar təşkil edir və Tələbə Elmi Cəmiyyəti tələbələrin elmi məqalələrinin müntəzəm olaraq toplanılması və illik konfransların təşkil edilməsinə məsuldur. Yüksək GPA-yə (91) malik olan bakalavr tələbələr diplom layihələri təqdim edir. İşçi heyət universitetin Biznes İnkubatorlarını vurğuladı. Onlar, tələbələrə tədqiqat fəaliyyətlərinin nəticələrini reallaşdırmağa imkan verir. Tələbələrin fikirləri Biznes İnkubatorları Mərkəzində qaldırılır və adətən tələb olunan dəstəyi alır. Eyni zamanda, şöbələr və fakültələr müntəzəm olaraq tələbələr arasında elmi yarışlar keçirir və tələbələr gənc bankçılar məktəbi kimi müxtəlif gənc qrupların yaradılmasına ruhlandırılır. Bununla belə, UNEC-in təkmilləşdirməli olduğu sahələrdən biri tələbələrə tədqiqat bacarıqlarının sistematik aşılanması ola bilər. Tələbələrə tədqiqat metodologiyaları və texnikası barədə kurslar və təlimlər keçirilməlidir. Laboratoriyalar təhsil və əmək bazarı arasındakı boşluğu aradan qaldırmağın yaxşı üsuludur və laboratoriyalara tədqiqat aspekti əlavə oluna bilər. Ümumilikdə, UNEC tələbələrin tədqiqat fəaliyyətinə cəlb olunmasını gücləndirməlidir. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · İşçi heyət tədqiqatlarının xüsusilə beynəlxalq jurnallarda nəşr etdirilməsinə ruhlandırılır və nəşrlər DƏHS vasitəsilə mükafatlandırılır. · Fəlsəfə doktoru və elmlər doktorlarının sayı yüksəkdir və bu, tədqiqat nəticələrinin tətbiq olunması üçün yaxşı imkanlar yaradır. · UNEC müxtəlif beynəlxalq və regional təşkilatların və assosiasiyaların üzvüdür və bu, təhsil sahəsində yeni tendensiyalar və siyasətlər barədə məlumat əldə etməyə və məlumat mübadiləsi aparmağa imkan verir. · Biznes İnkubatorları öncül praktikadır və tələbələrə yeni fikirlər irəli sürməyə və tədqiqat nəticələrini tətbiq etməyə imkan verir. Tövsiyələr · UNEC beynəlxalq cəhətdən rəqabətədavamlı elmi tədqiqata töhfə verən strategiya formalaşdırmalı və elmi tədqiqatın keyfiyyətini təmin edəcək prosedurlar tətbiq etməlidir. Tədqiqat yönümlü universitet olmaq hədəfinə nail olmaq üçün maliyyə resurslarını təmin etmək zəruridir. · Universitet tərəfindən işçilərin elmi tədqiqat fəaliyyətinin dəstəklənməsi məqsədilə əlavə mexanizmlər yaradılmalıdır: elmi tədqiqatların aparılması sahəsində işçi heyətin kompetensiyaları, bacarıqları və eləcə də resurslar gücləndirilməlidir. · UNEC-də aparılan tədqiqat əmək bazarı və sənaye ilə yaxın əlaqələr qurulmuş mərkəzlərin, laboratoriyaların və tədqiqat institutlarının gücləndirilməsi və UNEC tədqiqatçıları tərəfindən aparılan tədqiqat layihələrinə maliyyənin təmin edilməsi vasitəsilə inkişaf etdirilə bilər. · Beynəlxalq elmi məlumat bazalarına çıxış tədqiqat fəaliyyətinin yaxşılaşdırılmasının tərkib hissəsidir. · Tələbələrə tədqiqat metodologiyaları və texnikası barədə kurslar və təlimlər keçirilməlidir. · Ümumilikdə, UNEC tələbələrin tədqiqat fəaliyyətinə cəlb olunmasını gücləndirməlidir.

7 TƏDRİS VƏ TƏLİM RESURSLARI VƏ DƏSTƏK XİDMƏTLƏRİ
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	X	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Həm işçi heyət, həm də tələbələr üçün müvafiq tədris, təlim və tədqiqat infrastrukturu (sinif otaqları, laboratoriyalar, kitabxana, emalatxanalar və s.) o cümlədən müasir İKT həlləri (o cümlədən e-təhsil imkanları və elektron məlumat bazaları) mövcuddur. · Tədris və təlim prosesində müasir təlim materiallarından istifadə olunur. · Müəssisənin təmin etdiyi tyutor xidməti tələbə kontingentinin ehtiyaclarına cavab verir və tələbələrin fərdi və xüsusi ehtiyaclarını nəzərə alır. · Müəssisə tələbələrə stajkeçmə imkanları, məşğulluq və karyeranın inkişaf etdirilməsi üçün xidmətlər (karyera mərkəzi, məzunların koordinasiya sistemi və s.) təmin edir. · Ali təhsil müəssisəsi milliyyətindən, dilindən, cinsindən, sosial statusundan, tutduqları mövqedən və dinindən asılı olmayaraq tələbələrə bərabər yanaşır. · Müəssisə əlavə dəstək xidmətləri təmin etməklə (yataqxana, yeməkxana, tibbi yardım, idman zalları, maliyyə yardımı və s.) tələbələrin təhsil almasına yardım edir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar UNEC müvafiq tədris və təlim infrastrukturu yaradıb və tədris və təlim üçün yetərli sayda ixtisaslaşmış auditoriyalara malikdir. ÖH-ə əsasən, UNEC-in 217 dərs otağı olan 4 işlək binası (biri hal-hazırda təmir edilir) vardır. Qiymətləndirmə qrupu sahə səfəri zamanı binanı gəzdi və qrupun müşahidələrinə əsasən, auditoriyalar tədris üçün zəruri olan avadanlıqlarla təchiz edilib. Otaqlar funksiyalarına görə bölünüb: nəzəriyyə əsaslı tədris, praktiki mövzular və laboratoriyalar. Praktiki mövzular üçün olan otaqlar kompüterlərlə təchiz edilib. Bununla belə, kompüterlərə xüsusi proqram təminatları yüklənməyib və bu, məsələnin həlli müəllimin öhdəsinə buraxılıb. Qrup tədris və təlim prosesini daha da təkmilləşdirmək məqsədi ilə səmərəli avadanlıq bazasını inkişaf etdirməyi tövsiyə edir. UNEC-də tələbələrin praktiki bacarıqlarını yaxşılaşdırmaq üçün xarici maraqlı tərəflərlə birlikdə laboratoriyalar yaradılıb. UNEC Azərbaycan Respublikasının Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi ilə birlikdə tələbələrin maliyyə bazarlarındakı ticarət əməliyatları ilə tanış olması və analitik qərarvermə bacarıqları formalaşdırmaları üçün Maliyyə Laboratoriyası yaradıb. Bundan əlavə, Bank of Baku korporativ sektorla real kommunikasiya təmin etmək məqsədi ilə laboratoriya yaradıb. Bank sektorunun tələblərinə cavab verən yüksək ixtisaslı mütəxəssislərin hazırlanması və tələbələrə yalnız nəzəri deyil, həm də praktiki bacarıqları aşılamaq üçün Kapital Bank ilə birlikdə İnnovativ Bankçılıq laboratoriyası yaradılıb. Bundan əlavə, bakalavr və magistr tələbələrinin praktiki bacarıqlarını artırmaq məqsədi ilə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi və Dünya Bankı ilə birlikdə həyata keçirilən Sosial Müdafiənin İnkişafı Layihəsinin bir hissəsi kimi Virtual Müəssisə yaradılıb. Qiymətləndirmə qrupu laboratoriyaları tələbələrin praktiki bacarıqlarının inkişafı üçün yaxşı praktika kimi qəbul edir. Qiymətləndirmə qrupu universitetə bu laboratoriyaların və tədris və təlim prosesində ixtisaslaşmış otaqların səmərəli istifadəsini artırmağı tövsiyə edir. UNEC-in ümumilikdə 267678 kitabın, o cümlədən tədris materiallarının, xarici ədəbiyyatın, bədii ədəbiyyatın və elmi kitabların toplandığı kitabxanaları var (4 binada). Əsas kitabxana əsas binada yerləşir. Bundan əlavə, universitet 5 dildə 2648 kitabın və 70000 e-kataloqun olduğu onlayn kitabxana istifadəyə verib. Bina gəzintisinə əsasən, aydın oldu ki, ingilis dilində olan müasir kitabların sayı məhduddur. Qiymətləndirmə qrupu universitetə e-kitablara çıxışı artırmağı tövsiyə edir. Elektron xidmətlər əsasən yalnız bir binada yerləşir. Universitetin Azərbaycanın aparıcı universitet kitabxanaları ilə müqavilələri və tələbələrin onlara çıxışı vardır. UNEC Thomson Reuters-lə yeni əməkdaşlıq başlayıb və bu, akademik heyətə jurnallarda dərc olunmuş tədqiqat və məqalələrə çıxış və Web of Science elmi istinad indeksi məlumat bazasındakı nəşrlər barədə qısa məlumat əldə etmək imkanı verir. Bununla belə, bütün heyətin Thomson Reutersə çıxışı olması iddialarına baxmayaraq işçi heyətlə keçirilən müsahibələr qrupda belə təəssürat oyatdı ki, heyətin hamısı belə məlumat bazalarına çıxışın olması barədə məlumatlı deyil. Qiymətləndirmə qrupu universitetin işçi heyətinə sahələri üzrə müasir elektron tədqiqat jurnallarına çıxış təmin etməsini vacib sayır. Müsahibələr zamanı tələbələr fənləri üzrə demək olar ki, bütün materialları tapa bildikləri e-universitet sistemini təriflədilər. E-universitet işçi heyətin elektron cədvəlləri, tədris materiallarını, imtahanları, balların hesablanmasını, silabusları və elektron jurnalları tələbələrlə bölüşə biləcəyi onlayn platform rolunu oynayır. Fənn materialları və silabuslar tələbələrin fərdi onlayn kabinetinə yüklənilir. Bundan əlavə, akademik heyətin tədris, tədqiqat və özünüinkişaf fəaliyyəti barədə məlumatı və tələbə məmnuniyyət sorğusunu e-universitetdə tapmaq olar. Bu, şəffaf və səmərəli təhsil mühiti yaradır. Bundan başqa, e-universitet vasitəsilə tələbələr aşağıdakı fəaliyyətləri həyata keçirə bilər: · Qiymətlərini və imtanah nəticələrini yoxlamaq; · İmtahan nəticələri ilə bağlı appelyasiya vermək, bu onlayn həyata keçirildiyində appelyasiya vermək imkanını artırır; · Buraxdıqları dərsləri götürmək, bu, tələbələrə geri qalmamağa və ruhdan düşməməyə imkan verir; Tələbələr e-universitetdən gündəlik olaraq istifadə etdiklərini qeyd etdilər, lakin e-universitetdən tam yararlanmaq üçün UNEC bütün binalarında simsiz internetə çıxış, kompüterləri yükləmək imkanı və tələbələr və heyətin istifadəsi üçün ortaq kompüterlər təmin etməyi nəzərdən keçirməlidir. Universitetdə müasir təlim materiallarından istifadə inkişaf mərhələsindədir. Beynəlxalq İqtisadiyyat Məktəbi, UNEC Biznes Məktəbi və SABAH qrupları müasir təlim materiallarından istifadədə uğur əldə ediblər. Məktəblərin öz kitabxanaları da vardır. Qrupun müşahidələrinə əsasən, akademik heyət müxtəlif ölkələrin, xüsusilə Avropanın dərs kitablarından istifadə edir. UNEC-in Tərcümə Mərkəzi təlim və tədris prosesinin səmərəli təşkili üçün müasir materialları müxtəlif dillərdən tərcümə edir. Müəllimlər və tələbələr tez-tez e-resurslardan istifadə edirlər. Bununla belə, köhnə nəzəri materiallar universitetdə hələ də müəyyən dərəcədə istifadə olunur. Qiymətləndirmə qrupu tədris materiallarının aktuallığının vurğulanmasını tövsiyə edir. UNEC eləcə də tədris və təlimi tutorinq xidməti təmin etməklə dəstəkləyir. ÖH-ə əsasən hər 100 tələbəyə bir tutor ayrılır. Bakalavr və Magistratura səviyyələrində təhsilin təşkili qaydalarına uyğun olaraq dövlət universitetlərində bir tutor 100-dən az olmayan tələbə qrupuna təhkim olunmalıdır. Bir tutora təhkim oluna biləcək tələbə sayı 100-700-dür. Fakültələrdə yeni yaradılmış Katiblik institunun vəzifələrindən biri tutorinq məsələləri olacaq. Tələbələrə bakalavr təhsillərinin bir hissəsi kimi praktika imkanları təmin edilir. Tələbələr praktiki bacarıqlarını inkişaf etdirmək üçün müvafiq şirkətlərə və təşkilatlara göndərilir. UNEC-də olan praktika prosedurları tələbələrə nəzəri biliklərini praktiki bacarıqlara çevirməyə imkan verir. Bundan əlavə, Tələbə Təhsilinin Təşkili Şöbəsi bakalavr və magistr tələbələrinin tədqiqat və pedaqoji praktikası üçün prosedurları müəyyənləşdirir və təşkil edir. Qiymətləndirmə qrupu universitetə praktika təcrübəsini tədris prosesinin bir hissəsi kimi inteqrasiya etməyə diqqət verməyi tövsiyə edir. Məzunların məşğulluğunu artırmaq məqsədi ilə Karyera Mərkəzi yaradılıb. Mərkəz karyera yarmarkaları vasitəsilə tələbələrə məşğulluq tapmağa yardım edir. Karyera Mərkəzi yerli və xarici şirkətlərin məlumat bazasını təmin etmək, tələbələrinin tərcümeyi-hallarını şirkətlərə təqdim etmək, məşğulluqla bağlı danışıqlar aparmaq, tələbələrin və məzunların məlumat bazasını yaratmaq, karyera inkişafını dəstəkləmək məqsədi ilə məzunlara ixtisas sahələri üzrə konsultasiya vermək, dövlət və özəl sektordan olan yerli və xarici ekspertlərlə müzakirələr təşkil etmək, könüllülük hərəkatını dəstəkləmək, əmək bazarında araşdırma aparmaq, işəgötürənlərin kvalifikasiya tələblərini təhlil etmək, kurikulumların təkmilləşdirilməsi üzrə təkliflər vermək, yeni iş yerləri barədə məlumat toplamaq, istedadlı tələbələri müəyyənləşdirmək və dəstəkləmək, məzunlarla əlaqə saxlamaq, onların karyera inkişafını izləmək və Mərkəzin işinə cəlb etmək kimi imkanlar təmin etməklə tələbələrə karyeralarını inkişaf etdirməyə yardım edir. Sahə səfəri zamanı ekspert qrupu məlumatlandırıldı ki, məzunların koordinasiyası Karyera Mərkəzinin yeni funksiyasıdır və yaranma mərhələsindədir. Karyera Mərkəzi və Dekanatlıqlar vaxtaşırı məzun görüşləri təşkil edir. Praktikalar, universitetin xarici maraqlı tərəflərlə əlaqələri və Karyera Mərkəzi tələbələrin məşğulluğunu dəstəkləsə də, iş tapmaq əsasən məzunların məsuliyyətidir. Universitet mərkəzin əsasnaməsini nəzərdən keçirməklə onun səmərəliliyini dəstəkləyə və yüksəldə bilər. UNEC-ə məzunlarının məşğulluğunu artırmaq üçün yeni alətlərdən istifadə etmək tövsiyə olunur. Tələbələrə təhsillərinə yardım etmək məqsədi ilə müxtəlif yardım xidmətləri təmin edilir. Universitetin eləcə də ambulator klinikası, iki tibbi yardım məntəqəsi, 4 yeməkxanası, 3 voleybol meydançası, şahmat zalı və iki idman zalı vardır. Bundan əlavə, universitetin Quba rayonunda Sağlamlıq və İstirahət Mərkəzi vardır. UNEC-in akademik qonaqları üçün yataqxana da vardır. UNEC-in yerli və beynəlxalq tələbələrinin yataqxana problemlərinə həll tapmaq tövsiyə olunur. Qiymətləndirmə qrupu tələbələrə qeyri-bərabər münasibət göstərilməsi hallarına rast gəlmədi. Qrup universiteti sənədləşmə prinsipləri əsasında tələbələrə bərabər münasibətin təmin edilməsinə çağırır. Güclü tərəflər, öncül praktikalar · UNEC müvafiq və yaxşı texniki qulluq göstərilən tədris və təlim infrastrukturuna malikdir. · Qiymətləndirmə qrupu tələbələrin praktiki bacarıqlarının artırılması məqsədi ilə UNEC-də xarici maraqlı tərəflərlə birlikdə yaradılan laboratoriyaları güclü tərəf kimi qəbul edir. · Karyera Mərkəzinin həyata keçirdiyi müxtəlif fəaliyyətlər UNEC-in güclü tərəfidir. · Kurikulumdan kənar praktika imkanları öncül praktikadır və tələbələrin praktiki bacarıqlarını daha da artırır. · E-kitabxana və e-universitet vasitəsilə tədris materiallarına elektron çıxış ekspert qrupunun alqışladığı öncül praktikalardandır. Tövsiyələr · Qiymətləndirmə qrupu universitetə tədris materiallarının aktuallığını önə çəkməyi və müasir texniki resursları və tədris və təlim prosesində texniki avadanlıqlardan səmərəli istifadəni təkmilləşdirməyi tövsiyə edir. · Universitet tədris və tədqiqat sahəsi üzrə müasir e-kitablara, xüsusilə elektron tədqiqat jurnallarına çıxışı artırmalıdır. UNEC eləcə də əlçatan olan jurnal və kitabların sayını artırmalıdır. · UNEC bütün binalarında simsiz internetə çıxış, kompüterləri yükləmək imkanı və tələbələr və heyətin istifadəsi üçün ortaq kompüterlər təmin etməyi nəzərdən keçirməlidir. · Karyera Mərkəzinin əsasnaməsi yenidən nəzərdən keçirilməli və xidmətlərinin səmərəliliyini və xarici maraqlı tərəflərlə əlaqələrini artırmaq məqsədi ilə daha çox dəstək və resurs təmin edilməlidir. Eləcə də UNEC-ə məzunlarının məşğulluğunu artırmaq üçün yeni alətlərdən istifadə etmək tövsiyə olunur. · Qrup universiteti sənədləşmə prinsipləri əsasənda tələbələrə bərabər münasibətin təmin edilməsinə çağırır.

Əlavə 1: UNEC-ə sahə səfərinin proqramı

Çərşənbə – 5 aprel

9.30—11.00 Ali rəhbərlik

11.30—13.00 Dekanlar və direktorlar

13.00–14.00 Nahar

14.00—15.00 Elmi Şura

15.15—16.30 Tədris və tədqiqat heyəti

16.45—17.30 Keyfiyyət təminatı heyəti

17.45—18.30 Tələbə nümayəndələri

Cümə axşamı – 6 aprel

9.30—10.30 Maliyyə üzrə təhsil proqramı – işçi heyət

10.45—11.45 Maliyyə üzrə təhsil proqramı – tələbələr

12.00—13.00 Dəstək xidmətləri

13.00–14.00 Nahar

14.00—14.45 Binada və təlim məkanında gəzinti

14.45–15.30 Binalararası səyahət

15.30—16.30 Biznes və idarəetmə üzrə təhsil proqramı – işçi heyət

16.45—17.45 Biznes və idarəetmə üzrə təhsil proqramı – tələbələr

Cümə – 7 aprel

10.00—11.00 İqtisadiyyat üzrə təhsil proqramı - işçi heyət

11.15—12.15 İqtisadiyyat üzrə təhsil proqramı - tələbələr

12.15–13.00 Binalararası səyahət

13.00–14.00 Nahar

14.00—15.00 Karyera Mərkəzi və İnsan Resursları Şöbəsi

16.00—16.30 Ali rəhbərliklə yekun görüş

Eve Eisenschmidt, Hannu Apajalahti, Raziyə Isayeva, Natəvan Babayeva, Nərgiz Məmmədova, Tiia Bach Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ HESABATI

Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ HESABATI

İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ HESABAT

Universitet: Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti

Qiymətləndirmə qrupu:

Eve Eisenschmidt – Qiymətləndirmə qrupunun sədri; Təhsil Siyasəti və İdarəetmə üzrə müəllim, Təhsil

Fakültəsi, Tallin Universiteti (Estoniya)

Hannu Apajalahti – Musiqi nəzəriyyəsi üzrə mühazirəçi, Sibelius Akademiyası/Helsinki İncəsənət Universiteti

(Finlandiya)

Raziyə Isayeva                        –          İnkişaf üzrə direktor, Xəzər Universiteti (Azərbaycan)
Natəvan Babayeva                 –         Baş müəllim, İngilis dili Filologiyası Fakültəsi, Bakı Slavyan Universiteti (Azərbaycan)
Nərgiz Məmmədova             –          Tələbə, Filologiya fakültəsi, Azərbaycan Dillər Universiteti (Azərbaycan)

Layihə meneceri:

Tiia Bach – Estoniyanın Ali və Peşə Təhsilində Keyfiyyətin Təminatı üzrə Agentlik (EKKA)

Qiymətləndirmə qrupu hesabatın ilkin layihəsini universitetə təqdim etdi: 24.05.2017

Universitet şərhlərini qiymətləndirmə qrupuna təqdim etdi: Universitetin heç bir şərhi yoxdur.

Hesabat Tvinninq layihəsinin rəhbərləri tərəfindən təsdiqləndi

Tarix: 02.06/2017

Qiymətləndirmə prosesinin təsviri

Keyfiyyət təminatı sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq Avropa Ali Təhsil Məkanı yaratmağı hədəfləyən Bolonya prosesinin mühüm elementlərindəndir. Bu işin həyata keçirilməsində əsas alət Avropa Ali Təhsil Məkanında Keyfiyyət Təminatı üzrə Avropa Standartları və Təlimatlarıdır (eləcə də ESG kimi tanınır). 2015-ci ildə başlanılan Ali təhsil sisteminin Avropa Ali Təhsil Məkanının tələblərinə daha da uyğunlaşdırılması məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyinə dəstək göstərilməsi üzrə Tvinninq layihəsi ESG-nin Azərbaycan ali təhsilində tətbiq edilməsinə imkanı verdi. Layihənin icbari nəticələrindən biri Azərbaycan ali təhsilində ESG-yə uyğun keyfiyyət təminatı üzrə standartların və təlimatların (AzST) hazırlanması və sənədin üç ali təhsil müəssisəində sınaqdan keçirilməsidir. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti seçilmiş üç ali təhsil müəssisəsindən biridir.

2016-cı ilin aprel ayında Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi AzST-nin hazırlanması üzrə Layihə Qrupu yaratdı. Pilot qiyməltəndirmələr üçün hazırlanan sənəd layihəsi 2016-cı ilin iyun ayında Məşvərətçi Qrup tərəfindən müzakirə olundu. Qiymətləndirmə sahələri və meyarları üzrə rəy almaq üçün sənəd layihəsi Tvinninq layihəsinin veb səhifəsində yerləşdirildi. Pilot universitetlərə özünütəhlilil aparılması üçün 2016-cı ilin sentyabr ayından başlayaraq bir neçə təlim keçirildi. ADPU-nun özünütəhlil hesabatı 2017-ci ilin fevral ayında qiymətləndirmə qrupuna təqdim edildi. 2017-ci ilin fevral ayında hər üç pilot universitetə məlumatlandırma səfərləri təşkil olundu. Bu səfərlər çərçivəsində sahə səfərinin praktiki detalları müzakirə edildi.

Pilot qiymətləndirmənin hədəfləri aşağıdakı kimi müəyyənləşdirildi: müəssisələrin strateji idarəetməsinin dəstəklənməsi, universitetin daxili keyfiyyət təminatı prosedurları üzrə kənardan rəyin verilməsi, eləcə də müəssisənin keyfiyyət təminatının ESG-yə uyğunluğu barədə daxili və xarici maraqlı tərəflərin məlumatlandırılması. Pilot qiymətləndirmə əsas diqqətin tədris və təlimə yönəldildiyi institusional yanaşmaya əsasən həyata keçirildi.

Beləliklə, ekspert qrupu Azərbaycan ali təhsilində keyfiyyət təminatı üzrə standartların və təlimatların 7 qiymətləndirmə sahəsi (Starteji planlaşdırma, İdarəetmə, İnsan Resursları, Təhsil proqramları və onların hazırlanması, Tələbələr, Tədqiqat fəaliyyəti, Tədris və təlin resursları, Dəstək xidmətləri) əsasında Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetini qiymətləndirdilər.

Qrup beynəlxalq və yerli ekspertlərdən ibarət 5 üzvdən ibarət idi. Bundan əlavə, qrupa layihə meneceri daxil idi.

Hazırlıq mərhələsindən sonra qrup 10 aprel 2017-ci il tarxində Bakıda yerləşən Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyində Azərbayacan ali təhsil sistemi ilə tanış olmaqla işə başladı. Tanışlıq görüşü qrupun daxili görüşü ilə davam etdi. Bu görüşdə qrup üzvləri universitetə sahə səfərində istifadə olunacaq sualları və müzakirə ediləcək məsələləri razılaşdırdı. Universitetə səfər 11-13 aprel 2017-ci il tarixində baş tutdu. Üç günlük səfər ərzində rəhbərlik, akademik və tədqiqat heyəti, müxtəlif dəstək xidmətlərinin nümayəndələri, üniversitetin məzunları və xarici maraqlı tərəflər ilə görüşlər keçirildi. Səfərin son günü qrupun gəldiyi ilkin rəy ADPU-nun rəhbərliyinə təqdim edildi.

Qrup aprelin 14-dəki görüşü zamanı yekun hesabatın strukturunu razılaşdırdı və qrupun ilkin tapıntıları əsasında qiymətləndirmə hesabatının ilkin layihəsi hazırlandı. Bu proses əməkdaşlıq şəraitində hər qiymətləndirmə sahəsi üzrə üzvlərin fərdi rəyinin müzakirə edilməsi ilə həyata keçirilib.

Qiymətləndirmə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin hazırladığı özünütəhlill hesabatı və əlavələrə əsasən aparılıb. Qrupun xahişi əsasında sahə səfəri zamanı əlavə məlumat təqdim olunub. Qrup üzvləri universitetin binalarında gəzinti keçirib və mühazirə otaqları, kitabxana və digər məkanlarla tanış olublar. Cari hesabat universitetə və xarici maraqlı tərəflərə universitetin güclü tərəfləri və öncül praktikaları barədə məlumat, eləcə də universitetin daha da inkişaf etdirilməsi üçün tövsiyələr təqdim edir.

I Universitetin təsviri

Azərbaycanda pedaqoji təhsil sisteminin ən böyük təhsil, elm və mədəniyyət mərkəzlərindən biri olan Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti 26 avqust 1921-ci ildə yaradılıb. Universitetin rolu Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına, Təhsil qanununa, Təhsil qanunvericiliyi sahəsində mövcud hüquqi-normativ aktlara, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 25 iyun 2007-ci il tarixli 102 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasında fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığının Konsepsiya və Strategiyası”na və Təhsil Nazirliyinin ali məktəblərdə təhsilin inkişafı üzrə müvafiq hüquqi-normativ sənədlərə uyğun olaraq müəyyənləşdirilib. ADPU böyük inkişaf yolu keçmişdir. ADPU bugünədək nəinki Azərbaycan Respublikası, eləcə də Zaqafqaziya, Mərkəzi Asiya, Bolqarıstan və digər ölkələr üçün 160000 müəllim və elmi mütəxəssis hazırlayıb və bir sıra mütəxəsisslər üşün elmi pedaqoji təlim mərkəzinə çevrilib.

Universitetin hazırki strukturu 8 fakültə, 39 kafedra və bir sıra şöbələrdən ibarətdir. Ali idarəetmə orqanı Elmi Şuradır (Bundan sonra EŞ). ADPU-nun paytaxt Bakıda 4 binası və ölkənin müxtəlif rayonlarında 7 filialı fəaliyyət göstərir. Bura Azərbaydan Dövlət Pedaqoji Kolleci və ADPU baza məktəbi də daxildir.

Tələbələrin sayı 8558-dir (2015/2016) və 2016/2017 tədris ili üçün tam ştat professor-müəllim heyəti sayı 685-dir.

Hal-hazırda, universitet bakalavr (22 təhsil proqramı), magistratura (18 proqram) və doktorantura (25 proqram) səviyyəsində təhsil təmin edir. Əlavə təhsil üzrə 4 təhsil proqramı təklif edilir.

Universitet barədə daha ətraflı məlumatı universitetin veb səhifəsində www.adpu.edu.az əldə etmək mümkündür.

III Qiymətləndirmənin icmalı (‘X’-lə işarələnib):

	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir
1. Strateji planlaşdırma			x
2. İdarəetmə			x
3. İnsan resursları			x
4. Təhsil proqramları və onların hazırlanması			x
5. Tələbələr			x
6. Elmi-tədqiqat fəaliyyəti				x
7. Tədris və təlim resursları və dəstək xidmətləri			x

Qeydlər

Ekspert qrupu qonaqpərvərliyə və səfərin yaxşı təşkil edildiyinə görə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin (bundan sonra ADPU) rəhbərliyinə minnətdarlığını bildirmək istəyir. Qrup sahə səfəri zamanı müxtəlif qruplarla təşkil olunan müzakirələrin açıq və etimad mühitində keçirilməsini yüksək qiymətləndirir. Bu, qrup üzvlərinə yekun hesabatın hazırlanamsı üçün əlavə sübut və məlumatların toplanılması imkanı verdi.

ADPU gələcəyin müəllimlərinin hazırlanması və pedaqoji sahədə elmi tədqiqatların aparılması baxımından cəmiyyətdə mühüm rol oynayır. Universitetin rolu ciddi qəbul edilir və ekspert qrupu rəhbərlik, xarici maraqlı tərəflər, eləcə də digər qruplarla keçirdiyi görüşlərdə bunu müşahidə etdi.

Universitetin özünütəhlil hesabatında (bundan sonra ÖH) bir sıra təkmilləşdirilməli sahəyə toxunulub, lakin qabaqcıl praktikaların sayı az qeyd olunub. Ekspert qrupu belə düşünür ki, özünütəhlil prosesinin nəticəsi reallığa cavab verir və universitetin qarşılaşdığı mühüm məsələləri vurğulayır. ÖH faktlar təmin edir, lakin proseslərin necə tənzimləndiyi və idarə edildiyi barədə az məlumat təqdim edir və tənqidi xarakter daşıyan hesabat təhlilə əsaslanmır.

Bununla belə, ekspert qrupu bir çox yaxşı təşəbbüslər müşahidə etdi. Onların bəziləri artıq həyata keçirilir və ən vacibi isə universitet rəhbərliyinin aydın gələcək hədəflərinin olmasıdır. Bir sıra müsbət təşəbbüslərə artıq başlanılıb və bu barədə sonra daha ətraflı məlumat təqdim olunacaq. Bundan əlavə, universitet üzvlərinin hazırki praktikaların təkmilləşdirilməsi üçün bir çox fikirləri vardır.

Qrup düşünür ki, qiymətləndirmə sahələrinin əksəriyyəti tələblərə qismən cavab verir. Bu, bəzi müsbət təşəbbüslərin artıq həyata keçirildiyini nümayiş etdirir.

ADPU keçid mərhələsindədir. Hal-hazırda, universitetin prioritetləri Strateji İnkişaf Planında əks olunmayıb. Təsdiqlənmiş inkişaf planı cari vəziyyəti vurğulamır və rektorluq yeni strateji planın hazırlanmasını planlaşdırır. Təhsil elmləri və müəllim hazırlığı strateji planlarla qabardılmalıdır. Məhdud insan və maliyyə resursları ilə irəliləmək üçün prioritetlər aydın şəkildə müəyyənləşdirilməlidir və resurslar həmin prioritetlərə yönəldilməlidir.

Universitetin hazırki idarəetmə strukturu təhsilin idarəedilməsi üzrə müasir tələblərə cavab vermir. Universitet idarəetmə sistemində, strukturu və prosedurlarında təkmilləşdirilməli sahələri müəyyənləşdirib və onların inkişaf etdirilməsi üçün hədəflər qoyub. ADPU-nun idarəedilməsi qanun və digər qanunverici aktlarla tənzimlənir. Onlar ali təhsil müəssisələri üzrə hüquqi normativ çərçivənin qiymətləndirilməsi və yenilənməsi prosesində Təhsil Nazirliyi tərəfindən yenidən nəzərdən keçirilməlidir.

Sözsüz ki, insan resursları universitetin ən mühüm məsələlərindən biridir və rəhbərlik bu məsələ ilə dərhal məşğul olmalıdır. İnsan resurslarının inkişaf etdirilməsinə məsul şəxsin yeni təyin olunduğunu və irəliyə doğru addımların artıq atıldığını öyrənmək sevindiricidir. Universitetin beynəlmiləlləşməsini artırmaq üçün işçi heyətin ingilis dili səviyyəsinə diqqət yetirmək lazımdır.

ÖH-ə əsasən təhsil proqramları milli standartlara, cəmiyyəyin gözləntilərinə və iqtisadiyyat və əmək bazarının tələblərinə uyğun olaraq hazırlanır. ADPU-da təlim (öyrənmə) prosesinin dövlətin tənzimləyici sənədlərinə, Təhsil Nazirliyinin qaydalarına və təlimatlarına uyğun olaraq təşkil olunduğu ÖH-də vurğulanıb. Bununla belə, müsahibələr zamanı proqramın hazırlanmasının Təhsil Nazirliyi tərəfindən həddindən çox tənzimləndiyi və ADPU-da istifadə olunan tədris materiallarının və metodologiyalarının köhnəldiyi aşkarlandı.

Tələbələrin ADPU-nun akademik həyatına cəlb edilməsi keçid mərhələsindədir, yeni rəhbərlik tələbələri mühüm tərəfdaş hesab edir. İki tələbə təşkilatı mövcuddur ki, onların da hər biri tələbələrə bir sıra imkanlar və klublar təklif edir, bu da tələbələrə geniş imkanlar, stimullar və fəaliyyət növləri təmin edir. Tələbələr təlim prosesinin hədəfləri, strukturu və qiymətləndirilməsi barədə yaxşı məlumatlı deyildirlər. Eləcə də tələbələr təhsil proqramlarının, təlim nəticələrinin və s. müzakirəsinə və ya qiymətləndirilməsinə cəlb edilmirlər. Çevik təlim imkanlarını de fakto təmin etmək mümkün deyil, həddindən artıq tənzimlənən kurikulum təlimin çevikliyini məhdudlaşdırır. Mobillik proqramlarında iştirak azdır.

Tədqiqat fəaliyyəti dağınıqdır və təhsil elmləri sahəsində cəmlənməlidir. Tədqiqat mövzuları xarici tərfdaşlarla müzakirə edilməli, akademik heyətin üzvləri ilə razılaşdırılmalı, inkişaf planında qeyd olunmalı və mövcud olan məhdud resursların bölüşdürülməsi zamanı nəzərə alınmalıdır. Doktorantura təhsili Bolonya sisteminə əsaslanaraq yenidən qurulmalıdır. Yeni nəsil doktorantura tələbələri elmi tədqiqatın keyfiyyətini artırmaq, o cümlədən beynəlxalq aləmdə daha çox tanınmaq üçün seçimlərdən biri ola bilər. Ekspert qrupu elmi tədqiqatın hələ ki, bu qiymətləndirmənin tələblərinə cavab vermədiyi nəticəsinə gəlib.

ÖH-ə əsasən universitet müvafiq tədris və təlim infrastrukturu (auditoriyalar, laboratoriyalar, kitabxana, seminar otaqları və s.) təmin edir, bununla belə, infrastrukturun yoxlanılmasına və müasirləşdirilməsinə ehtiyac vardır. Məsələn, İKT bütün müsahibələrdə qeyd olunub. Xüsusi laboratoriyalara, seminar otaqlarına və s. ehtiyac vardır. Universitet rəhbərliyi binanın müasirləşdirilməsinə ehtiyacın olduğunu bilir və bu istiqamətdə artıq addımlar atılıb.

Güclü tərəflər

İddialı gələcəyə baxışı həyata keçirməyə qərarlı olan yüksək idarəetmə səriştəsinə malik güclü rəhbərlik.
Universitetin hazırki strukturu tədris, təlim və elmi tədqiqat fəaliyyətini dəstəkləmək üçün optimal olmadığını anlayaraq universitetin strukturunu, eləcə də universitetin idarəedilməsini təkmilləşdirmək istiqamətində və yüksək idarəetmə vəzifələrini tutanların vəzifələrini həyata keçirmək üçün daha böyük məsuliyyət götürməsi və iştirakı üçün şəraitin yaradılması məqsədi ilə tədbirlər görülür
İdarəetmə vəzifələrini tutan şəxslərin idarəetmə və rəhbərlik səriştələrini artırmaq ehtiyacı barədə məlumatlılıq.
Motivasiyalı yeni nəsil akademik işçi heyətin işə qəbulu və həm akademik, həm də qeyri-akademik işçi heyətin sayının davamlı şəkildə optimallaşdırılması ehtiyacının müəyyənləşdirilməsi üçün insan resurslarının inkişaf etidirilməsi üzrə yeni strategiya.
2017-ci ilin iyun ayında tətbiq ediləcəyi planlaşdırılan tədris və təlim prosesi üzrə tələbə rəyinin toplanılması sisteminin həyata keçirilməsi.
Tələbələrin ehtiyacları barədə məlumatlı olan və onları müxtəlif dəstək və sosial fəaliyyətlə təmin edən etibarlı Tələbə Gənclər Təşkilatı və Tələbə Həmkarlar İttifaqı Komitəsi.
Ali idarəetmə və tələbələr arasında daha açıq ünsiyyət üçün təməl qoyulub, belə ki, rektora birbaşa çıxış mövcuddr və tələbələrin yeni təşəbbüsləri qiymətləndirilir.
ADPU-da müəllim hazırlığının daha da yaxşılaşdırılmasına töhfə verməyə hazır olan xarici maraqlı tərəflər (orta məktəb direktorları) universitetdə təmin edilən müəllim hazırlığındakı dəyişiklikləri dəstəkləyir.

Tövsiyələr

Tələbələr, akademik və qeyri-akademik işçi heyət ilə birlikdə universitetin bütün üzvləri ili birlikdə pedaqoji universitetin missiya bəyannaməsi hazırlanmalı və gücləndirməli və xarici maraqlı tərəflərlə paylaşılmalıdır.
İnkişaf Planında əks olunan hədəflər realistik, ölçülə bilən olmalı və hər il monitorinq edilməlidir.
Əsas sahələrdə olan mühüm problemlər əsasında (tədqiqat, tədris, işçi heyət) prioritetlər müəyyənləşdirilməli və aydın indikatorlara malik konkret realistik fəaliyyət planı (qısa və ortamüddətli) hazırlanmalı və həyata keçirilməlidir. Mövcud olan həm insan, həm də maliyyə resursları yenidən qiymətləndirilməli və prioritetlərə yönəldilməlidir.
Prioritet sahələrdə irəliləyişi və mümkün geriləməni monitorinq etmək üçün sistematik məlumat toplanması və təhlili aparılmalıdır (məsələn, elmi nəşrlərin sayı və hər bir akademik işçiyə düşən xarici maliyyənin məbləği, məzunların məşğulluğu, universitet daxili proseslər və idarəetmə barədə universitet daxili və xarici tərəflərin rəyi və s.)
Universitetin ali qərarverici orqanı olan Elmi Şuranın rolu aydınlaşdırılmalıdır. Hal-hazırda, Şuranın vəzifələri olduqca genişdir, belə ki, o, həm inzibati, həm də akademik xarakter daşıyan məsələlərlə məşğul olmalıdır. Qərarvermə prosesini səməriləşdirmək məqsədi ilə bu iki məsuliyyəti ayırmaq və iki müxtəlif orqan yaratmaq olar: bir orqan inzibati məsələlərlə, digəri isə akademik məsələlərlə məşğul ola bilər. Hər iki orqan daha az saylı üzvlərdən ibarət ola bilər və bu, hər bir üzvün orqanın işində daha fəal iştirakına imkan verəcək. Universitet hüquqi normativ çərçivənin qiymətləndirilməsi və yenilənməsi prosesində Təhsil Nazirliyi tərəfindən yenidən nəzərdən keçirilməli olan sahələrdə dəyişiklik təkliflərinin verilməsində daha fəal iştirak edə bilərlər.

İnsan resurslarına gəldikdə Universitet prioritet sahələrə əsaslanan yeni işçi heyətin qəbulu planına malik olmalıdır. Eləcə də Universitet işçi heyətinin təqaüdə çıxma yaşını mümkün qədər tez nəzərdən keçirməli və boş yerlərin yüksək ixtisaslı malik motivasiyalı gənc müəllim heyəti ilə doldurulması məqsədi ilə qaydalara müvafiq dəyişikliklər etməlidir. Bu mülahizələri nəzərə alaraq universitetin fəaliyyətinə diqqət yetirmək ehtiyacı da yaranır (məsələn, pedaqoji təhsillə birbaşa bağlı olmayan bəzi sahələrdə fəaliyyəti dayandırmaq) və bu, işçi heyətin hazırki sayının azaldılması ilə nəticələnəcək.
Tədris və təlim yanaşmasında dəyişiklikləri dəstəkləmək məqsədi ilə mümkün qədər tez müfəssəl daxili rəy toplama sistemi yaradılmalıdır. Sistem tələbələrdən, akademik heyətdən, məzunlardan, praktika rəhbərlərindən, eləcə də bir-birinin dərslərini müşahidə edən və innovativ tədris praktikasını bölüşən akademik heyətdən məlumat toplamalıdır. Belə müfəssəl rəy toplama sistemi əsasında işçi heyətin mükafatlandırılması və motivasiya edilməsi sisteminin yaradılması tövsiyə olunur.
Tədris/təlim prosesi Universitetin əsasını təşkil edir və müzakirələrin hər birində qeyd edildiyi üçün ciddi qəbul edilməlidir. Müsahibələrə əsasən proqramların hazırlanması hələ də dövlət tərəfindən tənzimlənir. Universitetlər son tədqiqatlar və əmək bazarının ehtiyaclarına əsaslanaraq təhsil proqramları hazırlamaq üçün daha geniş müstəqilliyə malik olmalıdır. Akademik heyət proqramlarda dəyişiklik etmək imkanlarının məhdud olduğunu anladığından proqramların yenilənməsində iştirak etmir və məsuliyyət götürmür.
Təhsil proqramlarının eləcə də tədris materiallarının məzmunu son tədqiqatların nəticələrinə və ali təhsildə olan tendensiyalara əsasən yenilənməli və müasirləşdirilməli və Müəllim Səriştəsinin İnkişaf Etdirilməsinə Dəstək (baxın http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/repository/education/policy/school/doc/teachercomp_en.pdf) kimi beynəlxalq sənədlər və müəllim hazırlığı ilə məşğul olan dünya universitetləri ilə davamlı olaraq müqayisə edilməlidir.
Tələbələrin idarəçilikdən başlayaraq (məs., Elmi Şura) və təlim proseslərinin qurulmasınadək (təhsilə məsuliyyətin götürülməsi və sahib çıxma) Universitet icmasında iştirakı artırılmalıdır.
Tələbələrin mobilliyi, işçi heyətin mobilliyi, müştərək proqramın yaradılması və birgə tədqiqat layihələri kimi sahələrdə beynəlxalq əməkdaşlığa ehtiyac vardır. Beynəlmiləlləşməni dəstəkləmək məqsədi ilə dəstək vasitələrinin yaradılmasına ehtiyac vardır – dil biliklərinin artırılması üçün ingilis dili kursları (akademik heyət və tələbələr üçün), ingilis dilli təhsil materiallarını əlçatanlı etmək və s.
Tədqiqat fakultələr və elmi tədqiqat laboratoriyalarında dağınıq şəkildə aparılır və müxtəlif tədqiqat mövzuları baxımından da dağınıqdır. Elmi laboratoriyaların və fakultələrin birləşdirilməsi doktorantura və magistratura tələbələrinin daxil olduğu daha böyük tədqiqat qruplarının formalaşdırılmasına imkan verə bilər. Tədqiqat tədrisi dəstəkləməlidir. Tədqiqat mövzuları seçimi təhsil elmlərinə və pedaqogikaya əsaslanmalı və tədris praktikasında dəyişikliyi dəstəkləyən yeni tədris/təlim metodlarının real təlim şəraitində sındaqdan keçirilməsini əhatə etməlidir. Təhsil sahəsində digər universitetlərlə milli və beynəlxalq səviyyədə daha geniş əməkdaşlıq qurulmalıdır.
Məzunlarla əməkdaşlıq universitetin təmin etdiyi təhsilin keyfiyyəti barədə rəyin toplanılması üçün vacibdir. Məzunların təhsil proqramlarının hazırlanmasına cəlb edilməsi üçün məzun təşkilatı yaradıla bilər.
Təlim resurslarına daha çox diqqət və qayğı göstərilməlidir. İKT vasitələri ilə təchiz olunmağa həddindən çox diqqət verilir. Halbuki digər ölkələrin təcrübələrinə əsasən ağıllı lövhələr gözlənildiyi kimi faydalı olmayıb. İnternetin, kitabxalarda məlumat bazalarının və elektron platformaların əlçatanlığına daha geniş diqqət göstərmək lazımdır. Eləcə də akademik heyətin İKT bacarıqları artırılmalıdır. İnternet vasitəsilə təqdim olunan məlumat bazalarına və təlim resurslarına ödənişsiz çıxışdan yararlanmaq üçün ingilis dili bacarıqlarını təkmilləşdirmək lazımdır.

Azərbaycan Republikasının Təhsil Nazirliyinə tövsiyələr

Universitetlər son tədqiqatlar və əmək bazarının ehtiyaclarına əsaslanaraq təhsil proqramları hazırlamaq üçün daha geniş müstəqilliyə malik olmalıdır. Artıq hazırlanmış Azərbaycan Kvalifikasiyalar Çərçivəsi təsdiqlənməli və mümkün qədər tez həyata keçirilməlidir və AzKÇ-nin əsasında ali təhsil standartı qəbul edilməlidir ki, ATM-lərdə təhsil proqramlarının hazırlanması sürətlənsin. Hər bir akademik müəssisə təhsil proqramının strukturunu və kurslarını milli çərçivəyə əsasən hazırlamalıdır.
Ali təhsil müəssisələrinin idarə edilməsini tənzimləyən hüquqi-normativ baza Təhsil Nazirliyi tərəfindən yenidən nəzərdən keçirilərək universitetlərə daha səmərəli idarəetmə sistemi həyata keçirməyə imkan verməlidir. Məsələn, iki idarəetmə orqanının – akademik şura və fəaliyyətin idarəedilməsi orqanının yaradılması.
Ali təhsilin beynəlmiləlləşməsi və beynəlxalq tədqiqat icmasının bir hissəsi olmaq üçün orta təhsil səviyyəsində ingilis dili səriştəsi artırılmalıdır. Milli kurikuluma yenidən baxılmalı və ingilis dili bacarıqları xüsusi olaraq vurğulanmalıdır.
Doktorantura təhsili Bolonya sistemi əsasında yenidən qurulmalıdır. Belə ki, təhsilin uzun müddət davam etməsi ruhdansalıcıdır və gənc nəslin akademik karyeraya başlamasına marağının itməsinə gətirib çıxarda bilər.

IV Qiymətləndirmə sahələri üzrə nəticələr

1 STRATEJİ PLANLAŞDIRMA
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam uyğundur	Tələblərə əsasən uyğundur	Tələblərə qismən uyğundur	x	Tələblərə uyğun deyil
Tələblər: ▪ Müəssisənin rolu (missiya və gələcəyə baxışı) milli təhsil kontekstində aydın şəkildə müəyyənləşdirilib və müvafiq (daxili və xarici) maraqlı tərəflər tərəfindən dəstəklənir. ▪ Müəssisənin Elmi Şurası tərəfindən təsdiqlənən inkişaf strategiyası müəssisənin missiya bəyannaməsi və məqsədlərinə uyğundur. Onun həyata keçirilməsi üçün qısa və ortamüddətli planlar mövcuddur. ▪ Müəssisənin inkişaf strategiyası onun resurslarına (maliyyə, işçi heyət, infrastruktur), yeni resurslar cəlb etmə potensialına, əmək bazarında baş verən dəyişikliklərə və cəmiyyətin ehtiyaclarına uyğundur. ▪ Müvafiq maraqlı tərəflər (professor-müəllim heyəti, tələbələr və işəgötürənlər) müəssisənin strateji inkişafı prosesinə cəlb olunurlar. ▪ Strategiyada qoyulan məqsədlərin əldə olunmasını qiymətləndirmək üçün proseslər mövcuddur, qısa və ortamüddətli planlar tətbiq olunur və həyata keçirmə prosesi monitorinq edilir. ▪ Ali təhsil müəssisənin missiyası, gələcəyə baxışı və məqsədləri barədə məlumat ictimaiyyətə açıqdır (veb səhifə, mətbuat və digər kanallar).
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar Universitetin missiyası və rolu Azərbaycan Respublikasının qanunvericilik aktları, daha konkret olaraq "Azərbaycan Respublikasında fasiləsiz pedaqoji təhsil və müəllim hazırlığının Konsepsiya və Strategiyası"na uyğun olaraq müəyyən edilib. Belə demək mümkündür ki, pedaqoji universitet olaraq müəssisənin missiyası və gələcək hədəfləri açıq şəkildə dövlət tərəfindən müəyyən edilib, lakin universitetin fəaliyyətində bir o qədər də aydın şəkildə nəzərə alınmır. Misal üçün, universitetdə 8 fakültə nəzdində 39 kafedra və 7 elmi tədqiqat laboratiyası (özünütəhlil hesabatına əsasən) mövcuddur ki, bunlar pedaqoji məsələlərlə birbaşa əlaqəli deyildirlər (məs., Nadir Torpaq Metal Materialları Fizikası); elmi tədqiqatın təxminən yalnız 20%-i təhsil sahəsində həyata keçirilir. 2015-2020-ci illər üçün nəzərdə tutulmuş Strateji İnkişaf Planında aşağıdakı strateji məqsədlər müəyyən olunub: 1) inkişaf edən ölkənin təhsilli pedaqoji və elmi-pedaqoji mütəxəssislərə olan ehtiyacını ödəmək, və 2) ADPU-nun beynəlxalq tələblərə cavab verən pedaqoji, elmi-pedaqoji kadrların hazırlanması, yenidən hazırlanması və ixtisasını artırması sahəsində mərkəzə çevrilməsi və səmərəli fəaliyyətinin təmin edilməsi. Lakin sahə səfəri zamanı ekspert qrupunda belə bir təəssürat yarandı ki, heç də bütün işçi heyət universitetdə baş verən proseslərdən xəbərdar deyil və bu məqsədlər istiqamətində çalışmırlar. Özünütəhlil hesabatında strateji planlaşdırmanın həyata keçiriləcəyi 10 sahə göstərilib ki, bu da təsdiq olunmuş Strateji İnkişaf Planı ilə müqayisədə fərqlidir. ADPU hazırda keçid mərhələsindədir. Universitetin yaxın keçmişdə müəyyən olunmuş prioritetləri Strateji İnkişaf Planında əksini tapmayıb. Təsdiq olunmuş inkişaf planı hazırkı vəziyyətlə səsləşmir və rektorluq yeni strateji plan işləyib hazırlamağı planlaşdırır. Hazırki Strateji Inkişaf Planı kifayət qədər aydın deyil. Burada məqsədlər qeyri-müəyyən şəkildə ifadə olunub və ölçülə bilən deyil. Yeni strateji planın hazırlanması zamanı prioritet olaraq əsas hədəfləri müəyyən etmək, daha az, lakin real məqsədlərin müəyyən edilməsi tövsiyə olunur. Universitetin İnkişaf Planı əmək bazarında baş verən dəyişikliklər və cəmiyyətin ehtiyacları nəzərə alınaraq işlənib hazırlanmalıdır. Sahə səfəri zamanı sosial tərəfdaşlar bildirdilər ki, ADPU daha çox yeni tədris metodlarının işlənib hazırlanması və onların real məktəb mühitində sınaqdan keçirilməsinə diqqət ayırmalıdır. Strateji planlarda pedaqoji elmlər və müəllim hazırlığı daha aydın şəkildə vurğulanmalıdır. Ümumilikdə, ölkədə ən böyük pedaqoji müəssisə olaraq universitetin missiyası kifayət qədər güclü formalaşdırılmayıb və işçi heyət bu barədə kifayət qədər məlumatlı deyil. Pedaqoji universitet olaraq müəssisənin missiya bəyannaməsi tələbələr, professor-müəllim heyəti və qeyri professor-müəllim heyətinin iştirakı ilə gücləndirilməli və geniş şəkildə xarici maraqlı tərəflərlərin diqqətinə çatdırılmalıdır. Ekspert qrupunun sahə səfərindən öncə də bildiyi kimi, universitetdə heç bir qısa və orta müddətli fəaliyyət planları mövcud deyil. Lakin sahə səfəri zamanı İnsan resursları şöbəsinin müdiri işçi heyətlə bağlı fəaliyyət planının olduğunu bildirdi. Əsas sahələrdə (məs., elmi tədqiqat, tədris, işçi heyət) başlıca problemlər əsas götürülərək, təxirəsalınmaz surətdə prioritetlər müəyyən olunmalı və aydın göstəricilərin əks olunduğu konkret real fəaliyyət planı (qısa və orta müddətli) hazırlanmalı, icra olunmalı və illik olaraq monitorinq aparılmalıdır. Beynəlmilləşmə universitetin inkişafı üçün ilkin şərt olduğundan bu məsələ üzrə ayrıca fəaliyyət planının (ən azı 3-5 illik) olması və bu planın icrası üçün müvafiq resursların ayrılması faydalı olardı. Konkret fəaliyyətlərin icrası ilə məşğul olacaq şəxslərin vəzifə və öhdəlikləri aydın şəkildə müəyyən edilməlidir. Istisnasız olaraq bütün universitet nümayəndələri maliyyə vəsaitinin məhdud və bəzən də kifayət qədər olmadığını bildirdilər ki, bu da müəssisənin düzgün istiqamətdə inkişafına mane olur. Misal üçün, büdcədən bütün saxlanma xərcləri çıxarıldıqdan sonra qalan büdcənin 97%-i maaşların ödənilməsinə sərf olunur. Bu o deməkdir ki, hər hansı bir inkişaf tədbirləri üçün heç bir vəsait qalmır. Maliyyə resurslarının ayrılmasında mütləq şəkildə balansın pozulması faktı mövcuddur ki, bu da mütəxəssislər tərəfindən təhlil oluna bilər. Maliyyə resursları ilə yanaşı insan resursları da inkişaf prosesində mühüm əhəmiyyətə malikdir. Professor-müəllim heyətinin orta yaş həddi yüksəkdir (özünütəhlil hesabatına əsasən, bu, 65-dir) və müəllim hazırlığı ilə birbaşa bağlı olan bəzi sahələrdə mütəxəssis çatışmamazlığı mövcuddur. Ekspert qrupu universitet rəhbərliyi tərəfindən yeni işəqəbul prosesinin həyata keçirilməsini və xaricdə və eləcə də məktəbdə müəllim kimi iş təcrübəsinə malik səriştəli namizədlərin cəlb edilməsi ilə bağlı təşəbbüsünü təqdir edir. Hesabatdan məlum olur ki, universitet mövcud infrastrukturu yeniləmək üçün kifayət qədər resurslara malik deyil. Lakin inkişaf strategiyasında tələb olunan vəsaitin necə cəlb olunacağı qeyd olunmur. Müasir müəllim hazırlığı prosesində müvafiq laboratoriyalar, kitabxana, məlumat bazasına çıxış imkanı və s. mühüm əhəmiyyət daşıyır. Bu baxımdan inkişaf strategiyasında bu tələb nəzərə alınmalı və prioritetləşdirilməlidir. Sahə səfəri zamanı xarici resursların cəlb edilməsi məqsədilə universitet rəhbərliyinə dəstəyin mövcudluğu qeyd olundu. Universitetin inkişafının dəstəklənməsi məqsədilə dövlətdən vəsaitin cəlb edilməsi üzrə geniş imkanlar mövcuddur ki, bu vəsait universitet daxilində aparılan elmi tədqiqat işlərinə yönləndirilə bilər. Bu vəsait eləcə də Elm Fondundan da cəlb oluna bilər. Məhdud resursların hal-hazırda mövcud olan resurslarla (həm insan, həm də maliyyə resursları) idarə olunması yenidən qiymətləndirilməli və prioritet sahələrə doğru yönləndirilməlidir. Professor-müəllim heyəti, tələbələr və işəgötürənlərlə görüşlər zamanı ekspert qrupu belə bir qənaətə gəldi ki, strateji planlaşdırmada iştirak çox məhduddur. Strateji İnkişaf Planının Elmi Şura tərəfindən təsdiq olunmasına baxmayaraq sahə səfəri zamanı məlum oldu ki, Şuranın bəzi üzvləri bu barədə xəbərdar deyillər və bu sənəd formal olaraq təsdiqlənib və Şuranın üzvləri onun işlnənib hazırlanmasında iştirak etməyiblər. Buna baxmayaraq müsahibələr zamanı tələbələr hazırki rəhbərliyin açıq olduğunu və onlara hər zaman dəstək göstərməyə hazır olduğunu və gələcəkdə daha böyük dəyişikliklərin baş verəcəyinə inandıqlarını bildirdilər. Özünütəhlil hesabatında xarici maraqlı tərəflərin cəlb olunması məsələsinə tənqidi yanaşılmış və bu sahənin təkmilləşdirilməli olduğu qeyd olunmuşdu. Sahə səfəri zamanı ali rəhbərlik ilə keçirilən görüşdə qeyd olundu ki, orta məktəblərin direktorları hədəflərin müəyyən edilməsi və Azərbaycan müəllim hazırlığının keyfiyyətinin yüksəldilməsində mühüm tərəfdaşlar qismində çıxış edirlər. Xarici maraqlı tərəflərlə ilkin müzakirələr aparılıb və həm universitet rəhbərliyi, həm də onun tərəfdaşları tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Bir çox xarici tərəfdaşlar ADPU tərəfindən təşkil olunan müxtəlif növ tədbirlərə dəvət olunduqlarını bildirsələr də, onlardan fəal şəkildə iştirak, müzakirə və ya rəyin bildirilməsi hələ ki tələb olunmur. Xarici tərəfdaşlar universitetin rəhbərliyi tərəfindən onların universitetdə gedən proseslərdə iştirak səviyyəsinə dəyişiklik edildiyini vurğuladılar. Belə ki, xarici tərəfdaşlardan müəllim hazırlığının necə təkmilləşdirilməsi ilə bağlı dəyirmi masalarda və müxtəlif növ müzakirələrdə iştirak etmək, tələbələrin məktəblərdə keçəcəkləri təcrübəyə necə hazırlaşmalı olduqları ilə bağlı rəy bildirmələri xahiş olunub. Haz-hazırda sürətli və kifayət qədər böyük dəyişikliklər baş verməkdədir. Açıq mühitin yaradılmasına və bütün maraqlı tərəflərin cəlb olunmasına böyük ehtiyac vardır. Müvafiq tərəfləri məlumatlandırmaq və cəlb etmək üçün müxtəlif forum, müzakirə, konfranslar və kitabçalardan istifadə olunmalıdır. Universitet daxilində proseslərin monitorinqini aparmaq üçün prosedurlar mövcud deyil. Sahə səfəri zamanı müxtəlif qruplar əldə etdikləri nailiyyətləri hansı yolla qiymətləndirdiklərini izah edə bilmədilər. Bundan başqa, Strateji İnkişaf Planında konkret göstəricilər əksini tapmayıb. Prioritet hesab olunan sahələrdə inkişafı və mümkün geriləməni izləmək üçün məlumatlar sistematik olaraq toplanmalı və təhlil edilməlidir (məs., elmi nəşrlərin sayı və professor və müəllim heyətinin hər bir üzvünə düşən xarici maliyyənin həcmi; məzunların məşğulluq səviyyəsi; universitetdə və universitetdən kənardakı müxtəlif tərəflərin universitetdəki proseslər və idarəetmə barədə rəylərinin öyrənilməsi, və s.) ADPU-nun missiyası, gələcək hədəfləri və məqsədləri ictimaiyyətə aydın şəkildə çatdırılmır. Müxtəlif məsələlər mətbuatda əksini tapmır. Missiya və İnkişaf Strategiyası yeniləndikdən sonra xarici kommunikasiya planı yaradılmalı və həyata keçirilməlidir. Yenilənmiş strategiya universitetin öz brendini yeniləməsini (loqo, internet səhifəsi, şüar, brend kitabçası, və s.) labüd edəcəkdir. Güclü tərəflər/öncül praktikalar ● Universitet rəhbərliyi həm idarəetmə, həm də proqramlar sahəsində dəyişiklik etməkdə çox qərarlıdır. ● Açıq müzakirələr və müzakirələrə cəlb olunma mədəniyyəti artıq formalaşmaqdadır. Tələbələrin, işçi heyətin və xarici tərəfdaşların cəlb olunmasında bir sıra qabaqcıl praktikalar mövcuddur. Tövsiyələr ● Pedaqoji universitet olaraq missiya bəyannaməsi işlənib hazırlanmalı və tələbələr, professor-müəllim heyəti və bütün digər heyət üzvlərinin iştirakı ilə gücləndirilməli və geniş şəkildə xarici maraqlı tərəflərin diqqətinə çatdırılmalıdır. ● İnkişaf Planında əks olunan hədəflər real və ölçülə bilən olmalı və hər il monitorinq aparılmalıdır. ● Əsas sahələrdə başlıca problemlər nəzərə alınmaqla (məs., elmi tədqiqat, tədris və işçi heyət) prioritetlər təxirəsalınmaz surətdə müəyyən edilməli və aydın göstəricilərin əks olunduğu konkret və real fəaliyyət planı (qısa və orta müddətli) hazırlanaraq icra olunmalıdır. Artıq mövcud olan resurslar (həm insan, həm maliyyə resursları) yenidən qiymətləndirilməli və bu prioritet sahələrə doğru yönləndirilməlidir. ● Prioritet hesab olunan sahələrdə inkişafı və mümkün geriləməni izləmək üçün məlumatlar sistematik olaraq toplanmalı və təhlil edilməlidir (məs., elmi nəşrlərin sayı və professor-müəllim heyətinin hər bir üzvünə düşən xarici maliyyənin həcmi; məzunların məşğulluq səviyyəsi; universitetdə və universitetdən kənardakı müxtəlif tərəflərin universitetdəki proseslər və idarəetmə barədə rəylərinin öyrənilməsi, və s.) ● Universitetdə gedən planlaşdırma, qərarvermə, icra və monitorinq proseslərinin müxtəlif aspektlərinə görə hansı tərəflərin cavabdeh olacağına aydınlıq gətirilməsi tövsiyə olunur. ● Universitet daxilində bütün tərəflər (tələbələr, professor-müəllim heyəti və digər heyət üzvləri) üçün açıq və inkluziv mühitin yaradılması üçün xarici kommunikasiya tədbirləri hazırlanmalı və həyata keçirilməlidir. ● Universitetin brendi yenilənməlidir (loqo, internet səhifəsi, şüar, brend kitabçası, və s.)

2 İDARƏETMƏ
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam uyğundur	Tələblərə əsasən uyğundur	Tələblərə qismən uyğundur	x	Tələblərə uyğun deyil
Tələblər: ▪ Müəssisənin idarəetmə strukturu inkişaf strategiyasında əksini tapan institusional hədəflərin əldə edilməsinə şərait yaradır. ▪ Struktur vahidlərinin (Elmi Şura, kafedra və digərləri) hüquq və vəzifələri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib və verilən qərarlar səmərəli şəkildə həyata keçirilir. ▪ Rəhbər vəzifələri tutan işçi heyət müvafiq kvalifikasiyalara malikdir, onların hüquq və vəzifələri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; müəssisə onların rəhbərlik bacarıqlarının və səriştələrinin inkişaf etdirilməsini dəstəkləyir. ▪ Müəssisə daxilində maliyyə resurslarının ayrılması müəssisənin inkişaf strategiyasının (o cümlədən qısa və/və ya ortamüddətli planların) həyata keçirilməsini dəstəkləyir. ▪ Ali təhsil müəssisənin struktur vahidləri arasında qarşılıqlı və işlək əlaqələr (daxili əməkdaşlıq) mövcuddur və onlar digər müəssisələr və təşkilatlarla (xarici əməkdaşlıq) əməkdaşlıq edirlər. ▪ Rəhbərlik, professor-müəllim heyəti və tələbələr arasındakı daxili kommunikasiya (formal və qeyri formal) məqsədyönlü və səmərəlidir. ▪ Daxili keyfiyyət təminatı sistemi (o cümlədən monitorinq, təhlil, qiymətləndirmə və proqnozlaşdırma) müəssisənin streteji idarəetməsini dəstəkləyir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar ADPU-nun özünütəhlil hesabatında universitet rəhbərliyinin üzləşdiyi problem və çətinliklər açıq şəkildə təsvir olunub və hesabatda özünü-tənqidi yanaşma geniş şəkildə əksini tapıb. Beləliklə, hesabatın bu hissəsində ekspert qrupu tərəfindən özünütəhlil hesabatında artıq müəyyən qədər əksini tapmış məsələlər müzakirə olunur. Universitet tərəfindən təkmilləşdirilməli olan bir çox sahələr qeyd edilib və bu sahələrin əksəriyyəti özünü-təhlil hesabatında da sadalanıb. Özünü-təhlil hesabatı və müsahibələrə əsasən, universitetin idarəetmə strukturu müasir təhsil idarəetmə tələblərinə cavab vermir. Müəssisə idarəetmə sistemi, struktur və prosedurlar baxımından hansı sahələrin təkmilləşdirilməli olduğu barədə məlumatlıdır və bu sahələrin inkişafı məqsədilə hədəfləri müəyyən edib. Universitet onun strukturunun təhsil və elmi-tədqiqat sahəsində müasir tələbləri yerinə yetirmək üçün əlverişli olmadığından tam xəbərdardır. Elmi Şuranın rolu aydınlaşdırılmalıdır. 48 üzvdən ibarət olan bu qurum ADPU-da ən ali qərarverici orqandır. Bu qurumun bu qədər geniş olması onun inzibati və tədris məsələlərində səmərəli və məsuliyyətli qərarverici orqan olmasına mane olur. Şura müxtəlif növ öhdəliklərə malikdir və onun tərkibi bütün öhdəliklərin icrası üçün əlverişli deyil. ADPU-da idarəetmə ali təhsil müəssisələrinin normativ-hüquqi bazasına Təhsil Nazirliyi tərəfindən yenidən baxılması və yenilənməsi prosesi çərçivəsində yenidən baxılmalı olan qayda və qanunlarla həyata keçirilir. Hal-hazırda Elmi Şura həm inzibati, həm də tədris sahələri ilə bağlı məsələləri həll edir. Bu iki məsələ ayrı-ayrılıqda icra oluna və iki müxtəlif orqan yaradıla bilər: inzibati məsələlər üzrə məsul və tədris məsələləri üzrə məsul iki ayrı orqan. Hər iki orqan az sayda üzvdən təşkil oluna bilər ki, bu da hər iki orqanın üzvlərinin onların işində daha fəal iştirakına şərait yarada bilər. Universitet baxılması məqsədilə Təhsil Nazirliyinə aktiv şəkildə təkliflər verə bilər. Misal üçün, Strateji İnkişaf Planı Elmi Şura tərəfindən təsdiq olunub. Lakin müsahibələrdən bəlli olur ki, Elmi Şuranın üzvləri Şuranın (və yaxud onların özlərinin) planların reallığa uyğun hazırlanmasındakı rolundan, planların necə həyata keçiriləcəyi və icrasına necə nəzarət olunacağı barədə tam olaraq məlumatlı deyillər. İnkişaf planında inkişaf məsələləri ilə bağlı heç bir vəzifə və öhdəlikər müəyyən olunmayıb. Universitetin strukturu dağınıq xarakter daşıyır və xüsusilə maliyyə sahəsindəki idaretmə sistemi mərkəzləşdirilib. Idarəetmə və maliyyə məsələləri sahəsində idrəetmə elə bir formada mərkəzləşdirilib ki, bu, əməkdaşların idarəetmə məsələlərində rolunu zəiflədə bilər. Struktur vahidlərinin rəhbərləri (kafedra müdirləri və dekanlar) idaretmə prosesində iştirak etmirlər. Özünütəhlil hesabatı və aparılan müsabihələrə əsasən, işçi heyət üçün idarəetmə sahəsində demək olar ki, təlim keçirilmir. Müəssisənin dağınıq strukturu, idarəetmə bacarıqlarının olmaması, eləcə də məsul şəxslərin müvafiq idarəetmə kvalifikasiyalarına malik olmaması hazırki vəziyyətdə desentralizasiya prosesinin həyata keçirilməsinə imkan vermir. Universitet daxilində struktur və idarəetmə islahatlarına və idarəetmə sahəsində vəzifə və öhdəliklərin aydın şəkildə müəyyən edilməsinə ehtiyac vardır. Lakin, hazırkı normativ-hüquqi baza dəyişikliklərin həyata keçirilməsinə imkan vermir. Universitetə səfər zamanı rektor vurğuladı ki, idarəetmə məsələlərinə cavabdeh olan şəxslərə daha çox öhdəliklər verilməli və bu yolla onların inkişafı və şəxsi təşəbbüslə çıxış etmələri dəstəklənməlidir. Özünütəhlil hesabatına əsasən, ADPU daxilində maliyyə resurslarının ayrılması müəssisənin inkişaf strategiyasını dəstəkləmir. Universitet artıq maliyyə və resursların ayrılması ilə bağlı məqsədlərini müəyyənləşdirib. Buraya işçi heyətin optimallaşdırıması da daxildir. Özünütəhlil hesabatı və müsahibələrə əsasən, universitetdə daxili əməkdaşlıq və iş bölgüsü zəifdir. Universitet daxilində çoxlu sayda struktur vahidləri mövcuddur və işlənib hazırlanma, planlaşdırma və icra, eləcə də icraya nəzarət vasitələri ilə faktiki resurslar üst-üstə düşmür. Işçi heyət və tələbələrin bu kimi proseslərə cəlb olunma səviyyəsi çox aşağıdır. Ayrı-ayrı struktur vahidləri (fakültə, laboratoriyalar) hər hansı nəticə əldə etmək imkanlarının olmaması səbəbindən inkişaf məsələlərində geniş şəkildə iştirak edə bilməzlər. Lakin, tələbələr rektor və onun komandası ilə birbaşa əlaqə saxlamaq kimi yaxın zamanlar yaradılmış imkanını yüksək qiymətləndirdilər. Özünütəhlil hesabatına əsasən, ADPU təhsildə keyfiyyətin təminatı üzrə artıq tədbirlər görməyə başlamışdır. Mühüm dəyişikliklərlə bağlı artıq təşəbbüslər irəli sürülüb və İmtahan, Monitorinq və Qiymətləndirmə şöbəsi yaradılıb. Şöbə keyfiyyət təminatına dair yeni fəaliyyət planı hazırlayaraq həyata keçirir və onun icrasına nəzarət edir. Lakin, maraqlılıq, cəlb olunma və stabillik baxımından ümumilikdə keyfiyyət mədəniyyəti hələ ki inkişaf etməyib. Güclü tərəflər/öncül praktikalar ● Universitet onun strukturunun təhsil və elmi tədqiqat sahəsində müasir tələblərə cavab vermək üçün əlverişli olmadığı barədə tam xəbərdardır. Universitet ümumi struktur və idarəetmə sistemində çatışmamazlıqların olmasını etiraf edir və universitetin struktur və idarəetməsində dəyişikliklərin həyata keçirilməsi istiqamətində istəyin olması açıq-aydın görünür və rəhbərlik yeni ideyaları dəstəkləməkdədir. ● ADPU-nun özünütəhlil hesabatında problemlər və çətinliklər aydın şəkildə göstərilib və hesabatda özünütənqidi yanaşma geniş şəkildə əksini tapıb. İdarəetmə sahəsində və prosedurlarla bağlı təkmilləşdirilməli olan bir çox məsələlər universitetin özü tərəfndən təsdiqlənib və bu kimi məsələlərin əksəriyyəti özünütəhlil hesabatında da əksini tapıb. Tövsiyələr ● Universitet struktur vahidlərinin vəzifələri və sayını yenidən nəzərdən keçirməli və tədris və elmi tədqiqatın inteqrasiya edilməsi məqsədilə strukturunu yenidən qurmalıdır. ● Elmi Şuranın rolu aydınlaşdırılmalıdır. İdarəetmə, tədris və elmi tədqiqat məsələləri üzrə müxtəlif orqanlar yaradıla bilər. ● İdarəetməyə cavabdeh olan şəxslər təlim kursları, digər oxşar müəssisələrdə həmkarların təcrübəsini öyrənilməsi və s. yollarla öz idarəetmə sahəsindəki səriştələrini inkişaf etdirməlidirlər. ● Müntəzəm monitorinq və rəybildirmə sistemi işlənib hazırlanmalı və illik fəaliyyət planları ötən ilin nəticələri nəzərə alınmaqla tərtib edilməlidir.

3 İNSAN RESURSLARI
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · İşçi heyətin hüquq və vəzifələri eləcə də tələb olunan kvalifikasiyalar tutduqları vəzifəyə uyğun (məs., iş təsviri) müəyyənləşdirilib. İşəgötürmə prosesi şəffafdır. · Tamştatlı professor-müəllim heyətinin sayı milli tələblərə uyğundur. · Tamştatlı professor-müəllim heyətinin yaşa və kvalifikasiyalara əsasən paylanılması müəyyən sahə üzrə təhsilin dayanaqlılılğına yardım edir. · Ali təhsil müəssisəsindəprofessor-müəllim heyətinin tədris fəaliyyətinin (keyfiyyət və peşəkarlıq) monitorinqini və qiymətləndirilməsini həyata keçirmək üçün mexanizm mövcuddur. · Ali təhsil müəssisəsində tədris-köməkçi heyət normativ-hüquqi tələblərə (sayı, ixtisası və s.) uyğundur; · Müəssisə akademik işçi heyətin peşəkar və tədris bacarıqlarını müntəzəm olaraq artırmalarını monitorinq edir, dəstəkləyir və təşviq edir. · Akademik heyət beynəlxalq mübadilə proqramlarında, layihələrdə və konfranslarda iştirak edir. · Müəssisədə İR inkişaf etdirilməsi (o cümlədən motivasiya edilməsi) sistemi tətbiq edilir. Professor-müəllim heyətinin işinin qiymətləndirilməsi zamanı onların tədrisinin və tədqiqatının keyfiyyəti, o cümlədən tədris və tədqiqat bacarıqlarının inkişaf etdirmələri və beynəlxalq mobillikləri nəzərə alınır..
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar ATM-in işəgötürmə qaydaları dövlət qanunlarına əsaslanır. ÖH-ə əsasən, heyət üzvlərinin hüquq və vəzifələri, eləcə də tələb olunan kvalifikasiyalar vəzifəyə uyğun müəyyənləşdirilir. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi iş təsvirlərini hazırlayır və bu, işçi heyət üçün kifayət qədər rəsmidir. ÖH-də qeyd olunur ki, yeni işəgötürmə mexanizmləri işlənib hazırlanmalıdır və akademik heyətin seçilməsi üçün xüsusi meyarların hazırlanması vacibdir. Sahə səfəri zamanı yeni işəgötürmə sistemi tətbiq olundu. Müraciətçilərin sənədlərini aldıqdan sonra onlar rəsmi tələblərə əsasən qiymətləndirilir. Müraciətçinin müasir tədris metodlarından istifadə etməyi bacardığından əmin olmaq üçün onlardan açıq dərslər keçmək xahiş olunur. Bundan sonra müsahibə baş tutur. Bu sistem həvəsli və yeni tədris və təlim paradiqmasını həyata keçirməyi bacaran yeni işçi heyəti tapmağa imkan verir. Ekspert qrupu tədris kompetensiyalarının qiymətləndirilməsi vasitəsilə yeni akademik heyətin işə götürülməsi təşəbbüsünü alqışlayır. ÖH-də qeyd olunur ki, tam ştatlı müəllim-professor heyətinin kvalifikasiyalara əsasən paylanılması müəyyən təhsil sahələrində dayanıqlılığı asanlaşdırsa da, müəllim-professor heyətinin ixtisaslarla bağlı məşğulluğunda fərqlər vardır. Sahə səfəri zamanı rektor qeyd etdi ki, iki təhsil müəssisəsinin birləşdirilməsindən sonra işçi heyətin sayı 1600-ə çatdı. Strateji plan işçi heyətin sayının optimallaşdırılmasıdır və artıq bu il işçi heyətin sayı 200 nəfər azalacaq. Yenilənmiş strateji planın təsdiqlənməsindən sonra işçi heyətin sayının optimallaşdırılması davam etməlidir. Eləcə də müəyyən sahələrə diqqət yetirməyin vacib olduğunu nəzərdə saxlamaq lazımdır (məsələn, təhsil elmləri üzrə kompetensiyanı artırmaq) və bu sahələrdə yeni işçi heyətinin işə götürülməsi zəruridir. ÖH-də qeyd olunur ki, müəllim-professor heyətinin orta yaşı 65-dən yuxarıdır. Bu məsələ sahə səfəri zamanı bir neçə dəfə tələbələr, məzunlar və ali rəhbərlik tərəfindən qaldırılıb. Rektor üzləşdikləri problemi anlayır və bu səbəbdən yeni nəsil akademik heyətin işə götürülməsi üçün yeni mexanizmin tətbiqinə başlayıb. Müəllim-professor heyəti ilə bağlı çətinlik yaradan digər aspekt onların tədris kompetensiyaları ilə bağlıdır, məsələn, fəal tədris metodlarından, İKT-dən və tədqiqat potensiallarından istifadə etməklə Azərbaycan təhsil sistemində tələbələrə əsaslanan metodların tətbiqini dəstəkləmək məqsədi ilə real dərs şəraitində eksperimentlərin aparılıması. Eləcə də müəllim-professor heyətinin ingilis dili bacarıqları/biliyi yaxşılaşdırılmalıdır. ÖH-ə əsasən, müəllim heyətinin mühazirələrin müntəzəm olaraq monitorinq edilir, lakin müasir təlim prinsipləri və qiymətləndirmənin təşkili üzrə meyarlar baxımından bu mühazirələrin səviyyəsi aşağıdır. ÖH-də qeyd olunur ki, işçi heyətin yeni reytinq sistemi gələcəkdə daxili keyfiyyət təminatı və heyətin inkişafının dəstəklənməsi üçün istifadə olunacaq. Qrup bu təşəbbüsü alqışlayır, helə ki, bu mexanizm fakültədə şəffaf təlim mühitinin yaranmasını dəstəkləyəcək. Akademik heyətin daxili rəytoplama sistemi (bir-birlərinin dərslərini müşahidə etmək, həmkrarlarını müşahidə, rəyvermə və s.) akademik heyətin inkişafını yaxşılaşdırmaq üçün istifadə oluna bilər. Akademik heyətin xaricdə praktika proqramlarında iştirakı üçün əlavə resurslar tədrisə yanaşmada dəyişikliklərin dəstəklənməsinin səmərəli həllidir. ÖH-ə əsasən, akademik heyətin peşəkar və tədris bacarıqlarının davamlı inkişafının monitorinqi təkmilləşdirilməli sahələrdən biri kimi vurğulanmalıdır. Təhsilə dəstək xidmətlərinin nümayəndələri ilə görüş zamanı qeyd olundu ki, tələbələrdən yeni rəytoplama sistemi işə salınıb. Tələbələr hər semestrin sonunda rəy verəcəklər. Bu çox vacib təşəbbüsdür və tədris prosesində dəyişikliyə töhfə verir və müəllim heyətinə tədris kompetensiyalarını inkişaf etdirməyə ruhlandırır. Eyni zamanda, rəy toplama sistemi kağız üzrəində aparılır. Tövsiyə edirik ki, rəyin toplanılması üzrə elektron sistem yaradılsın və rəylər əsasında açıq müzakirələr təşkil olunsun. Reytinqdən əlavə, motivasiya sistemi qəbul olunmalıdır. Sahə səfəri zamanı qrup aşkarladı ki, rəhbərlik və digər həmkarlar tərəfindən tanınma yoxdur. Əmək haqlarının diferensasiyası, tərif, xarici müübadilə proqramlarında iştirak imkanları, ilin ən innovativ müəlliminin seçilməsi və s. tədbirlərin daxil olduğu motivasiya sistemi qurmaq tövsiyə olunur. Eləcə də heyətin motivasiyasının artırılması və əməkdaşlıq mühiti yaratmaq məqsədi ilə yaxın əməkdaşlıq metodlarından istifadə ediıməlidir. Məsələn, bir-birinin dərsində iştirak, beynəlxalq təcrübənin paylaşılması və hər kəsin tədqiqat işini təqdim edə biləcəyi tədqiqat seminarlarının aparılması. Şəxsi tədris kompetensiyaları (ümumilikdə, işi) barədə açıq müzakirənin aparılması işçi heyətə tədris metodlarını yaxşılaşdırmağa və əlavə inkişaf etməyə ruhlandırır. ÖH-ə əsasən, tədris-köməkçi heyətin sayı və kvalifikasiyaları tələblərə cavab vermir və yeni mexanizm hazırlanır. 300 tələbəyə adətən bir tyutor təhkim olunur. Bütün tyutorlar tələbələrlə işin təşkili və onlara məsləhətin verilməsi üzrə xüsusi təlim keçiblər. Eyni zamanda, tyutor və tələbələr arasındakı kommunikasiya əsasən üz-üzə baş verir. Tələbələr qeyd edir ki, mümkün qədər tez elektron kommunikasiya yaradılmalıdır (materialların, məlumatların paylaşılması və s.). Tyutorların işi monitorinq edilməlidir və tələbələrdən rəytoplama sisteminə tyutorların təmin etdiyi dəstək xidmətlərinə dair suallar daxil edilə bilər. Elmi laboratoriyalar və laboratoriyaların dəstək işçiləri ilə bağlı optimal strukturun və funksiyaların yenidən nəzərdən keçirilməsi və yaradılması üzrə iş aparılmalıdır. ÖH-ə əsasən, müəllim heyətinin mühazirələri müntəzəm olaraq monitorinq edilir və tədris kompetensiyalarının səviyyəsini artırmaq üçün kurslar vardır. Sahə səfəri zamanı müəllim heyətinin tədris kompetensiyalarını yaxşılaşdırmaq ehtiyacına bir neçə dəfə toxunuldu. Universitet bununla bağlı fəaliyyət planı hazırlayır. Gənc mütəxəssislər kimi doktorantura tələbələri və magistratura tələbələri yaşlı müəllim heyətinə tədrisdə yardım etmək üçün cəlb edilməli və tədris kompetensiyalarını inkişaf etdirməlidirlər. Gənc həmkarlar adətən müasir metodlarının, o cümlədən İKT-nin tədris-təlim prosesində istifadəsinə daha çox meyllidirlər, onların ingilis dili bacarıqları daha yaxşıdır və elektron tədris materiallarından istifadə etməyə hazırdırlar. ÖH-ə əsasən, heyət üzvləri beynəlxalq proqramlarda əv layihələrdə iştirka edirlər, lakin belə nümunələr azdır və beynəlxalq şəbəkələrdə iştiraka həvəs əksər hallarda yaş qrupundan asılıdır. Beynəlxalq şəbəkələrdə iştirak reytinq və ya motivasiya sisteminin bir meyarı ola bilər və əməkdaşlar beynəlmiləlləşmədə fəal iştirakına görə tanına (təriflənə) bilər. Hal-hazırda, Strateji İnkişaf Planı beynəlmiləlləşmə sahəsində müştərək akademik proqramlar, beynəlxalq elmi layihələr, tələbə və heyətin mobilliyinin arıtırlması kimi çox iddialı hədəflər qoyur. Bununla belə, beynəlmiləlləşmə üçün müvafiq resurslar və yardımçı tədbirlər mövcud deyildir və planlar realistik deyildir. Konkret hədəflərin qoyulması və resursların ayrılması əməkdaşlara beynəlmiləlləşmə və beynəlxalq əməkdaşlıq üzrə məsuliyyət götürməyə ruhlandırır. Sahə səfəri zamanı ali rəhbərlik layihələrin yazılmasının dəstəklənməsi fikrini səsləndirdi. Qrup bu fikri alqışlayır və prioritetlərin qoyulmasını tövsiyə edir (müəllim hazırlığı ilə bağlı təcili təkmilləşdirmə tələbə olunan sahələrdə) və spesifik sahənin təkmilləşdirilməsi üçün resurslar ayrılmalıdır. İR inkişafı üzrə yeni təyin olunmuş menecer artıq konkret addımların atıldığını qeyd etdi. Sahə səfəri zamanı İR inkişafı üzrə menecer qeyd etdi ki, İR inkişafı üzrə plan mövcuddur, lakin qrupun planı nəzərədən keçirmək üçün təqdim edilməsi xahişinə baxmayaraq əlavə məlumat təqdim olunmadı. Güclü tərəflər/öncül praktikalar ● Ali rəhbərliyin yeni nəsil akademik heyətin işə cəlb olunması üzrə aydın baxışı ● Tələbələrin rəyinin toplanılması üçün mexanizmin yaradılması, yeni işəgötürmə sisteminin və reytinq sisteminin həyata keçirilməsi kimi bir çox yaxşı təşəbbüs hazırlıq mərhələsindədir ● İşçi heyətin optimallaşdırılması və yeni nəsil işçi heyətin işə cəlb olunması planları mövcuddur ● Peşəkar təlim kursları mövcuddur Tövsiyələr ● İşçi heyətin optimallaşdırılması davam etdirilməlidir, eləcə də bəzi sahələrə daha çox diqqət verməyin lazım olduğunu və bu sahələrdə yeni işçi heyətin işə qəbul edilməsinə hələ də ehtiyacın olduğunu nəzərdə saxlamaq lazımdır (məsələn, pedaqoqika). ● Akademk heyətin daxili rəytoplama sistemi (məsələn, bir-birinin dərslərini müşahidə etmək, rəy vermək və s.) akademik heyətin inkişafını artırmaq üçün istifadə edilə bilər. ● Akademik heyətin xaricdə praktika proqramlarında iştirakı üçün əlavə resurslar tədrisə yanaşmada dəyişikliklərin dəstəklənməsinin səmərəli həllidir. ● Əmək haqlarının diferensasiyası, tərif, xarici mübadilə proqramlarında iştirak imkanları, ilin ən innovativ müəlliminin seçilməsi və s. tədbirlərin daxil olduğu motivasiya sistemi qurmaq tövsiyə olunur. ● Tyutorların işi monitorinq edilməlidir və tələbələrdən rəytoplama sisteminə tyutorların təmin etdiyi dəstək xidmətlərinə dair suallar daxil edilə bilər. ● Elmi laboratoriyalar və laboratoriyaların dəstək işçiləri ilə bağlı optimal strukturun və funksiyaların yenidən nəzərdən keçirilməsi və yaradılması üzrə iş aparılmalıdır. ● Gənc mütəxəssislər İKT və ingilis dilindən istifadədə daha səriştəli və beynəlxalq şəbəkələrdə iştirakda daha fəal olduqlarından doktorantura tələbələri, magistratura tələbələri və gənc mütəxəsisslərin yaşlı müəllim heyətinə tədrisdə yardım etmək üçün cəlb edilərək tədris kompetensiyalarını inkişaf etdirmələri tövsiyə olunur. Belə əməkdaşlıq yeni nəslin əmək bazarına daha rahat keçidini dəstəkləyə bilər. ● Beynəlmiləlləşmə üzrə konkret hədəflər qoyulmalıdır, bu, əldə olunan müvəffəqiyyəti ölçməyə yardım edir və əməkdaşları Universitetin beynəlmiləlləşməsinə töhfə verməyə ruhlandırır. ● Müəllim hazırlığı ilə bağlı təcili təkmilləşdirmə tələb olunan sahələrdə prioritetlər müəyyənləşdirilməli və bu spesifik sahələrin təkmilləşdirilməsi üçün resurslar ayrılmalıdır.

4 TƏHSİL PROQRAMLARI
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Təhsil proqramları institusional strategiya, ali təhsil üzrə milli standartlar, cəmiyyətin, iqtisadiyyatın və əmək bazarının gözləntilərinə uyğun olan məqsədlərlə hazırlanıb. · Təhsil proqramının məzmunu ixtisas üzrə son tədqiqatlar nəzərə alınmaqla yenilənib. · Proqramların məqsədləri, nəzərdə tutulan təlim nəticələri və qəbul və məzun olmaq üçün zəruri olan tələblər aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; proqramı bitirdikdən sonra əldə olunacaq kvalifikasiya aydın şəkildə müəyyənləşdirilib, müvafiq tərəflərin diqqətinə çatdırılıb və MKÇ-nin müvafiq səviyyəsi ilə əlaqələndirilib. · Tələbənin dərs yükü AKTS-də müəyyənləşdirilib. · Praktika/stajkeçmə proqramın təlim nəticələrinin əldə edilməsinə kömək edir. · Tədris və təlim prosesində müasir tədris materiallarından, innovativ, yaradıcı və interaktiv metodlardan və təhsil texnologiyalarından istifadə edilir. · Təhsil proqramları müntəzəm olaraq monitorinq edilir və qiymətləndirilir; müvafiq maraqlı tərəflər (o cümlədən tələbələr) bu proseslərə cəlb edilir. ▪ Təhsil proqramlarının keyfiyyəti ilə bağlı məzunların məmnunluğu sorğu vasitəsilə yoxlanılır və sorğunun nəticələri təhlil edilir; nəticələr təhsil proqramlarının hazırlanması zamanı nəzərə alınır.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar ÖH-ə əsasən, təhsil proqramları milli standartlara, cəmiyyətin və iqtisadiyyatın gözləntilərinə və əmək bazarının ehtiyaclarına uyğun hazırlanır. Proqramlar eləcə də ECTS-də müəyyənləşdirilib. ÖH-də qeyd olunur ki, ADPU-dakı təlim prosesi dövlətin tənzimləyici sənədləri və Təhsil Nazirliyinin əmr və təlimatlarına uyğun təşkil olunur. Bununla belə, müsahibələr zamanı aşkarlandı ki, proqramın hazırlanması Təhsil Nazirliyi tərəfindən həddindən artıq tənzimlənir. Müəllim-professor heyəti və rəhbərlərlə müsahibələr belə təəssürat oyatdı ki, kurikulum səviyyəsində dəyişikliklər mümkün deyildir. Proqramların məzmunun yenidən formalaşdırılması üçün entuziazm aşağıdır. Resurs və fiziki təlim mühiti ehtiyacı təlim, tədris və tədqiqat paradiqmaları ilə bağlı istiqamətdə dəyişikliklərdən daha çox diqqət verilən məsələdir. Bununla belə, yeni fikirlərə malik gənc əməkdaşlara olan ehtiyac müsahibələrdə bir neçə dəfə toxunuldu. Məktəb direktorları ilə müsahibəyə əsasən ADPU məzunları və praktikantları kifayət qədər bilik və bacarıqlara malik deyillər. Ümumilikdə, işəgötürənlərin nümayəndələri məzunların peşəkar səviyyəsi ilə qane deyillər. Direktorlar eləcə də proqramların məzmununun köhnə olduğunu və orta məktəb kurikulumları və Universitet kurikulumları arasında fərq olduğunu bildirdilər. Əksər hallarda pedaqoji məsələlərdə Universitet məktəblərdən daha öndədir. Bu nəzər nöqtəsi ÖH-də olan bəyanatları - təhsil proqramları köhnəlmiş ənənəvi mövzulardan ibarətdir, real həyat bacarıqları və kompetensialar təmin etmir və ölkədə aparılan təhsil islahatlarını nəzərə almır - təsdiqləyir. Proqramların məqsədləri, gözlənilən təlim nəticələri, qəbul və bitirmə tələbləri aydın müəyyənləşdirilməyib. Ekspert qrupu aşkarladı ki, təhsil proqramları dövlət tərəfindən həddindən çox tənzimləir və bu, universitet daxilində tədris və təlim proseslərini təkmilləşdirmək üçün zəruri olan sahiblik hissini və öhdəliyi zəiflədir. Eyni zamanda, Universitet kurikulumların hazırlanmasının təkmilləşdirilməsi üçün ADPU-nun daxili keyfiyyət təminatı sistemini (məsələn, təhsil proqramları müntəzəm olaraq monitorinq edilməlidir) yaxşılaşdırmalı olduğu barədə məlumatlıdır. Proqramın məzmunu və tədrisi ilə bağlı cari vəziyyət bir çox şey yaxşılaşdırılmalıdır. Ekspert qrupunda belə təəssürat oyandı ki, təhsil məsələləri üzrə ADPU-nun ehtiyacı olduğu vahid keyfiyyət mədəniyyətidir və bu ortaq dəyərlərə, qarşılıqlı etimada və anlayışa əsaslanmalıdır. Həddindən artıq tənzimləmə akademik heyətin və tələbələrin təhsil proqramlarının hazırlanması, tədris və təlim prosesinin yaxşılaşdırılması istiqamətində səylərini passivləşdirə bilər. Beləliklə, universitet proqramın məzmunu və silabuslar üzərində müstəqilliyə malik olmalıdır və bu proses universitet daxilində keyfiyyət təminatı proseslərinin təkmilləşdirilməsi ilə eyni zamanda baş tutmalıdır. ADPU-da daxili keyfiyyət təminatı sistemi yaradılıb və sistemin qurulması ilə bağlı aydın təlimatlar vardır. Sistemin qurulması inkişaf planının yazılması və universitetin bütün heyəti üçün keyfiyyətin nədən ibarət olmasının qarşılıqlı sürətdə müəyyənləşdirilməsi ilə başlamalıdır və daha sonra onun həyata keçirilməsi üçün müfəssəl fəaliyyət planı hazırlanmalıdır. Keyfiyyət təminatı heç də həmişə nəzarət etmək demək deyil (dövlət tərəfindən və ya universitet rəhbərliyi tərəfindən həyata keçirilməsinə baxmayaraq), hər bir əməkdaşa təlimlər, inkişaf və dəstək verməklə keyfiyyətin inkişafına yol açmaqdır. Ümumi keyfiyyət mədəniyyətinin yaxşılaşdırılmasının bir hissəsi kimi Universitet ibtidai və orta məktəblərdə və ali təhsil səviyyəsində baş verən dəyişikliklər və tendensiyalarla bağlı geniş müzakirələrin aparılması üçün görüşlərin və forumların təşkilini nəzərdən keçirə bilər. Tələbələr və işəgötürənlərə əsasən, ADPU-dakı tədris materialları və metodologiyaları köhnəlib. Az sayda müəllimlər müasir materiallardan və dərsliklərdən istifadə edir. Müsahibələrə əsasən, bu məsələlər yaşlı müəllim-professor heyəti və akademik heyət üçün inkişaf və təlim proqramlarının çatışmamasından irəli gəlir. Tələbələr bildirir ki, pedaqoji təhsil əsasən nəzəriyyəyə əsaslanır. Müəllim hazırlığı sahəsindəki son tendensiyalar nəzəri fənləri və praktiki fəaliyyəti real iş şəraitində inteqrasiya etmək ehtiyacını vurğulayır. Tələbələrin fikirləri də vacibdir (məsələn, müəllim kompetensiyalarının inkişafının fərdi hədəfləri, praktika portfelinin saxlanılması, məktəblərdən və universitetdən rəhbərlik imkanları və s.). Təhsil proqramları müntəzəm olaraq monitorinq edilmir və maraqlı tərəflər kurikulumların hazırlanması prosesinə cəlb olunmur. Həddindən artıq tənzimlənən proses universitet icmasının prosesdə iştirakını da məhdudlaşdırır. Məzun məmnuniyyətini qiymətləndirmək üçün sorğu yoxdur, buna baxmayaraq Universitet üzvləri qeyd etdilər ki, yaxın gələcəkdə anonim sorğu hazırlanacaq və tələbələr arasında keçiriləcək. Ali rəhbərlik, eləcə də tələbələr və müəllim-professor heyəti ortaq fikir səsləndirdilər ki, praktikanın 3 və 4-cü kurslardan daha əvvəl başlaması proqramlarda əksini tapmalıdır. Praktika təhsil müddəti ərzində paylaşıla bilər. Təhsilin 5-ci həftəsindən müşahidəçi kimi başlaya və daha sonra uzun müddət müstəqil tədris apara bilərlər. Tədqiqat komponentləri təhsilə inteqrasiya oluna bilər. Beləliklə, tələbələr yeni tədris metodların/materiallarını sınaqdan keçirə və yeni yanaşmaların səmərəliliyini/istifadəsini qiymətləndirə bilərlər. Praktika müddəti də yenidən nəzərdən keçirilməli və bir aydan daha çox olmalıdır. Praktikantlar praktika keçdikləri təşkilatda texniki əməkdaş deyil, müəllim heyətinin tamhüquqlu üzvü kimi qəbul olunmalıdır. Tələbələr praktikalarında daha fəal rol oynamağa üstünlük verirlər. Proqramın məzmununu yaxşılaşdırmaq və yeniləmək üçün ADPU müxtəli mövzular üzrə (təhsil proqramlarının yenilənməsi, keyfiyyət təminat, keyfiyyət meyarlarının müəyyənləşdirilməsi, keyfiyyətin müəyyənləşdirilməsi və s.) seminarlar keçirə bilər ki, əməkdaşlıq mədəniyyəti formalaşsın. ÖH-ə əsasən, digər ali təhsil müəssisələri ilə mübadilə proqramları, Avropa standartlarına uyğun olan infrastrukturun yaradılması və mütəxəssis hazırlığında şəffaf və səmərəli metodlardan istifadə aşağı səviyyədədir. Beynəlxalq yeniliklər barədə məlumatlılığı artırmaq üçün ADPU digər universitetlərin təcrübəsinin öyrənilməsi məqsədi ilə işçi heyəti və tələbələr üçün seminarlar və tədris səfərləri təşkil edə bilər. ADPU eyni sahədə fəaliyyət göstərən ən yaxşı universitetlərlə müqayisəli təhlilin aparılmasından faydalana bilər. ÖH-ə və müsahibələrə əsasən tələbələrin və müəllimlərin akademik mobilliyi aşağıdır. ADPU az sayda beynəlxalq tərəfdaşlara malikdir və müəllim və tələbə mübadiləsi bir neçə ölkə və tərəfdaş universitet ilə məhdudlaşır. Beynəlmiləlləşmə üçün maliyyə lazımdır və universitet inkişaf üçün maliyyə vəsaitinin cəlb edilməsi məqsədi ilə fondlar və təşkilatlara əməkdaşlığı genişləndirməyi nəzərdən keçirə bilər. Avropa Komissiyasının ERASMUS+ və Horizon 2020 kimi layihələrində tədqiqat, potensialın artırılması, tələbələrin, heyətin və müəllimlərin mobilliyi üçün maliyyə mövcuddur. Fondlara Dünya Bankı, UNİCEF və ölkədə fəaliyyət göstərən səfirlikləri də aid etmək olar. Bu qrantların hamısına müraciət etmək potensialının yaradılması üçün universitet işçi heyətinə (işçi heyət ərizə prosesini eləcə də akademik işçi heyət üzvlərini koordinasiya edəcək) təkliflərin və ərizələrin yazılması üzrə təlimlər başlayıb. Güclü tərəflər/öncül praktikalar ● Universitetin müsahibələrdə iştirak edən maraqlı tərəfləri müəllim hazırlığı sahəsində hazırki tendensiyalar və dəyişikliklər barədə məlumatlıdırlar və pedaqoji təhsillə bağlı müzakirələrdə iştirak etməkdə maraqlıdırlar. ● ADPU təhsil proqramlarının, tədris metodlarının və köhnəlmiş tədris materiallarının məzmunu ilə bağlı bir çox problemi aşkarlayıb. ● ADPU təhsilin keyfiyyət təminatı üzrə ilk addımları atıb (tələbələrdən rəytoplama). Tövsiyələr ● Ali təhsil müəssisələrinə təhsilin məzmununu müstəqil olaraq yaratmalarına maneə olan tənzimləməyə əsaslanan proqram hazırlanmasını sərbəstləşdirmək lazımdır. Təhsil proqramları təlim nəticələrini əks etdirməlidir. Kvalifikasiyanın aydın əks olunması və çatdırılması təhsil proqramının məzmununun digər tələbidir. Kvalifikasiya Milli Kvalifikasiyalar Çərçivəsinin və Avropa Ali Təhsil Məkanının Kvalifikasiyalar Çərçivəsinin düzgün səviyyəsinə istinad edilməlidir. Universitet proqramlarını əsasən qaydalara deyil, tədqiqata, akademik standartlara və təhsil ehtiyaclarına əsasən hazırlamalıdır. ● Universitet proqramın məzmunu və silabuslar üzərində müstəqilliyə malik olmalıdır və bu proses universitet daxilində keyfiyyət təminatı proseslərinin təkmilləşdirilməsi ilə eyni zamanda baş tutmalıdır. Müstəqillik və məsuliyyətlə yanaşı akademik heyətə silabusların və təhsil proqramlarının hazırlanması istiqamətində təlimlər keçirilməlidir. ● Praktika məsələləri və müddəti yenidən nəzərdən keçirilməlidir, nəzəri fənlər və praktika inteqrasiya olunmalı və praktiki tapşırıqların real iş şəraitində yerinə yetirilməsi müəllim hazırlığının əvvəlindən başlamalıdır. ● ADPU müxtəlif mövzular üzrə (təhsil proqramlarının yenilənməsi, keyfiyyət təminatı, keyfiyyətin yüksəldilməsi və s.) birgə seminarların keçirilməsini nəzərdən keçirə bilər. Bu, müəllimlərin birgə işlədiyi əməkdaşlıq mədəniyyəti və vahid nöqteyi nəzər formalaşdıra bilər. ● Maraqlı tərəflərdən vaxtında və dəqiq rəyin toplanılması məqsədi ilə ADPU ibtidai və orta məktəblərdə və ali təhsil səviyyəsində baş verən dəyişikliklər və tendensiyalarla bağlı geniş müzakirələrin aparılması üçün görüşlər və forumlar təşkil edə bilər. ● Yeni tədris materiallarının hazırlanması, o cümlədən beynəlxalq məlumat bazalarından kitabların sifariş edilməsi və onların onlayn əlçatan edilməsi ehtiyacı vardır. ● ADPU eyni profilli xarici universitetlərə tədris səfərlərinin təşkilini və digər universitetlərin təcrübəsini öyrənmək məqsədi ilə ən yaxşı universitetlərlə müqayisəli təhlilin aparılmasını nəzərdən keçirə bilər. ● ADPU inkişaf üçün maliyyə vəsaitinin cəlb edilməsi məqsədi ilə fondlar və təşkilatlara əməkdaşlığı genişləndirməyi nəzərdən keçirə bilər.

5 TƏLƏBƏLƏR
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Tələbələrin hüquq və vəzifələri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; tələbələrin şikayətlərinin və təkliflərinin nəzərdən keçirilməsi üçün prosedurlar və imtahan nəticələri ilə bağlı appelyasiya mexanizmi mövcuddur. · Akademik saxtakarlığın aşkarlanması və qarşısının alınması (o cümlədən anti-plagiarizm mexanizmləri) üzrə sistem mövcuddur. · Tələbələr qərarverici qurumlarda eləcə də tələbə ittifaqları seçkilərində iştirak edirlər. · Tələblərin qiymətləndirilməsi obyektiv, düzgün və şəffadır və təlim nəticələrinin əldə edilməsini dəstəkləyir. · Tələbələrə çevik təlim imkanları ilə təmin edilir. Əvvəlki ali təhsil kvalifikasiyaları, xaricdə təhsil müddətdi və əvvəlki təlim tanınır. · Ali təhsil müəssisəsi tələbələrin beynəlxalq mobilliyini dəstəkləyir və tələbələrin beynəlxalq mobillikdə iştirakı artır. · Müəssisə tələbə kontingentinin beynəlmiləlləşdirilməsini dəstəkləmək üçün mexanizmlərə malikdir. · Məzunlar ixtisas sahələri üzrə əmək bazarında rəqabətədavamlıdırlar və müəssisə məzunlarının məşğulluğunu monitorinq edir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar ÖH-ə əsasən ADPU-da tələbələrin hüquq və məsuliyyətləri aydın şəkildə müəyyənləşdirilib; tələbələrin şikayət və təkliflərinə baxmaq üçün prosedurlar və imtahan nəticələrindən appelyasiyanın verilməsi mexanizmləri tətbiq olunur. ÖH-də eləcə də qeyd olunur ki, "İmtahanlar zamanı baş verə biləcək münaqişələri aradan qaldırmaq üçün ADPU-da Appelyasiya komissiyası yaradılır. Tələbə ona verilən qiymətdən razı olmadığı halda appelyasiya komissiyasının sədrinə əsaslandırılmış ərizə ilə müraciət edə bilər. Sədr tələbənin cavab blankının yenidən yoxlanılmasını təşkil edir. Bu sahədə yeni prosedurların işlənib hazırlanmasına ehtiyac vardır." Tələbələr şikayətlər və təkliflər prosesi barədə məlumatlıdırlar. Hər hansı çətinlik olduqda, onlar birbaşa fakültə dekanına və ya fakültə şurasına və ya rektora müraciət edə bilərlər. Məsələn, bu yaxınlarda tələbələr imtahan sisteminin dəyişdirilməsinə nail olublar (çoxcavablı suallardan yazılı cavab verilən suallara). ÖH-də Universitetin əldə etdiyi yeni anti-plaqiarizm proqram təminatına toxunulur. Bununla belə, tələbələr bu sistem barədə tam məlumatlı deyillər və ümumilikdə tələbələr "plaqiarizm" terminini tam anlamırlar. Buna baxmayaraq, Ali Attestasiya Komissiyası 4 doktorantura tezisini rədd edib. Bu səbəbdən, plaqiarizm məsələsi həll edilməlidir. Universitetin Elmi Şurasının 2 tələbə üzvü vardır. Bundan əlavə, tələbələrin təmsil olunduğu fakültə şuraları mövcuddur. Elmi Şura üzvləri ilə görüş zamanı daha çox tələbənin Elmi Şuraya cəlb olunmalı və tələbələrin səsinin eşidilməli olduğuna dair fikirlər səsləndi. Hətta təklif edildi ki, ayrıca Tələbə Elmi Şurası yaratmaq mümkündür. İki tələbə təşkilatı - Tələbə Həmkarlar İttifaqı və Tələbə Gənclər Təşkilatı fəaliyyət göstərir və təşkilatların hər biri tələbələrə müxtəlfi imkanlar, stimul və fəaliyyətlər təklif edir. Bu iki təşkilatın nümayəndələri vəzifə və məsuliyyətlərini izah etməyə çalışsalar da, sonradan bir çox tələbənin bu iki təşkilatın fəaliyyətləri barədə məlumatsız olduğu aşkarlandı. Tələbə Həmkarlar İttifaqı tələbələrin müraciətlərini anonim qəbul edir. Hər iki təşkilatda seçki sistemi müvafiq şəkildə qurulmayıb - təşkilat rəhbəri dekan tərəfindən irəli sürülən namizəd təyin olunur və daha sonra tələbə bir aylıq sınaq müddətində vəzifəyə uyğunluğunu sübut edir. Bu ay ərzində o, müxtəlif sosial tədbirlər keçirməli və təşkilat sədrinin digər vəzifələrini yerinə yetirməlidir. Müsahibə alənan tələbələr tədris aldıqları fənn və ya ixtisasın təlim nəticələri barədə məlumatsızdırlar. Silabusun nə olduğunu və nədən ibarət olduğunu təsvir edə bilmədilər. Buna əsaslanar qrup belə qənaətə gəldi ki, müəllim-professor heyətində müvafiq silabuslar yoxdur və ya onlar tələbələrlə paylaşılmır. Tələbələr semestrlər üzrə götürəcəkləri fənlərin adlarını sadalaya bilməmələri baxımından təhsil proqramı da zəif nöqtədir. Qrup belə qənaətə gələ bilər ki, hər fərdi ixtisas üzrə təhsil proqramını təsvir edən universitet kataloqu və ya hər hansı nəşr olunmuş material yoxdur və tələbələr təhsil proqramlarının və təlim nəticələrinin müzakirə edilməsinə və ya nəzərdən keçirilməsinə cəlb edilmir. De fakto olaraq çevik təlim imkanları təmin oluna bilmir, həddindən artıq tənzimlənən kurikulum tələbələrin öyrənmə çevikliyini məhdudlaşdırır. Universitet daxilində az sayda tələbə mobillik imkanları azdır. Bu ERASMUS + KAS 1 çərçivəsində bir neçə müqavilənin bu yaxınlarda imzalanmasından irəli gəlir. Əksər tələbələr mövcud mobillik imkanları barədə məlumatsızdırlar. Türkiyədə mübadilə proqramında iştirak edən bakalavr tələbələrindən biri qeyd etdi ki, Türkiyədə əldə etdiyi kreditlər ADPU-da tanındı. Universitet rəhbərliyi universitetin beynəlxalq aləmdə tanınması, eləcə də təhsil müəssisəsinin ümumi inkişaf üçün beynəlmiləlləşmənin olduqca vacib olduğunu anlayır. Universitetdə bir neçə beynəlxalq tələbə təhsil alır, lakin bir çox rəhbərlər bu sayın strateji beynəlmiləlləşmə hədəfi üçün yetərli olmadığını etiraf etdilər. Müsahibə götürülən tələbələrin 5-dən 2-si ADPU-da əyani təhsil alan Türkiyə vətəndaşları idi. Beynəlxalq tələbələr ingilis dilində nəşr olunmuş tədris və təlim materiallarına tam çıxışa malik olmalıdır. Məzunların əsas işəgötürənləri orta məktəblərdir və onlarla görüşdən sonra aydın oldu ki, Universitetdə tələbələrin əldə etdiyi bilik, bacarıq və qabiliyyətlər əmək bazarının ehtiyac və tələblərinə az cavab verir. Məzunların materialı çatdırmaq və sinfi idarə etmək eləcə də İKT-dən istifadə etmək bacarıqları zəifdir. Məktəb direktorlarından biri qeyd etdi ki, bəzən məktəb şagirdləri universitet praktikantlarına və ya məzunlarına İKT problemlərini həll etməyə kömək edir. Direktorlar eləcə də qeyd etdilər ki, Universitetdə tədris olunan bir çox fənlər köhnəlib və məzmunu dəyişdirilməlidir. Universitet bu yaxınlarda vəzifəsi son 5 ilin məzunları barədə məlumat toplamaq olan Məzunlar Şöbəsi yaradıb. Güclü tərəflər/öncül praktikalar ● Universitetin tələbələrin zəngin sosial həyatının olması üçün onlara imkanlar yaradan iki tələbə təşkilatı vardır. ● Dekanlar, rəhbərlər və universiter rektoru tələbələrin şikayətlərini, təkliflərini və digər məsələləri dinləməyə hazırdırlar. ● Yeni rektorun təyinatından sonra bir sıra müsbət dəyişikliklər baş tutub, məsələn, Məzunlar Şöbəsi yaradılır, Müəllimlərin qiymətləndirilməsi sistemi işə başalayacaq. ● Universitetin böyük beynəlxalq tələbə kontingenti var və bu, düzgün idarə olunduğu təqdirdə daha geniş inkişaf imkanları təmin edə bilər. Tövsiyələr ● Tələbələrin idarəçilikdən başlayaraq (məs., Elmi Şura) və təlim proseslərinin qurulmasınadək (təhsilə məsuliyyətin götürülməsi və sahib çıxma) Universitet icmasında iştirakı artırılmalıdır. ● Hər təhsil proqramı eləcə də hər fənn üzrə təlim nəticələri müəyyənləşdirilməli və tələbələrə təqdim edilməlidir. ● Təhsil proqramlarının hazırlanması və yenilənməsi prosesində maraqlı tərəflərin, o cümlədən tələbələrin cəlb olunması yollarını nəzərdən keçirin. ● Tələbə kontingentinin beynəlmiləlləşməsini artırmaq üçün Universitet tələbələrinə aşağıdakı imkanları təmin etməlidir: ▪ ingilis dilini öyrənmək imkanları; ▪ dünyanın müxtəlif ölkələrinin universitetləri ilə (ERASMUS+ və Mövlana proqramları çərçivəsində daha realdır) çoxsaylı mobillik müqavilələrinin imzalanması; ▪ ingilis dilində nəşr olunan dərsliklərə, materiallara, məqalələrə eləcə də EDSCO, JStor və digər məlumat bazalarına çıxış; ▪ konfrans və seminarlar kimi beynəlxalq tədbirlər planlaşdırılmış şəkildə və tələbələrin iştirakı ilə keçirilməlidir. ▪ tələbələrin inkişafı və tələbələrin ehtiyaclarını qarşılamaq üçün müasir kitabxana, İKT. ● İşəgötürənlərin ehtiyac və tələblərinin öyrənilməsi tələbələrə müvafiq bilik, bacarıq və qabiliyyətlərin ötürülməsinə və beləliklə, onların məşğulluğuna töhfə vermiş olar. ● Bütün universiteti məzunların yaxşı vətəndaş olmaları üçün universiteti bitirdikdə mənimsəməsini istədikləri bilik, bacarıq, qabiliyyətlər və dəyərlərlə tanış etmək lazımdır. ● Universitet şəffaflığı təmin edən və tələbələrə təhsilləri barədə anonim rəy vermək imkanı verən rəytoplama sistemi yaratmalıdır. Tələbələrin rəyləri reallığı əks etdirirsə dəyişiklik aparılmalıdır; əks halda onların sistemə olan inamı itəcək və onlar daha heç bir zaman rəy verməyəcəklər. ● Dəyişiklikləri və innovasiyaları tələbələrə və digər maraqlı tərəflərə çatdırmaq vacibdir. ● Tələbələrə hörmətlə, ehtiramla və təhsil prosesində əsas tərəfdaş kimi davranmaq üçün işçi heyətə kommunikasiya bacarıqları sahəsində təlimlərin keçirilməsinə daha çox diqqət verilməlidir.

6 TƏDQİQAT FƏALİYYƏTİ
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	Tələblərə cavab vermir	X
Tələblər: · Elmi və tədqiqat fəaliyyətinin məqsədləri müəssisənin missiyası, strategiyası və inkişaf planında əks olunub. Ali təhsil müəssisəsi cəmiyyətin və iqtisadiyyatın ehtiyaclarını diqqət mərkəzində saxlayır və tədqiqat fəaliyyətinin planlaşdırılmasında onları nəzərə alır. · Tədqiqat fəaliyyətinin məqsədlərinin əldə edilməsi və təsiri müntəzəm olaraq yoxlanılır və təhlil edilir (elmi və təhsilyönümlü nəşrlər, doktorantura tələbələri, patentlər və s.) · Müəssisə tədqiqatın yüksək keyfiyyətli akademik və etik standartlarını təşviq və riayət edir; tədqiqat saxtakarlığı ilə bağlı iddialarla məşğul olmaq üçün prosedurlar müəyyənləşdirilib və bu prosedurlara riayət edilir. · Ali təhsil müəssisəsi akademik heyətin elmi tədqiqat üzrə fəaliyyətini dəstəkləmək üçün səmərəli sistemə malikdir (məs., tədqiqatın aparılması üçün stimul, əqli mülkiyyətlə bağlı məsləhətlər, beynəlxalq jurnallarda nəşr olunmaq üçün dəstək, işəgötürənlərlə əməkdaşlığa ruhlandırmaq və s.) · Tələblərə tədqiqat və işləmələr üzrə fəaliyyətə cəlb olunurlar; Tələbələrin tədqiqat işlərinə (referatlar, tətbiqi layihələr, yekun tezislər) rəhbərlik yaxşı təşkil olunub. · Ali təhsil müəssisəsi akademik fəaliyyət sahələrinə uyğun olaraq müxtəlif regional və beynəlxalq elmi tədqiqat şəbəkələrində iştirak edir. · Ali təhsil müəssisəsi elmi tədqiqat fəaliyyəti üçün zəruri hesab olunan maliyyə resurslarına və eləcə də beynəlxalq səviyyədə rəqabətədavamlılığın təmin edilməsi məqsədilə maliyyənin cəlb edilməsi üzrə müvafiq strategiyaya malikdir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar ÖH-də qeyd edilir ki, tədqiqat fəaliyyəti Universitetin strategiyasında və missiyasında müəyyənləşdirilib. Bununla belə, cəmiyyət son üç ildə ADPU-nun elmi tədqiqat işlərindən az faydalanıb. Qeyd olunur ki, laboratoriyalarda elmi tədqiqat vasitəsilə universitetə əlavə maliyyə resursları cəlb etmək üçün iş aparılacaq. Qrup özünütənqidi yanaşmanı alqışlayır və real həyatın ehtiyaclarına əsaslanaraq tədqiqat prioritetlərinin müəyyənləşdirilməsi üçün ölkədəki təhsil siseminin ehtiyaclarını təhlil etməyi təklif edir. Sosial tərəfdaşlar, yəni məktəb direktorları qeyd etdilər ki, ilk növbədə tədqiqat metodologiyasını təkmilləşdirməyə ehtiyac vardır, məsələn, real təlim şəraitində daha çox eksperimentin aparılması, yeni tədris/təlim metodlarının sınaqdan keçirilməsi və tədris praktikasındakı dəyişiklikləri dəstəkləmək. Qrup təhsil müəssisəsinin tədqiqatı və təhsili dayanıqlı formada inteqrasiya etmək səylərini, məsələn, müəllim hazırlığı sahəsində tədqiqatın gücləndirilməsini alqışlayır. Qeyd olundu ki, görüşlər zamanı doktorantura tələbələrinin tədqiqat mövzuları yeni, innovativ və beynəlxalq auditoriya üçün aktual deyildir. Qrup təklif edir ki, xarici ekspertlər (beynəlxalq ekspertlər) daxil olmaqla tədqiqatçılar arasında doktorantura tədqiqatı üçün aktual mövzuların müəyyənləşdirilməsi üçün müzakirələr aparılsın. Doktorantura tələbələri tədqiqat qrupunun bir hissəsi kimi təcrübəli tədqiqatçılarla birlikdə işləyə bilərlər. Tədqiqat üçün resursların məhdud olduğunu və ölkədə təhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi üçün tələbələrə əsaslanan yanaşmaya keçmək məqsədi ilə təlim və tədris paradiqmasında təcili dəyişikliklərə ehtiyacın olduğunu nəzərə alaraq, yaxşı əsaslandırılmış spesifik tədqiqat mövzuları razılaşdırılmalı və inkişaf planında əks olunmalıdır və bu mövzular resursların paylaşılması zamanı nəzərdə saxlanılmalıdır. ÖH-ə əsasən, nəşrlər (nəşrlərin elmi səviyyəsi) və doktorantura müdafiələri barədə məlumat vardır. Məsələn, impakt faktorlu jurnallarda nəşr olunan məqalələrin sayı daima artmaqdadır (2012-ci ildə 4, 2016-cı ildə 41) və bundan əlavə bir çox dərsliklər və məqalələr, o cümlədən ADPU-nun Pedaqoji Universitetin Xəbərləri jurnalı vardır. Bununla belə, ÖH-də məlumatın müntəzəm toplanılması və təhlili barədə və müntəzəm monitorinq nəticəsində tədbirlərin görülməsi barədə inandırıcı məlumatlar təqdim edilməyib. Universitetin illik hədəfləri və təkmilləşmənin necə ölçüldüyü və tədqiqat icmasına ötürüldüyünə dair meyarlar və ya məqsədlər yoxdur. Sahə səfəri zamanı qeyd olundu ki, nəşrlərin 20%-i pedaqoji sahədədir. Qrupda belə təəssürat oyandı ki, rəhbərlik tədqiqat sahəsinin təkmilləşdirilməsi və yüksək standartların qoyulmasına ehtiyacın olduğunu anlayır. Beynəlxalq aləmdə tanınmaq və impakt faktorlu jurnallarda dərc olunmaq ehtiyacı vurğulandı. Tədqiqat mədəniyyətini artırmaq üçün qrup tədqiqat potensialının ölçülməsi üçün aydın indikatorların müəyyənləşdirilməsini və təhsil sahəsində tədqiqatın artırılmasında fəal olan tədqiqatçıların mükafatlandırılma sisteminin qurulmasını tövsiyə edir. Tədqiqatın yüksək keyfiyyətli akademik və etik standartlarının təşviqində çatışmazlıqlar vardır; etik məsələləri aydınlaşdıran prosedurlar yoxdur. Rektor qeyd etdi ki, Ali Attestasiya Komitəsi 4 doktorantura tezisini plaqiarizm səbəbindən rədd edib. Keyfiyyətin yüksəldilməsi ehtiyacı sosial tərəfdaşlar və doktorantura tələbələri ilə görüşlər zamanı da səsləndirildi. Qrup akademik və etik standartların təkmilləşdirilməsi üçün məsələn, etik baxımdan tədqiqat layihələrinin təkmilləşdirilməsi prosedurlarının təsvir etmək, plaqiarizm hallarının həll olunması, tədqiqat etikası komitəsinin yaradılması kimi tədbirlərin görülməsini tövsiyə edir. ÖH-də qeyd olunur ki, akademik heyətin ruhlandırılması və dəstəklənməsi üçün səmərəli system yoxdur. Elmi heyət qeyd etdi ki, müasir ədəbiyyat, digər e-kitabxanalara çıxış, eksperimentlər aparmaq üçün avadanlıq kimi resurs çatışmazlığı vardır. Əsas narahatlıq maaşların azlığı və akademik icmada tanınmaq üçün tələbə olunan müddətin uzun (fəlsəfə doktoru üçün 3 il, elmlər doktoru üçün 4 il) olmasıdır. Qrup doktorantura səviyyəsində təhsilin təşkilində dəyişikliklərin edilməsi tövsiyyə edir, belə ki, müddətin uzun olması ruhdansalıcı və gənc nəslin akademik karyeraya başlamaq marağını itirməsinə səbəb ola bilər. Eləcə də gənc akademik heyət çatışmazlığının əsas səbəblərindən biridir. Tədqiqat nəticələrinə təsir edən faktor hazırki təşkilati strukturdur. Hal-hazırda, tədqiqat tədqiqat institutları və fakültələr arasında dağınıq şəkildə aparılır. ADPU tədqiqat vahidlərinin sayını azaldacaq və diqqəti spesifik sahələrə yönəldəcək daha güclü elmi məktəblər formalaşdırmağı hədəfləyir. Qrup tədris və tədqiqatın inteqrasiyasını və tədqiqatın fakültələrin bir hissəsi olduğu strukturun yaradılmasını tövsiyə edir. Sahə səfəri zamanı qrup məlumatlandırıldı ki, layihələrin hazırlanması və müraciət edilməsinə dəstək struktru artıq işləkdir. Tədqiqat fəaliyyətinə məsul olan ali rəhbərlik və heyət üzvləri beynəlxalq əməkdaşlıq üçün resurslar, tədqiqatçılar üçün mükafatlandırma sisteminin qurulması kimi dəstək xidmətlərinin yaradılmasına istək nümayiş etdirdilər. Qrup ADPU-nun tələbələrin tədqiqat və inkişaf fəaliyyətinə cəlb edilməsi məsələlərinə dair özünütənqidi baxışını alqışlayır. Sahə səfəri zamanı zaman tələvəər tədqiqatlarda iştirak etmək və məktəblərdə eksperimentlərin keçirilməsində maraqlı olduğunu qeyd etsə də, qrupda belə təəssürat oyandı ki, (tələbələrə) rəhbərlik və tələbələrin işə cəlb olunması reallıqda dəyərləndirilmir. Tələbələrə rəhbərlik müəllimin iş yükünün bir hissəsi olmalı və ödənilməlidir. Qrup magistr tələbələrinə rəhbərliyi, o cümlədən fəlsəfə doktoru tələbələrinin tədqiqat işini yaxşılaşdırmaq üçün tədbirlər görməyi və tələbələrin beynəlxalq şəbəkələrdə fəal olması və işlərini beynəlxalq jurnallarda nəşr etmələri istiqamətində dəstəklənməsini tövsiyə edir. ÖH-ə əsasən, ADPU akademik fəaliyyətləri sahəsində müxtəlif regional və beynəlxalq elmi tədqiqat şəbəkələrinə qoşulub. ADPU dünyanın 21 aparıcı və nüfuzlu universiteti ilə əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayıb. Tərəfdaş universitetlərin və müştərək fəaliyyətlərin siyahısı əsas tərəfdaşlığın Türkiyə və Rusiya ilə olduğunu nümayiş etdirir. Digər universitetlər/tədqiqat institutları ilə tədqiqat layihələri ilə bağlı əməkdaşlıq qeyd olunmayıb, lakin hal-hazırda, tədqiqat beynəlmiləldir və tədqiqat qruplarına əsaslanır. Qrup əməkdaşlığın əhatə dairəsini genişləndirməyi və Qərbi Avropada eləcə də Şərqi Avropanın keçmiş Sovet ölkələrində tərəfdaş universitetlər tapmağı tövsiyə edir. Beynəlxalq əməkdaşlıq xüsusilə gələcək üçün beynəlxalq elmi şəbəkə qurmalı olan doktorantura tələbələri üçün vacibdir. Doktorantura tələbələri ən azı 6 ay müddətində mübadilə proqramlarında iştirak etməli və beynəlxalq tədqiqat qruplarında işləməlidirlər. Coğrafi-tarixi kontekstdən yararlanaq beynəlxalq tərəfdaşların iştirakı ilə xarici doktorantura tələbələri üçün cəlbedici hesab edilə biləcək beynəlxalq yay məktəbləri/düşərgələri keçirmək olar. ÖH-ə əsasən, ADPU son 5 ildə elmi və tədqiqat fəaliyyəti üçün zəruri olan maliyyə resurslarına malik olmayıb. Bununla belə, hal-hazırda, maliyyə cəlb etmək və universiteti beynəlxalq səviyyədə daha rəqabətədavamlı etmək üçün strategiya işlənib hazırlanır. Qrup xarici resursların zəruri olduğu ilə razılaşır. Maliyyə cəhətdən töhfə verə bilən sosial tərəfdaşların tapılması vacibdir. Xarici tərəfdaşlar üçün daha cəlbedici və şəffaf olmaq üçün təhsil sahəsində tədqiqata və nəticələrin məktəblərdə tətbiqinə daha çox diqqət verilməlidir. Layihə idarəetməsi və ərizələrin hazırlanması üçün dəstək xidmətləri yaradılmalıdır. Aİ layihələrinə müraciət etmək üçün beynəlxalq ekspertlərdən daha çox istifadə etmək olar. Güclü tərəflər/öncül praktikalar ● Tədqiqat sahələrinə diqqəti cəmləmək və güclü tədqiqat məktəbləri formalaşdırmaq səyləri ● Tədqiqat ərizələrinin verilməsi üçün dəstək sisteminin yaradılması Tövsiyələr ● Yaxşı əsaslandırılmış spesifik tədqiqat mövzuları razılaşdırılmalı və inkişaf planında əks olunmalıdır və bu mövzular məhdud resursların paylaşılması zamanı nəzərdə saxlanılmalıdır. ● Tədqiqat qrupları arasında doktorantura tədqiqatı üçün aktual mövzuların müəyyənləşdirilməsi üçün müzakirələr aparılması və doktorantura tələbələri tədqiqat qrupunun üzvləri kimi təcrübəli tədqiqatçılarla birlikdə işləməsi təklif olunur. ● Təhsil sahəsində fəal və səmərəli olan tədqiqatçıları mükafatlandırın. ● Qrup doktorantura təhsilinin Bolonya sistemi əsasında yenidən qurulmasını tövsiyə edir. Belə ki, təhsilin uzun müddət davam etməsi ruhdansalıcıdır və gənc nəslin akademik karyeraya başlamaq marağının itməsinə gətirib çıxara bilər. Eləcə də gənc akademik heyət çatışmazlığının əsas səbəblərindən biridir. ● Əməkdaşlığın əhatə dairəsini genişləndirmək və Qərbi Avropada eləcə də Şərqi Avropanın keçmiş Sovet ölkələrində tərəfdaş universitetlər tapmaq və ortaq tədqiqat fəaliyyəti üçün beynəlxalq tədqiqat qrupunu formalaşdırmaq zəruridir. ● Universitet tədris və tədqiqatın inteqrasiyasını və tədqiqatın fakültələrin bir hissəsi olduğu strukturun yaradılmasını nəzərdən keçirməlidir; elmi laboratoriyalar və fakültələr birləşdirilə və bütün tədris tədqiqata əsaslana bilər. ● Təhsil sahəsində tədqiqat mövzularına əsaslanaraq maliyyə cəhətdən töhfə verə bilən sosial tərəfdaşların tapılması tövsiyə olunur. ● Mümkü olduğu təqdirdə, universitet doktorantura tələbələrinin ən azı 6 ay müddətində mübadilə proqramlarında iştirakını və beynəlxalq tədqiqat qruplarında işləmələrini dəstəkləmək üçün yollar tapmalıdır. ● Coğrafı-tarixi kontekstdən yararlanaq beynəlxalq tərəfdaşların iştirakı ilə xarici doktorantura tələbələri üçün cəlbedici hesab edilə biləcək beynəlxalq yay məktəbləri/düşərgələri keçirmək olar.

7 TƏDRİS VƏ TƏLİM RESURSLARI VƏ DƏSTƏK XİDMƏTLƏRİ
Qiymətləndirmə	Tələblərə tam cavab verir	Tələblərə əsasən cavab verir	Tələblərə qismən cavab verir	X	Tələblərə cavab vermir
Tələblər: · Həm işçi heyət, həm də tələbələr üçün müvafiq tədris, təlim və tədqiqat infrastrukturu (sinif otaqları, laboratoriyalar, kitabxana, emalatxanalar və s.) o cümlədən müasir İKT həlləri (o cümlədən e-təhsil imkanları və elektron məlumat bazaları) mövcuddur. · Tədris və təlim prosesində müasir təlim materiallarından istifadə olunur. · Müəssisənin təmin etdiyi tyutor xidməti tələbə kontingentinin ehtiyaclarına cavab verir və tələbələrin fərdi və xüsusi ehtiyaclarını nəzərə alır. · Müəssisə tələbələrə stajkeçmə imkanları, məşğulluq və karyeranın inkişaf etdirilməsi üçün xidmətlər (karyera mərkəzi, məzunların koordinasiya sistemi və s.) təmin edir. · Ali təhsil müəssisəsində milliyyətindən, dilindən, cinsindən, sosial statusundan, tutduqları mövqedən və dinindən asılı olmayaraq tələbələrə bərabər yanaşır. · Müəssisə əlavə dəstək xidmətləri təmin etməklə (yataqxana, yeməkxana, tibbi yardım, idman zalları, maliyyə yardımı və s.) tələbələrin təhsil almasına yardım edir.
Qeydlər, müşahidələr, sübutlar ÖH-ə əsasən, Universitetin müvafiq tədris və təlim infrastruktur vardır (auditoriyalar, laboratoriyalar, kitabxana, seminar otaqları və s.), bununla belə, infrastrukturun yoxlanılması və müasirləşdirilməsi ehtiyacı aydındır. Xüsusilə İKT-nin müasirləşdirilməsi bütün müsahibələrdə qeyd olundu. Xüsusi laboratoriyalara (müvafiq avadanlıqlarla təchiz olunmuş fonologiya və biologiya otaqları), seminar otaqlarına ehtiyac vardır. Universitet binanın müasirləşdirilməsinə ehtiyacın olduğu barədə məlumatlıdır və bu istiqamətdə müəyyən addımlar atılıb (yeni bina barədə artıq planlar mövcuddur). Müsahibələrə əsasən kitabxanada olan tədris materialları tələbələrin gözləntilərinə və ehtiyaclarına cavab vermir. Təmin olunan kitabların sayı və keyfiyyəti yetərli deyildir. Kitabların bəziləri kiril əlifbasındadır və bu, beynəlxalq tələbələrə çətinlik yaradır. ÖH-də 2012-ci ildə e-kitabxananın yaradılmasına istinad olunsa da, nə müəllimlər, nə də ki tələbələr onun barədə məlumatlı deyillər. Tədris materialları yenilənməyib və tədris prosesi əsasən mühazirə və seminar kimi ənənəvi metodlar vasitəsilə aparılır. Az sayda müəllimlər interaktiv yanaşmalara istinad edir. Tələbələrdən heç biri elektron məlumat bazalarına toxunmadı; eləcə də e-təhsil imkanlarına toxunan olmadı. Tələbələr müəllimlərin köhnə kitablardan istifadə etdiyini, bəzən materiallar təqdim etmək əvəzinə, mətni diktə etdiklərini qeyd etdilər. ÖH-ə əsasən təhsil müəssisəsinin təmin etdiyi tyutorinq xidməti tələbələrin ehtiyacına qismən cavb verir və fərdi tələbələrin xüsusi ehtiyaclarını nadir hallarda nəzərə alır. Vurğulanır ki, tyutorlar və tələbələr arasında onlayn kommunikasiyanın olması çox vacibdir və bu proses demək olar ki, təmin olunmayıb. ÖH-ə əsasən, xarici dil bacarıqları e-təhsil üçün arzuolunan səviyyədə deyildir. İnternetdə açıq məlumat bazaları, tədris və təlim materilları kimi geniş e-təhsil imkanları vardır. Bununla belə, ingilis dili biliyi olmadan (İKT infrastruktruna əlavə olaraq) internət vasitəsilə əlçatan olan açıq resurslar ASPU-da tədris və təlim prosesində müəllim və tələbələrə fayda gətirmir. ASPU məktəblərdə praktika təmin edir; qeyd olundu ki, praktikalar tələbələrin ehtiyaclarını qarşılamır. Məsələn, islahedici pedaqoqika sahəsində müxtəlif vaxtlarda şagirdlərin davranışını müşahidə etmək vacibdir. Bu, cari praktika imkanları buna imkan vermir. Hal-hazırda, ASPU-da karyera mərkəzi yoxdur və universitet tələbələrin məşğulluğu və karyera inkişafı ilə bağlı xidmətlərin aşağı səviyyədə olduğunu və onları inkişaf etdirmək lazım olduğunu bilir. Qrup məzunlara dəstəyin verilməsi və Universitetin nüfuzunu artırmaq üçün karyera mərkəzinin yaradılmasını vacib sayır. ASPU akademik heyətindən fərqli olaraq, qrupun görüş keçirdiyi məzunlar məzun təşkilatı barədə məlumatlı deyildilər. Məzunlar belə bir qurumun olmasını universitet üçün fayalı olacağını qeyd etdilər, belə ki, məzunlar iş təcrübələrinə əsaslanaraq yeni tədris və təlim yanaşmalarını inkişaf etdirməyə dəstək verə və yeni təhsil proqramlarının hazırlanmasına tətbiq edilməsində yardım edə bilər. ÖH-də qeyd olunur ki, Universitet milliyətindən, dilindən və s.-dən asılı olmayaraq tələbələrə bərabər yanaşır. Tələbələr onlara qarşı ayrıseçkilik hallarına toxunmadılar. Əksinə, tələbələr sosial mövqelərindən və cinsindən asılı olmayaraq müxtəlif tələbə təşkilatlarında iştirak edirdilər. Öz növbəsində, bu təşkilatlar məhdud maliyyəyə malik tələbələrə yardım edir və tələbələri universitetin sosial həyatına cəlb etmək üçün müxtəlif tədbirlər hazırlayır. Sahə səfəri zamanı aydın oldu ki, binalarda və yataqxanada yeməkxana var, lakin tibbi yardım və idman zallarına toxunulmadı. Valideyn qayğısından məhrum və ya az təminatlı və şəhid ailələrindən olan əyani təhsil alan bakalavr tələbələrinə maliyyə yardımı təmin olunur. Güclü tərəf/öncül praktika ● Məhdud maliyyə resurslarına malik tələbələrə yardım edilir. Tövsiyələr ● Universitetə Karyera Mərkəzi yaratmaq tövsiyə olunur, belə ki, bu universitet-əmək bazarı arasında əlaqələrin yaradılması və tələbələri müvəffəqiyyətli karyeraya hazırlamaq üçün olduqca vacibdir. ● Məzun Şöbəsinin yaradılması tövsiyə olunur; Şöbənin ehtiyacları və hədəfləri müzakirə olunmalı və Universitetin strategiyasında prioritet kimi qoyulmalıdır. ● Tələbələri təhsil prosesi, tədbirlər və s. barədə vaxtında məlumatlandırmaq məqsədi ilə Universitet tələbələr və tyutorlar arasında onlayn kommunikasiya platformalarından istifadəni nəzərdən keçirməlidir. Tyutorların işi monitorinq edilməlidir və tələbələrdən rəytoplama sisteminə tyutorların təmin etdiyi dəstək xidmətlərinə dair suallar daxil edilə bilər. ● Bəzi otaqların praktika və digər eksperimental fəaliyyətlərin aparılması üçün laboratoriyalar və seminar otaqlarına çevrilməsi tövsiyə olunur. ● Kitabxana e-məlumat bazaları ilə zənginləşdirilməli və köhnə kitablar əvəzlənməlidir.

Heikki Malinen, Tauno Otto, Raqif Qasımov, Elmira İsmayılova, Elşən Mirzəzadə, Touko Apajalahti Azərbaycan Texniki Universitetinin İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ HESABATI

Azərbaycan Texniki Universitetinin İNSTİTUSİONAL PİLOT QİYMƏTLƏNDİRMƏ ÜZRƏ HESABATI

Ms Helka Kekäläinen, Ms Heli Mattisen, Ms Kirsi Hiltunen, Ms Kati Isoaho, Mr Hannu Apajalahti, Mr Tauno Otto, Mr Heikki Malinen, Mr Touko Apajalahti, Ms Tiia Bach, Ms Lagle Zobel Mission report of the Activity: 4.6 Analysis of the Pilots

Mission report of the Activity: 4.6 Analysis of the Pilots

TWINNING AZERBAIJAN

Support to the Ministry of Education of the Republic of Azerbaijan for Further Adherence of the Higher Education System to the European Higher Education Area (AZ-ad-EHEA)

AZ/14/ENP/OT/31

EU Short Term Expert Mission Report

Basic Information

Component and Activity:

Component: 4. Standards and Guidelines for QA in HE

Activity: 4.6 Analysis of the Pilots

Names of the Experts: Ms Helka Kekäläinen, Ms Heli Mattisen, Ms Kirsi Hiltunen, Ms Kati Isoaho, Mr Hannu Apajalahti, Mr Tauno Otto, Mr Heikki Malinen, Mr Touko Apajalahti, Ms Tiia Bach, Ms Lagle Zobel

Dates of the Mission: 5 – 9 June 2017

Contractor: Finnish Education Evaluation Centre (FINEEC) /

Estonian Quality Agency for Higher and Vocational Education (EKKA)

Relevant Background Information/State of Affairs

The objective of Activity 4.5 was to coordinate a trial/test run of the Standards and Guidelines at three higher education institutions in Azerbaijan. The main aims of the pilot evaluations was to support the strategic management of institutions, provide external feedback to the institutions’ own internal quality assurance procedures, as well as inform the internal and external stakeholders of the compliance of the institutions’ quality assurance with the ESG.

The three pilot universities (Azerbaijan State Pedagogical University, Azerbaijan State Economic University and Azerbaijan Technical University) submitted their self-evaluation reports in January – February, 2017. The site visits of the pilot universities took place in April, 2017 and the assessment reports were finalized in May – June, 2017.

The pilot evaluations had an institutional approach with the focus on teaching and learning. The evaluation reports provide the pilot institutions with information regarding their strengths and good practices, as well as recommendations for the institutions’ further development and suggestions to the MoE regarding the regulations governing higher education in Azerbaijan. The summary of main strengths and areas of improvement of UNEC, ASPU and AZTU is set out in Annex I of this report.

Objectives and Tasks of the Mission

to analyze the results of the pilot evaluations and to integrate remarks into the revised proposal for the Standards and Guidelines for Quality Assurance, and
to propose a roadmap for the implementation of an EHEA compatible QA system (including an ENQA compatible QA Agency for HE), and ensure appropriate dissemination.

Time Schedule of the Mission

Date	Activities/Meetings BC experts met (title and institution)	Remarks
05 June, 2017	Kick-off meeting of STEs, ANO representatives and MoE representatives at MoE. Feedback meeting introducing the results of the pilot evaluation to the representatives of the Azerbaijan State Economic University.	-
06 June, 2017	Feedback meeting introducing the results of the pilot institutional evaluation to the representatives of the Azerbaijan State Pedagogical University. Feedback meeting presenting the results of the pilot institutional evaluation to the representatives of the Azerbaijan Technical University.	-
07 June, 2017	Seminar day 1 for international and local evaluation team members, representatives of pilot universities, observers in the pilot evaluations and ANO to share and analyse the pilot evaluation experiences in the form of a Learning Café.	-
08 June, 2017	Seminar day 2 for international and local team members of pilot evaluations and representatives of ANO to discuss and provide recommendations for Revised Standards and Guidelines for Quality Assurance of Higher Education Institutions in Azerbaijan and the future evaluation process.	-
09 June, 2017	Mission review with STEs, representative of MoE and ANO. Writing of the Mission Report.	-

Achievement of the Expected Results

The expected results for the mission were achieved: the results of the pilot evaluations were analysed and recommendations were prepared for the future activities of the Accreditation and Nostrification Office (ANO) in Azerbaijan.

From Monday, June 5, to Tuesday, June 6, feedback meetings were conducted with the Azerbaijan State Economic University, the Azerbaijan State Pedagogical University and the Azerbaijan Technical University. During the meetings, the members of evaluation panels gave a presentation outlining the main strengths and areas of improvement of each institution, followed by a discussion about possible follow-up activities by the HEIs. The HEIs also had an opportunity to give a short presentation on the impact of the evaluation and to describe some good practices identified in their university during the evaluation process.

On Wednesday, June 7, an analysis of the pilot evaluations took place in the format of a Learning Café workshop, where the representatives of the HEIs and the panel members had an opportunity to share during four respective sessions their opinions and suggestions on the topics of 1) self-evaluation, 2) criteria and manual for pilot evaluations, 3) site visit end the evaluation process, and 4) the evaluation report. The project managers of the panels served as rapporteurs to these sessions and compiled a summary of the key findings under each topic set out in Annex I to this report.

On Thursday, June 8, a discussion took place between the STEs, panel members and the representative of ANO resulting in recommendations for ANO’s further activities in the areas of assessment criteria, self-evaluation, composition of panels and training, the site visit and writing of the evaluation report. These recommendations support the implementation of an EHEA compatible QA system in Azerbaijan and are set out in Annex II to this report.

Unexpected Results

On June 2, 2017, an Action Plan on the implementation of the Order №2199 of the President of the Republic of Azerbaijan on the “Additional measures with regard to increasing the efficiency of business environment and to further improving the standing of our country in international ratings” was approved by the Order of the President of Republic of Azerbaijan[1]. In Section 9.1.2.3 of this Action Plan (Quality of education system), it is stated that standards and guidelines for quality assurance in Azerbaijani higher education system are developed in line with the relevant European Standards and Guidelines within the TWINNING programme of the European Union.

Issues Left Open After the Mission

No issues were left open after the mission

Recommendations for Future Missions

Conclusions and General Remarks Concerning the Project

The main findings of the Mission are set out in Annexes I and II to this report as follows:

ANNEX I: The summary of main strengths and areas of improvement of UNEC, ASPU and AzTU and summary of the key findings of the analysis of pilot evaluations

ANNEX II: Recommendations for ANO’s further activities supporting the implementation of an EHEA compatible QA system in Azerbaijan

Ms Helka Kekäläinen, Ms Heli Mattisen, Ms Kirsi Hiltunen, Ms Kati Isoaho, Mr Hannu Apajalahti, Mr Tauno Otto, Mr Heikki Malinen, Mr Touko Apajalahti, Ms Tiia Bach, Ms Lagle Zobel Annex I to the Mission report of Activity: 4.6 Analysis of the Pilots

Annex I to the Mission report of Activity: 4.6 Analysis of the Pilots

ANNEX I

Main strengths and areas of improvement in the area of higher education in the Republic of Azerbaijan based on pilot evaluations

SUMMARY OF THE PILOT EVALUATION IN UNEC, ASPU AND AZTU (mark with ‘X’):

Assessment area	Fully conforms to requirements	Mostly conforms to requirements	Partially conforms to requirements	Does not conform to requirements
1. Strategic planning			X X X
2. Management		X	X X
3. Human resources		X X	X
4. Study programmes and their development			X X X
5. Students		X X	X
6. Research activities		X	X	X
7. Teaching and learning resources and support services		X X	X

OVERALL STRENGTHS

The roles and focuses of the universities – pedagogy, economy, technology – are clear and well justified
Willingness to improve, awareness of the need for change
Orientation towards improving the management structure and create conditions for the senior management staff to take more responsibility and ownership in fulfilling their role
Awareness of the need to improve management and leadership competences

OVERALL AREAS OF IMPROVEMENT

The universities should work on its mission and vision statements and general objectives, which could be more academic in content and which lay down the general framework for the strategic choices.
All the relevant stakeholders should be taken along to the strategy process in the future. The universities should pay more attention to inform all stakeholders about the strategic development plan and the objectives.
Even if the management and staff are aware of the needs to monitor changes in the labour market, the needs of the society, and the need to involve more stakeholders, addressing those needs requires a more systematic and efficient approach.
Management of lower level is very fragmented – very many positions and duties. There is too much focus on rector’s level – middle management level does not work properly.
Reviewing of study programmes and syllabuses should be conducted regularly. Students and external stakeholders should be involved in these reviews.
The improvement of teaching staff’s competencies as well as the monitoring of the improvement should be systematic.
More emphasise should be given to the relevance of up-to-date teaching materials, technical resources should be improved and the efficient use of technical equipment in the teaching and learning process assured.
Learning outcome based and student-centred approach in teaching and learning need to be developed, e.g. praising the first one and supporting the last ones, as the chain is as strong as the weakest link; more real elective courses students; assessment of achieved learning outcomes instead of multiple choice tests etc.
Establishing systematic mechanisms that support the staff in conducting research activities. The change from teaching mind set to research mind set should be prioritized. Access to international research databases is integral to improving research activities. Courses and training on research methodologies and skills should be offered to students.
Internationalization is a challenge at all levels – better English language skills, at least one full course in English, participation in exchange programmes (both, academic staff as well as students), international research projects etc.
The distribution of full-time teaching staff by age is uneven. More younger, qualified and motivated teachers and researchers are needed in order to facilitate the improvements in the area of higher education.

RECOMMENDATIONS AT THE STATE LEVEL

The legal and normative framework which regulates governance of higher education institutions should be reconsidered by the Ministry of Education to allow universities to implement a more effective management system, e.g., have two different governing bodies – academic council and operational management body.
Higher education institutions should be granted more freedom and autonomy to continuously modify and update the curricula of their study programmes according to needs of labour market and based on recent research results.
Doctoral studies should be reorganised based on the Bologna system, as the 2-level system of doctoral degrees is demotivating and may cause losing the interest of young generation to start their academic career.
Access to up-to-date academic research through electronic databases should be ensured at all Azerbaijani higher education institutions.
For internationalisation of higher education and in order to become part of international research community, the English language competences should be raised already at the level of secondary education. National curriculum should be reconsidered having stronger emphasis on acquiring English language skills.

ANNEX I

Component 4: Standards and Guidelines for QA in Higher Education

Activity 4.6: Analysis of the Pilots 5-9 June 2017

Summary of the key findings of the analysis of pilot evaluations

The Learning café workshop took place on June 7, 2017 in the Azerbaijan Technical Universities in four stations.

The topic of the first station was Self-evaluation and the Secretary and Rapporteur was Kati Isoaho.

The following themes of discussion were proposed to the pilot university representatives:

Assess the Guidelines for Self-Evaluation document. What was useful and how could the document be improved? How do you consider the number and contents of claims included in each category? What kind of appendices would be most beneficial (e.g. statistics, organisation chart, other figures etc.) to be included in the self-evaluation report?
Asses the process of conducting the Self-Evaluation: Was it useful? How was the cooperation with your colleagues? Did you learn anything new? How would you organize it next time? Would you need external trainers for it? Who should at least be involved in the self-evaluation process? How would you assess your university´s capacity to write evaluative text and how would you enhance/improve it?

The members of the evaluation groups were asked to discuss the following questions:

Asses the Self-Evaluation documents as the guiding documents for the evaluation work: What worked well? What created most misunderstandings or difficulty? What was missing? How could the Guidelines for Self-Evaluation be improved?
How would you develop the self-evaluation capacity of your Azerbaijani colleagues? For instance, is there need for increasing capacity in group work, stakeholder involvement, student involvement or evaluative and reflective writing, etc.

As a result of the discussions, three main issues were discussed: the practical side of conducting SER, the usefulness of the criteria in the Accreditation Manual and the quality of the SERs. As a result, the following key findings can be outlined:

From a practical point of view, a lot universities felt that there were some challenges regarding the scheduling issues (which are common on institutional level) and reaching the relevant persons inside the institutions due to these scheduling issues – an examination period was taking place at the same time as the report-writing.
It was also mentioned in the discussion that to carry out SER process, institutions need to build up a team of more than 10 people involved with someone in charge. It should be a team effort and never the responsibility of solely one person to take care of the process.
One of the advantages of the SER process is that it creates a possibility for different chairs in the HEIs to get to know each other and each others’ activities better than before.
One point of concern was that the use of the final report was not fully clear for all the university representatives.
There were different opinions on the usefulness of the SER criteria: on the one hand, they cover all the key operations of the university, but on the other hand, they were not considered to be measurable enough – more figures and equals would have been needed.
It was highlighted that because Azerbaijan cooperates internationally, the SER criteria should be applicable globally, not only in the European context.
The quality of level and information provided in SERs was also discussed. The evaluation team members would have needed more descriptive information on the universities’ operations, and foreign experts were hoping for more information on the local HE system. Also, the general opinion seemed to be that there should have been more appendixes to the SERs – there was too much factual information in the report that made it challenging to read.
There were some gaps in SERs, as some areas that were not discussed e.g: how the strategic plan was developed, what tools were used and who participated in the process, etc. Also, it was felt that the reports were always not analytical/informative enough. It has to be decided how to avoid gaps in the future – whether to provide more guidelines or to raise the capacity of the HEIs how to conduct SER on an institutional level.
The local experts were commended by the foreign colleagues, as they served a necessary purpose of providing information on local context and Azerbaijani HE system.
In conclusion, it can be said that the SER is crucial for the whole evaluation process. If the quality of SER is good, it makes the whole process successful. It is the task of ANO to stress this in the future and raise the capacity of HE institutions in this matter.

The topic of the second station was Criteria and Manual for Pilot Evaluations and the Secretary and Rapporteur was Kirsi Hiltunen.

The following discussion themes were proposed to the pilot university representatives:

Assess the Manual for Pilot Evaluations document. What was useful and how could the document be improved?
Assess the assessment areas and criteria: What worked well and what should be improved? Please, discuss with your group each criteria individually. Which areas were most difficult to self-assess? Where did the criteria overlap? Where were the biggest differences between the self-evaluation and the external evaluation? What would you leave out? Anything you would like to include?
What other feedback would you like to give to develop Standards and Guidelines for Quality Assurance and future QA system in Azerbaijan?

The members of the evaluation groups were asked to discuss the following questions:

Assess the functionality of the assessment areas and criteria: How could they be improved?
Please, discuss with your group each criteria individually. Which areas were most difficult to assess? Where did the criteria overlap? Where were the biggest differences between the self-evaluation and the external evaluation? What would you leave out? Anything you would like to include?
What other feedback would you like to give to develop Standards and Guidelines for Quality Assurance and future QA system in Azerbaijan?

As a result of the discussion, the following key findings can be outlined:

The Manual for Pilot Evaluations was considered to be very good – systematic and providing good guidelines for self-evaluation. The manual provides an outline of how the learning environment and innovative practices could be applied in a university. The guidelines explain in detail how to develop management, strategic planning and research in a university. According to the university representatives, the manual outlined ways in which a quality assurance system could be established in a university. If was also found that the manual opens the way to interactive discussions both within university and with the external stakeholders. The manual also fosters the culture of reporting, establishing quality as an integral asset, and encourages communication between the students and the faculty.
It was concluded there was not too much overlapping between different criteria – some was found in research and human resources (e.g, a question of involvement of staff in research projects and information about quality management system), but not much. The universities wouldn’t leave out anything from the criteria and believe that all of them are needed.
It was also discussed which areas were the most difficult to self-assess/assess, and the following criteria were pointed out:
the assessment area of management was mentioned twice;
study programmes and their preparation (many people do not have skills yet to transfer from the traditional way to the new way);
the prioritization of research areas and how research activities support teaching
the human resources: it was not considered fit for purpose to have a requirement that selection procedures for administrative staff should be open for public (selected usually from amongst the graduates and university staff).
the infrastructure (for the evaluation panel) because there was not enough data, i.e., the panel could only visit 5-10 classrooms.
The biggest difference between self-evaluation and external evaluation was considered to be that the SER was more focused on quantitative aspects and the qualitative aspects were missing.

However, it was also mentioned that there were no so much differences between SER and the evaluation report. According to some HEIs, the experts seemed to have studied the activities so well ”as if they had had informants from the universities”.

Also, a discussion took place wheteher something should be added to the criteria. Professional development of staff was mentioned as a separate assessment are, as well as cooperation between university and the industry and the academic ethics. It was also mentioned that there should be criteria in place how to assess study programme groups. The universities expressed an opinion that the sub-criteria included in the table should also be graded and the grading should be more measurable. They also found that the grading should be measurable (including percentage).The evaluation teams, in turn, considered there to be enough assessment areas but far too much sub-criteria.
A question was raised by the teams wheter the data collected by MER could also be used in evaluations.

The topic of the third station was Site-visit and the evaluation process and the Secretary and Rapporteur was Tiia Bach.

The following discussion themes were provided for the pilot university representatives:

Assess the timetable of the evaluation: How could the timetable be improved?
Assess the implementation of the site visit: What worked well and how could the site visit be improved?
Assess the performance of the FINEEC/EKKA project manager: Where did she/he perform well? How could the activities of the project manager be improved?
Assess the cooperation between FINEEC/EKKA and your university: What worked well and how could the cooperation be improved?
Assess the work of the evaluation group: Where did it perform well, what could it have done better?
Assess the whole audit process: What was the best for your university and what could be improved?

The members of the evaluation groups were asked to discuss the following themes:

Assess the overall scheduling of the evaluation: How could the scheduling be improved?
Assess the team’s preparation for the site visit: What worked well, and how could the preparation be improved?
Assess the implementation of the site visit: What worked well, and how could the visit be improved?
Evaluate the activities of the FINEEC/EKKA project manager: What worked well, and could the activities of the project manager be improved?
Assess the training provided prior to the evaluation: What worked well, and how the training be improved?
Assess the activities of your evaluation group: Where did the team succeed, what could have been done better?
What kind of feedback would you like to give to FINEEC/EKKA in general? What did you learn from the evaluation process?

As a result of the discussion, the following key findings can be outlined:

All the panel members were found to be well-prepared, professional and constructive.
The university representatives found that the timetable for the visit was appropriate and there was a sufficient mount of time for the site-visit (three days). They had a clear overview before the visit how the visit would look like. However, some inferviewees were invited to the discussions at the last minute, which was challenging. All the important units in the HEIs were covered.
The experts found that the preparation for the visit went very well and the tasks were clearly divided. However, more supportive documents should have been presented by the institutions.
The experts appreciated that all the interviews were conducted in an open and transparent atmosphere. Regarding the site visit – more time was needed to see the facilities needed. This should be taken into account in the future.
It was brouht out that there was too little time for some expert teams to prepare the evaluation reports. In the future, HEIs need more time to submit their comments to the report.
According to the university representatives, the questions asked at the interviews were relevant, but sometimes not specific enough and not enough tailored to the profile of the university. Sometimes it was felt that the length of interviews should have been longer.
The collaboration between universities and project management was good. HEIs appreciated the possibility to present addidional materials during the process.
Regarding the whole process, it was mentioned that analysing all the assessment areas gave the universities an input for drafting study development plan, identify their weaknesses, etc.
It was considered to be very important that more local experts are trained and the teams include labour market representatives in the future.

The topic of the fourth station was Report and the Secretary and Rapporteur was Touko Apajalahti.

The following themes were discussed with the pilot university representatives:

Assess the content of the evaluation report: What was useful, what was unclear or unnecessary?
How would you improve reporting?
What would be the best way to disseminate the information of the pilots? Who should read the report?

The members of the evaluation groups discussed on the following topics:

Assess the process of producing the evaluation report: What worked well, and how could the process be improved? You may also comment on the quality of the report.
What would be the best way to disseminate the information of the pilots? Who should read the report?

As a result of the discussion, the following key findings can be outlined:

Both the teams and universities were satisfied with the quality of the report. The HEIs were especially satisfied with the practical recommendations they can use in their development activities.
The teams got good support from the chairs and Project Managers.
To improve the process, there could be more guidelines for the team members to write the report (regarding the style, level of detail, special tools like Google Docs, etc.).
It was stressed that enough time is needed for writing the report and the translation should be of high-quality to avoid any misundestandings. The responsible persons for each topic should also check the facts in the report.
Regarding how to disseminate the results: both univesities and the panel members found that the reports should be also public in the future and published both on universities’ and ANO’s website.
The report should be read by basically all stakeholders: the university management (who can make a change), student representatives, external partners (who can influence change), and everyone in the university (who should be committed to change.) Also, the Ministry, because sometimes system-wide changes are needed.

< 11 12 13